Sau hai năm chịu ảnh hưởng từ đại dịch, bức tranh ngành du lịch Việt Nam hứa hẹn những tín hiệu phục hồi. Điều này được thúc đẩy trong bối cảnh Việt Nam dỡ bỏ hạn chế về tần suất khai thác các chuyến bay quốc tế từ sau ngày 15/2 và Bộ Văn hóa -Thể thao và Du lịch trình Chính phủ phương án mở cửa du lịch toàn diện từ ngày 15/3.

Ngày 18/2, tọa đàm "Mở cửa an toàn, hiệu quả: Thời cơ vàng của du lịch Việt Nam" được UBND tỉnh Bình Định phối hợp cùng Tổng cục Du lịch Việt Nam, Tập đoàn FLC tổ chức. Sự kiện có sự tham gia của lãnh đạo tỉnh Bình Định, lãnh đạo Tổng cục Du lịch Việt Nam, các Hiệp hội du lịch, chuyên gia du lịch, và đại diện hàng trăm doanh nghiệp lữ hành, hàng không uy tín trên toàn quốc.

Tại phiên một sự kiện với chủ đề "Bối cảnh và thời cơ", các chuyên gia sẽ phân tích nhu cầu cấp thiết của việc mở cửa du lịch nội địa và quốc tế toàn diện. Tọa đàm cũng cập nhật các thông tin mới về lộ trình mở cửa toàn diện, an toàn, đặc biệt với thị trường quốc tế, cùng những thay đổi trong các quy chuẩn hướng dẫn với các đơn vị liên quan. Bên cạnh đó là kinh nghiệm và đề xuất của các điểm đến, đặc biệt là Bình Định để mở cửa hoàn toàn trong giai đoạn tới.

Trong phiên hai "Sẵn sàng nguồn lực", các chuyên gia sẽ đi sâu phân tích sự chuẩn bị cụ thể của địa phương và doanh nghiệp cùng đề xuất cụ thể của doanh nghiệp đối với các quy trình và phương án mở cửa toàn diện, an toàn mà cơ quan quản lý đang bàn thảo. Sự kiện được truyền tải trực tiếp trên báo điện tử VnExpress cùng các phương tiện truyền thông khác.

Theo thống kê của Tổng cục Du lịch, từ khi thực hiện chương trình thí điểm đón khách du lịch quốc tế (từ tháng 11/2021 - 8/2), Việt Nam đón hơn 8.900 khách du lịch quốc tế. Việc thí điểm đón khách quốc tế được thực hiện bài bản, bảo đảm an toàn, mang đến đa dạng trải nghiệm cho du khách như: du lịch thể thao, giải trí sôi động, các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái tại những điểm đến nổi tiếng của Việt Nam. 4 tháng thực hiện thí điểm đón khách quốc tế cũng giúp các địa phương có sự chuẩn bị nguồn lực, tích lũy kinh nghiệm để sẵn sàng mở rộng quy mô đón khách, sớm phục hồi du lịch.

Trung tâm Thông tin du lịch (Tổng cục Du lịch) cũng công bố dữ liệu nghiên cứu cho thấy lượng tìm kiếm quốc tế về du lịch Việt Nam từ đầu năm 2022 đang tăng mạnh. Từ đầu tháng 1 đến nay, lượng tìm kiếm quốc tế về hàng không Việt Nam ở mức rất cao, có thời điểm tăng 425%.

Bối cảnh hiện tại đang mang đến cơ hội cũng như khả năng sớm phục hồi cho thị trường du lịch Việt Nam. Trong các địa phương có lợi thế trong việc thu hút khách đặc biệt là khách quốc tế như Hà Nội, Quảng Ninh, Phú Quốc, Khánh Hòa, Đà Nẵng.... Trong đó, Bình Định - địa phương thứ 6 đủ điều kiện đón khách quốc tế từ đầu năm 2022 đã chủ động xây dựng chiến lược mở cửa.

