Hà Lan gây thất vọng ở vòng bảng, khi thua Áo ở lượt cuối và chỉ đi tiếp với tư cách là một trong bốn đội đứng thứ ba có thành tích tốt nhất. Nhưng vào vòng 1/8, họ trở lại với hình ảnh "cơn lốc da cam", khi thổi bay Romania - đội gây bất ngờ ở vòng bảng - bằng thắng lợi 3-0.
Trong trận thắng đậm này, Cody Gakpo tiếp tục là ngòi nổ quan trọng nhất, khi góp một bàn và một kiến tạo. Nhờ đó, anh vươn lên dẫn đầu danh sách Vua phá lưới với ba bàn, và cũng là cầu thủ Hà Lan trẻ nhất vừa ghi bàn vừa kiến tạo trong trận đấu knock-out ở một giải đấu lớn (25 tuổi 56 ngày) kể từ Marco van Basten ở chung kết Euro 1988 (23 tuổi, 238 ngày).
Gakpo (số 11) ghi bàn mở tỷ số trận Hà Lan hạ Romania 3-0 ở vòng 1/8 Euro 2024. Ảnh AP
Tính cả World Cup 2022 và Euro 2024, Gakpo đã có sáu bàn, chỉ kém một cầu thủ là Kylian Mbappe với chín bàn. Cả sáu bàn đều được Gakpo ở các trận khác nhau. Chỉ ba tuyển thủ Hà Lan ghi bàn trong nhiều trận đấu tại các giải đấu lớn hơn là Dennis Bergkamp (10), Robin van Persie (8) và Wesley Sneijder (7).
Nhưng khác với bóng đá tổng lực, lối chơi thương hiệu "Cơn lốc da cam" dưới thời huyền thoại Johan Cruyff từng làm khuynh đảo thế giới bóng đá thập niên 1970, HLV Ronald Koeman đang xây dựng tập thể nhờ sự chắc chắn của hàng thủ.
Đây là điều dễ hiểu khi ông tận dụng dàn hậu vệ đang chơi ở năm giải VĐQG hàng đầu châu Âu, là bộ tứ Nathan Ake, Virgil van Dijk, Stefan de Vrij và Denzel Dumfries. Đó là chưa kể đến những Matthijs de Ligt (Bayern Munich), Micky van de Ven (Tottenham), Ian Maatsen (Aston Villa) hay Jeremie Frimpong (Bayer Leverkusen) trên băng ghế dự bị.
"Cơn lốc" Hà Lan âm thầm tăng tốc.
Hà Lan chỉ có thông số bàn thua kỳ vọng (xGA) là 3,84 qua bốn trận từ đầu Euro 2024, trái ngược con số 8,0 của Thổ Nhĩ Kỳ. Trong các đội vào tứ kết, Thổ Nhĩ Kỳ cũng phải đối mặt với nhiều cú sút nhất (59).
Đoàn quân dưới trướng Vincenzo Montella đang là bất ngờ lớn nhất giải, khi là đội duy nhất ngoài Top 20 FIFA đi tới tứ kết Euro 2024. Thổ Nhĩ Kỳ đang có chuỗi hai chiến thắng, khi hạ CH Czech 2-1 ở lượt cuối vòng bảng và Áo 2-1 ở vòng 1/8. Họ đang hướng tới chuỗi ba chiến thắng lần đầu tiên tại Euro, và là lần thứ hai trong các giải đấu lớn, sau khi đạt thành tích này trong hành trình vào bán kết World Cup 2002.
Nhưng bên cạnh việc bị đánh giá thấp hơn về kinh nghiệm và chất lượng đội hình, Thổ Nhĩ Kỳ còn tổn thất lực lượng. Theo đó, Montella sẽ không có sự phục vụ của Orkun Kokcu, Ismail Yuksek vì án treo giò, còn Merih Demiral - trung vệ lập cú đúp vào lưới Áo - bị cấm thi đấu vì hành động ăn mừng bàn thắng gây tranh cãi.
Tiền đạo Baris Yilmaz (số 21) vượt qua thủ môn Patrick Pentz trong trận Thổ Nhĩ Kỳ thắng Áo 2-1 ở vòng 1/8 Euro 2024. Ảnh: AFP
Vì thế, siêu máy tính Opta đánh giá Hà Lan cao hơn với 57,8% cơ hội thắng trong 90 phút - so với 19,7% của Thổ Nhĩ Kỳ. Cũng theo Opta, trong các đội vào tứ kết, Hà Lan là ứng viên thứ năm với 9,98% cơ hội vô địch, còn Thổ Nhĩ Kỳ bị đánh giá thấp nhất với 3,49%.
Việc Euro diễn ra tại Đức gợi nhớ nhiều kỷ niệm đẹp cho người hâm mộ Hà Lan. Lần gần nhất "Cơn lốc màu da cam" vô địch Euro là kỳ 1988 tại Đức, khi họ thắng Liên Xô 2-0 trong trận chung kết. HLV đương nhiệm Ronald Koeman cũng có mặt cùng tuyển Hà Lan hôm đó. Việc gặp đội tuyển được đánh giá thấp hơn là Thổ Nhĩ Kỳ là cơ hội không thể tốt hơn để Koeman tiến bước dài đến danh hiệu và trở thành người thứ hai vô địch Euro trên cả hai cương vị, cầu thủ và HLV.
Berti Vogts là người đầu tiên giành Euro trên cả hai cương vị. Cựu hậu vệ vô địch năm 1972 trong vai trò cầu thủ với tuyển Tây Đức và năm 1996 trong vai trò HLV với tuyển Đức. Năm 1972, Euro chỉ có bốn đội gồm Tây Đức, Hungary, Bỉ và Liên Xô cũ. Vogts không chơi cả hai trận bán kết thắng Bỉ 2-1 và chung kết thắng Liên Xô cũ 3-0, nhưng vẫn nằm trong danh sách nhà vô địch.
Đội hình dự kiến:
Hà Lan: Verbruggen, Ake, Van Dijk, De Vrij, Dumfries, Reijnders, Schouten, Simons, Gakpo, Depay, Malen
Thổ Nhĩ Kỳ: Gunok, Kadioglu, Akaydin, Bardakci, Muldur, Ozcan, Ayhan; Yildiz, Calhanoglu, Yilmaz, Guler
Hồng Duy