Cú đúp của Messi và màn trình diễn xuất sắc của Angel Di Maria trong khoảng 60 phút đầu trận chung kết trên sân Lusail sẽ vô nghĩa nếu không có Martinez trong khung gỗ. Anh cản cú dứt điểm cuối hiệp phụ thứ hai của Randal Kolo Muani trước khi trận đấu đến loạt luân lưu. Sau đó, thủ thành của Aston Villa cản thành công cú đá của Kingsley Coman ở loạt hai, trước khi Tchouameni sút hỏng ở loạt sút ngay sau đó, mang về lợi thế lớn để Gonzalo Montiel chốt hạ trận đấu cho Argentina.
Nhưng nói về sự xuất sắc của "Dibu" thì phải quay lại trận tứ kết gặp Hà Lan. Cũng trong loạt luân lưu, Martinez đã cản hai cú đá của "Cơn lốc màu cam". Trung vệ Virgil Van Dijk sút hỏng quả đầu, trước khi Steven Berghuis cũng không thể thắng Martinez trong quả thứ hai. Một lần nữa, nhờ cựu thủ thành Arsenal, Argentina có quá nhiều cơ hội kết liễu trận đấu. Kể cả khi Enzo Fernandez không thể ấn định chiến thắng ở loạt thứ tư, Lautaro Martinez vẫn còn cơ hội thực hiện điều đó ở loạt năm.
Đó là lý do Messi - sau khi vượt qua Hà Lan - mô tả Martinez là "một trong những thủ môn hay nhất thế giới". Đội trưởng Argentina nói: "Chúng tôi biết khi các trận đấu bị kéo đến những quả phạt đền, Emiliano sẽ làm mọi thứ có lợi cho chúng tôi".
Điều Messi nói không chỉ bao hàm tài năng của Martinez, mà còn như đòn tâm lý kỳ lạ mà thủ thành này đánh vào các đối thủ. Trước khi Berghuis đá lượt thứ hai của Hà Lan, thủ môn Argentina cố tình ném bóng chệch khỏi hướng của tiền đạo trẻ này. Trọng tài đã nhắc nhở, nhưng Martinez vẫn ra vẻ không quan tâm. Anh lừ mắt nhìn Berghuis trong khi chậm rãi bước về cầu môn. Và rồi Martinez đã cản được cú đá này.
Trên The Athletic, ký giả Matt Pyzdrowski còn nhắc lại thủ thuật tâm lý mà Martinez đã dùng trước Colombia trong loạt lưu bán kết Copa America 2021. Microphone truyền hình thu lại đầy đủ những câu Martinez nói với đối thủ.
"Cậu đang cười nhưng tôi biết cậu căng thẳng lắm", Martinez nói với trung vệ Mina. Mina chỉ biết đứng đực ra đấy trước khi Martinez tiếp tục: "Tôi bắt được ánh mắt cậu rồi. Tôi đã biết hướng sút". Trọng tài thổi còi. Martinez vẫn không buông tha. "Tôi biết thừa cậu sẽ sút hướng nào. Tôi sẽ cản được. Tôi sẽ xử đẹp cậu em trai ạ, tôi sẽ xử đẹp cậu", Martinez lặp đi lặp lại, trong khi Mina lấy đà. Sau đó, anh bay về phía trái khung thành, bỏ lại ánh mắt thất thần của Mina khi mọi thứ diễn ra đúng như lời Martinez nói.
Ký hợp đồng với Arsenal năm 2012, nhưng Martinez mất bảy năm bị cho mượn đến các đội hạng dưới. Anh chỉ bắt 38 trận chính thức cho đội bóng thành London trong tám năm, và chỉ ra sân phần lớn ở các trận giao hữu, các tour du đấu. Năm 2013, Martinez từng góp mặt trong trận giao hữu với Việt Nam trên sân Mỹ Đình. Những điều đó không ngăn cản thủ thành 30 tuổi thăng tiến mạnh mẽ trong hai năm qua.
Năm 2020, Martinez đầu quân cho Aston Villa để tìm cơ hội thi đấu thường xuyên hơn. Một năm sau, anh mới được ra mắt đội tuyển. "Dibu" lập tức vô địch Copa America 2021, giật Găng tay Vàng ở giải đó sau khi đẩy hai quả phạt đền trong trận bán kết hạ Colombia và trắng lưới trước Brazil ở chung kết. Một năm sau, Martinez vô địch World Cup, lại đoạt Găng tay vàng, và được nhắc đến với tài bắt phạt đền.
Martinez mang trọn tính cách của một cầu thủ Argentina điển hình. Anh vừa tài năng, vừa tinh quái và nổi loạn. Lên bục nhận giải Găng tay vàng, Martinez làm một hành động xấu xí trong mắt nhiều CĐV trung lập. Anh tiến đến an ủi Kylian Mbappe, nhưng trước và sau đó liên tục khiêu khích ngôi sao tuyển Pháp.
Khi Mbappe chê bai chất lượng bóng đá Nam Mỹ không bằng châu Âu, Martinez nói tiền đạo sinh năm 1998 "chưa đủ tuổi để phán xét". Trong phòng thay đồ sau chung kết, Martinez tham gia màn nhảy múa của tuyển Argentina, liên tục hét lớn: "Thứ này dành cho kẻ đã chết, Mbappe", và còn kêu gọi toàn đội dành một phút mặc niệm số 10 tuyển Pháp.
Martinez cũng không ngần ngại công kích HLV Louis van Gaal, do nhà cầm quân Hà Lan tự tin nói trước tứ kết rằng "nếu phải đá luân lưu, Hà Lan sẽ có lợi thế". Sau khi chứng minh điều ngược lại, Martinez đã chỉ tay vào Van Gaal và xỉa xói HLV 71 tuổi trên đường rời sân. Đó không phải một hành động phải phép trong mắt số đông, nhưng mang lại động lực lớn cho nhiều đồng đội ở Argentina, tăng adrenaline chiến đấu trong họ, trong đó có Lionel Messi và thậm chí HLV Lionel Scaloni.
Nhà cầm quân trẻ Scaloni tiết lộ Martinez đã nói với toàn đội trong phòng thay đồ trước trận chung kết được xem là hay nhất lịch sử World Cup rằng: "Tôi sẽ cản được vài quả phạt đền". Và Martinez một lần nữa làm được. Trên sân Lusail, vẻ căng thẳng, âu lo hiện rõ trên nét mặt Coman hay Tchouameni cho thấy, danh tiếng và sự hung hăng của Martinez đã phần nào ảnh hưởng đến họ, khiến cả hai đá hỏng những quả luân lưu then chốt.
Messi được vinh danh là Cầu thủ hay nhất World Cup 2022, nhưng Martinez đã cho anh một điểm tựa tâm lý vững vàng để tỏa sáng. Thủ môn 30 tuổi có thể không đại diện cho phe chính nghĩa, mà thuộc về phe hắc ám. Nhưng anh sẵn lòng làm tất cả vì Messi và Argentina. Chúa đã chọn Martinez, và thử thách hơn tám năm trước khi đưa anh ra ánh sáng bằng hai năm rực rỡ trong màu áo ĐTQG.
Đó cũng là số phận và một phần định mệnh của "GOAT Messi" ở World Cup lần này - như cái cách trận chung kết đã diễn ra.
Đỗ Hiếu