Mở đầu sự kiện, ông Lâm Hải Giang - Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho rằng, du lịch là ngành kinh tế tổng hợp có sự tham gia của nhiều ngành. Những năm qua, du lịch tỉnh có sự phát triển, lớn mạnh cả về chất và lượng. Điều đó giúp tỉnh đạt được những kết quả tích cực như cuối năm 2019, tỉnh đón lượng khách trên 4,8 triệu lượt, tạo ra 123.000 việc làm, đóng góp 7,2% GRDP của tỉnh Bình Định.

Tuy nhiên, trước những tác động của Covid-19, ngành du lịch chịu ảnh hưởng nặng nề. Cả năm 2020, tỉnh đón 2,2 triệu lượt khách, giảm 54% so với cùng kỳ. Lũy kế 10 tháng đầu 2021, Bình Định đón trên 1,2 triệu khách, doanh thu đạt 1.616 tỷ đồng.

"Có thể nói, đại dịch là biến cố chưa từng có với du lịch toàn cầu, biến đây là chuỗi ngày tồi tệ nhất của du lịch toàn thế giới", ông Giang nói.

Sau 2 năm, các quốc gia điều chỉnh từ chiến lược 'zero Covid-19' sang sống chung với Covid-19, giúp ngành du lịch có những bước phục hồi đầu tiên. Theo vị Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, tọa đàm "Mở cửa an toàn, hiệu quả: Thời cơ vàng của du lịch Việt Nam" có ý nghĩa thiết thực với cơ quan nhà nước, sớm thống nhất chủ trương để đưa ngành kinh tế sớm phục hồi, tạo nền tảng phục hồi và phát triển kinh tế xã hội. Trong đó, việc mở cửa phát triển kinh tế gắn với đầu tư, bảo đảm an sinh xã hội, đặc biệt người yếu thế là bài toán cần lời giải của các cơ quan quản lý nhà nước.

Ngoài 2 nội dung thảo luận chính, ông Giang cho rằng cần bổ sung các sản phẩm để ngành du lịch sẵn sàng mở cửa.

Chia sẻ về lý do tổ chức toạ đàm, ông Đỗ Việt Hùng, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn FLC cho biết, thông tin Chính phủ đề xuất mở cửa du lịch từ 15/3, là tín hiệu tích cực cho các địa phương và doanh nghiệp du lịch phục hồi toàn diện.

"FLC mong muốn tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, trong đó có Bình Định quảng bá tiềm năng, kích cầu du lịch", ông Hùng nói.

Đại diện FLC nhấn mạnh, toạ đàm là diễn đàn mở để các bên trao đổi lộ trình mở cửa du lịch sau một thời gian dài ảnh hưởng bởi đại dịch. Theo đó, một quy trình toàn diện, có sự chung tay của các cơ quan quản lý, địa phương, doanh nghiệp, sự nhất quán về chính sách sẽ là giải pháp hữu hiệu, gíup du lịch sớm lấy lại đà tăng trưởng với kịch bản tích cực nhất.. Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế thế giới đang khởi sắc, đây sẽ là thời cơ vàng để du lịch - ngành kinh tế vàng của Việt Nam bứt phá, khi các du khách quốc tế đặc biệt đánh giá cao yếu tố an toàn trong điểm đến du lịch, trong đó có Bình Định.

Trả lời câu hỏi về thời điểm mở cửa du lịch, ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho rằng, việc mở cửa du lịch là vấn đề cấp thiết. Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, kéo theo hoạt động của nhiều ngành kinh tế khác, tác động đến kinh tế và xã hội trên toàn cầu. Ảnh hưởng của đại dịch đã khiến nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng ở châu Âu không bóng người, gây ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế.

"Người ta khát khao mở cửa lại du lịch không phải chỉ là nhu cầu được đi lại, vui chơi mà mở cửa du lịch còn để phát triển đời sống cho người dân, cho các ngành kinh tế. Việc mở cửa du lịch không chỉ là ý chí của ngành du lịch mà còn là nguyện vọng chung của nhiều tầng lớp xã hội, của đất nước", ông Bình nhấn mạnh.

Chính vì vậy, nhiều bộ ban ngành và các địa phương đã bày tỏ thái độ ủng hộ việc mở lại du lịch. Lập tức chính phủ đã nhanh chóng đưa ra quyết định mở cửa du lịch trong điều kiện bình thường mới từ ngày 15/3. Việc mở cửa du lịch không chỉ là từ nguyện vọng của người dân mà còn cho thấy được năng lực của các bộ ban ngành trong việc đáp ứng trong trạng thái bình thường mới.

Hiện tại, điều cần làm là phải mở cửa nhanh du lịch và tập trung làm thế nào để triển khai trong trạng thái bình thường mới. Ở Việt Nam hiện tại vẫn còn nhiều sự tranh luận về việc mở cửa du lịch. Tuy nhiên nhìn chung, thế giới có xu hướng mở cửa trở lại.

Trả lời cho những tranh luận, ông Bình cho rằng: "Vấn đề là sự kiên quyết chúng ta có làm được hay không du việc này phụ thuộc vào nhiều yếu tố và tôi tin sẽ làm được".

Ở một số nước, đặc biệt là ở Châu Âu đã mở cửa lại du lịch rất nhanh, người dân đã bắt đầu đi du lịch và cảm giác cuộc sống của họ đã trở lại bình thường. Họ đi ăn uống, đến nhà hàng, đến các điểm tham quan. Người dân đã bước vào giai đoạn bình thường mới, coi việc sử dụng khẩu trang, khai báo y tế, thẻ vắc xin là việc bình thường. Điều này cho thấy sự lan toả từ chủ trương nhà nước đã thấm vào cuộc sống của người dân. Họ đã quen với bình thường mới với những thứ không bình thường trước đây.

Tại Việt Nam, chúng ta mở cửa chậm hơn nhưng cũng có sự đồng hành của các cấp ngành cùng với người dân địa phương trong trạng thái bình thường mới.

Nhận xét về lộ trình mở cửa của du lịch Việt Nam, ông Vũ Thế Bình cho rằng: "Chúng ta có thể tự tin với quyết định mở cửa ngành du lịch vì chúng ta có những điều kiện có thể cạnh tranh như tài nguyên dồi dào, hấp dẫn, có tiềm năng cạnh tranh mạnh mẽ. Ngay dịp Tết, cả nước có 6,2 triệu lượt khách du lịch trong 9 ngày, cho thấy tâm thế sẵn sàng đi du lịch của người Việt Nam".

Tuy nhiên, ông cũng đưa ra những điểm yếu của du lịch Việt Nam như thiếu tính nhạy bén, thận trọng mở cửa hơn các nước, thiếu nhất quán trong việc triển khai ứng phó với Covid-19 như mỗi tỉnh có một chính sách cách ly.

"Trong việc chào đón xuất nhập cảnh, chúng tôi kiến nghị làm như trước năm 2020, chứ không thể thụt lùi, bởi việc này cũng đã mang lại hiệu quả từ hàng chục năm nay", ông Bình nói.

Theo chuyên gia, sự thiếu nhất quán sẽ ảnh hưởng đến việc cạnh tranh du lịch. Khi đó, trách nhiệm sẽ dồn lên những người làm du lịch. Các doanh nghiệp cũng cần quyết liệt hơn, giúp ngành có khả năng khôi phục nhanh, khai thác lợi thế để tăng trưởng nhanh chóng.

Nhìn lại các kết quả của chương trình tái khởi động du lịch với nội địa và quốc tế trong thời gian qua, Ông Nguyễn Quý Phương, Vụ trưởng Vụ Lữ hành đánh giá, dịp Tết vừa qua là sự khởi đầu ấn tượng của hoạt động du lịch.

Ông Phương dẫn số liệu, có 6,1 triệu khách du lịch nội địa trong dịp Tết, với 3,2 triệu khách lưu trú. Doanh thu du lịch tuy còn khiêm tốn nhưng ở mức ấn tượng. Tuy nhiên, nhiều cơ sở lưu trú vẫn chưa khởi động lại, có mở cửa nhưng chưa hoàn toàn.

"Đây là những vấn đề cần tính toán trong bối cảnh mở cửa bình thường mới, không chỉ ở chính sách mà cả hạ tầng, điều kiện, để khi mở cửa phải đảm bảo chất lượng, dịch vụ", ông Phương lưu ý.

Trước đó, tháng 11 năm ngoái, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thí điểm đón khách du lịch quốc tế đến Việt Nam, nhận được sự ủng hộ của các địa phương, bộ ngành, doanh nghiệp.

"Đã có 9.000 lượt khách quốc tế đến Việt Nam trong dịp Tết nguyên đán, thể hiện sự quan tâm của thị trường quốc tế, đặc biệt là các thị trường trọng điểm như Hàn Quốc, Nga...", ông Phương thông tin.

Bên cạnh đó, du lịch Việt Nam cũng nhận được nhiều giải thưởng quốc tế như điểm đến văn hoá, di sản, ẩm thực, golf... tốt nhất châu Á, góp phẩn xúc tiến, quảng bá các điểm đến.

Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu thí điểm triển khai mở cửa, vẫn có những khó khăn. Như Hàn Quốc điều chỉnh chính sách chống dịch vào tháng 12, hay Trung Quốc tiếp tục duy trì chính sách "zero Covid-19", khiến hợp đồng du lịch đến Việt Nam hạn chế lại.

Đại diện vụ lữ hành cho hay, việc hàng không tăng cường kết nối sẽ là những bước khởi động cho hoạt động du lịch phục hồi. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã tham mưu, đề xuất Chính phủ, lấy ý kiến về lộ trình mở cửa, đề xuất hỗ trợ doanh nghiệp du lịch đến năm 2023.

Đặc biệt, theo lộ trình mở cửa từ 15/3 sẽ theo bối cảnh bình thưởng mới, linh hoạt hơn, như trước đây yêu cầu xét nghiệm PCR, đi tour trọn gói 3 ngày, thì nay hàng không có hai phương án áp dụng, như xét nghiệm có giá trị 72 giờ, ở các thị trường khó khăn có thể xét nghiệm nhanh có giá trị 24h, không phải test tại sân bay mà về cơ sở lưu trú.

"Điều này tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và khách du lịch", ông Phương nói.

Ông cũng giải đáp thắc mắc về những thay đổi và khác biệt trong các quy định về lộ trình mở cửa du lịch lần này so với các chương trình thí điểm. Đầu tiên là các địa phương sẽ căn cứ vào mức độ an toàn và kết quả phòng chống dịch để triển khai mở cửa du lịch. Khách du lịch cũng được mở rộng đối tượng là tất cả các khách nội địa lẫn quốc tế. Ngoài ra, tất cả các cửa khẩu cũng đã sẵn sàng đón khách. Trước đây chúng ta chỉ đón khách qua đường không nhưng giờ sẽ mở cửa hết các cửa khẩu cả trên đường bộ và đường biển. Bộ tư lệnh bộ đội biên phòng cũng ủng hộ quyết định mở cửa các cửa khẩu và sẵn sàng đón khách.

Bên cạnh đó, tất cả các địa phương trên cả nước cũng sẽ được mở cửa đón khách. Điều kiện đón khách du lịch sẽ bám sát vào tiêu chuẩn về phòng chống dịch theo Bộ Y tế.

Ông Phương cho biết thêm, vấn đề về thị thực sẽ áp dụng nhiều biện pháp mới như áp dụng visa điện tử, miễn thị thực đơn phương, song phương. Về vấn đề này, Bộ Ngoại giao và Bộ Công an sẽ có ý kiến báo cáo Chính phủ.

Ngoài ra, việc yêu cầu kết quả xét nghiệm Covid-19 cũng được nới lỏng hơn. Hiện tại khi nhập cảnh qua đường hàng không, khách quốc tế sẽ được áp dụng cả hai phương pháp xét nghiệm. Kết quả PCR có giá trị trong 72h, test nhanh có giá trị trong 24h. Du khách quốc tế sau khi có kết quả xét nghiệm âm tính sẽ được tham gia các hoạt động du lịch và tự theo dõi sức khoẻ trong 14 ngày, giống như điều kiện của khách nội địa.

Du khách nhập cảnh qua cửa khẩu đường bộ và đường biển chỉ cần test ngay cửa khẩu, có kết quả âm tính là được nhập cảnh. Bộ tư lệnh bộ đội biên phòng sẽ triển khai phương pháp này.

Theo ông Đinh Ngọc Đức, Vụ trưởng Vụ thị trường du lịch, Tổng cục Du lịch, Covid-19 không giết được ngành du lịch, mà chỉ làm ngành tạm thời ngừng trệ. Bởi vậy, ngay khi dịch bệnh từng bước khống chế, du lịch sẽ sớm phục hồi, bởi đây là nhu cầu thiết yếu của con người. "Tôi tin tưởng du lịch sẽ sớm trở lại", ông Đức nói.

Theo đại diện Tổng cục Du lịch, nếu như trước đây ngành tập trung du lịch quốc tế, thì giờ Việt nam đứng trên hai chân kiềng, nội địa và quốc tế.

Về du lịch nội địa, các doanh nghiệp đã sẵn sàng, nhu cầu người dân rất cao, minh chứng ở kết quả du lịch dịp Tết Nguyên đán. Ông Đức nhấn mạnh, giai đoạn này, một là các doanh nghiệp phối hợp với nhau, làm mới sản phẩm phù hợp với bối cảnh mới; hai là đẩy mạnh truyền thông để kích hoạt nhu cầu của người dân, khẳng định ngành du lịch an toàn với những sản phẩm phù hợp.

Về du lịch quốc tế, ông Đức nhấn mạnh các cơ quan, ban ngành nên có những chương trình riêng để thu hút du khách cả ngắn hạn và dài hạn.

"Tôi sang dự hội thảo du lịch Dubai Expo, họ thích những sản phẩm du lịch của chúng ta. Điều quan trọng chúng ta cần quảng bá, đẩy mạnh truyền thông", ông Đức nói.

Theo Vụ trưởng Vụ thị trường du lịch, thời gian tới đơn vị xác định vẫn tập trung quảng bá du lịch Việt Nam tới thị trường "truyền thống" như Đông Nam Á, Đông Bắc Á, châu Âu..., đặc biệt các nước thừa nhận hộ chiếu vaccine.

Ở góc độ địa phương, ông Nguyễn Hoàng Vũ, Chủ tịch Hiệp hội du lịch Bình Định bày tỏ, mở cửa từ 15/3 là thời điểm thuận lợi cho du lịch, trong bối cảnh bình thường hóa và Việt Nam đã đạt độ phủ vaccine cao.

"Bình Định đã sẵn sàng đón khách với các sản phẩm chau chuốt, đặc sắc, mang tính riêng biệt của địa phương", ông Vũ nói.

Theo đó, nhân lực là yếu tố được đầu tư chú trọng, từ các đơn vị du lịch đến các trường đại học, các sinh viên chuẩn bị ra trường, được tỉnh coi là nền tảng phát triển du lịch bền vững.

Ông Vũ cũng đánh giá cao các sản phẩm du lịch của doanh nghiệp như FLC trong dịp Tết, với các combo vé máy bay, ăn ở, vui chơi giải trí, góp phần xúc tiến, quảng bá du lịch địa phương, đưa khách du lịch đến phủ kín phòng trong 9 ngày Tết, từ thành phố đến các vùng ven biển.

"Các doanh nghiệp cần đặt yếu tố an toàn lên cao nhất để các du khách an tâm đến với Bình Định", ông Vũ lưu ý.