Malaysia tập trung lần này không khác quá nhiều so với bốn trận gần nhất gặp Việt Nam. Đội hình xuất phát của họ trận đấu UAE hôm 3/6 có quá nửa cầu thủ đá chính trong trận thua Việt Nam ngày 10/10/2019 cũng ở vòng loại World Cup 2022 - khu vực châu Á.
Tình huống Ali Mabkhout nhận đường bóng bổng và sục ra sau hai trung vệ Malaysia. Ảnh: Lâm Thoả.
Malaysia vẫn dùng sơ đồ 4-3-3 cơ bản, chuộng kiểm soát bóng, gây áp lực tầm cao với hàng thủ dâng cao. Hệ thống này có hai điểm yếu: đầu tiên là họ sẽ nguy khốn nếu tuyến gây áp lực đầu tiên bị vượt qua. Khi đó, khu vực trước mặt bộ tứ vệ Malaysia lộ nhiều khoảng trống để đối thủ khai thác. Điểm yếu thứ hai là nguy cơ bị phá bẫy việt vị khi hàng thủ dâng quá cao.
Để khai thác điểm yếu đầu tiên, đối phương có thể dùng những đường chuyền ngắn, nhanh và ít chạm để thoát khỏi những pha vây bắt của Malaysia. Với điểm yếu thứ hai, đối thủ sẽ bất ngờ chuyền dài vượt tuyến cho tiền đạo phá bẫy việt vị, đối mặt thủ môn. Cả UAE lẫn Việt Nam đều từng khai thác được hai điểm yếu này của Malaysia, để ghi bàn.
Trong trận thắng Malaysia, UAE dứt điểm 14 lần, trong đó 50% cơ hội đến từ những đường lên bóng thẳng trung lộ. Malaysia không gây áp lực đồng nhất, hoặc chuyền sai khi bị áp sát, dẫn tới nhiều lỗ hổng phía trước hàng thủ. Dùng ba tiền vệ trung tâm, nhưng Malaysia thường chỉ có Azam Azih đánh chặn, còn Syamer Kutty và Liridon Krasniqi đẩy lên cao để gây áp lực. Azam Azih lại không phải mẫu cầu thủ tranh cướp bóng. Sang hiệp hai Malaysia chuyển về sơ đồ 4-4-2, chỉ còn hai tiền vệ trung tâm khiến tuyến giữa của họ mỏng hơn nữa.
Pha bóng tiền vệ số 10 UAE Khalfan Mubarak nhận bóng thoáng ở trúng lộ, sau khi hàng tiền vệ Malaysia dồn hết sang một bên gây áp lực bất thành. Ảnh: chụp màn hình
Việt Nam cũng từng khai thác điểm yếu này của Malaysia ở vòng bảng AFF Cup 2018. Phan Văn Đức chiếm được khoảng trống ở phía trước hàng thủ Malaysia, để chọc khe cho lão tướng Nguyễn Anh Đức ghi bàn.
Tình huống tuyến giữa Malaysia bị hút hẳn sang cánh phải của Việt Nam, để Phan Văn Đức chiếm khoảng trống thênh thang ở trung lộ. Ảnh: chụp màn hình
Trước Indonesia tối 7/6, Việt Nam cũng bộc lộ mảng miếng chiến thuật rõ ràng ở việc tận dụng khoảng trống phía trước hàng thủ đối phương. Quang Hải là tiền vệ tấn công, nhưng thường dạt biên để hút theo cầu thủ đối phương, giúp Văn Đức nhiều lần nhận bóng thoáng ở trung lộ. Sang hiệp hai khi Quang Hải và Văn Đức đổi chỗ, Quang Hải cũng tìm được khoảng trống ở trung lộ để sút xa ghi bàn nâng tỷ số lên 2-0. Anh có thể vắng trận gặp Malaysia, nhưng mảng miếng này có thể tái diễn bằng Văn Đức và cầu thủ đá thay Quang Hải.
UAE và Việt Nam cũng từng chọc thủng lưới Malaysia từ những đường bóng bổng rót về phía sau hai trung vệ. Bàn mở tỷ số của UAE đến từ một tình huống như thế. Mubarak giật về sân nhà, nhận bóng rồi phất bổng đúng tầm Ali Mabkhout xộc xuống. Khả năng chạy chỗ của Mabkhout nằm ở một tầm khác, giúp anh phá bẫy việt vị rồi tâng bóng qua đầu thủ môn để mở tỷ số.
Bàn duy nhất của Việt Nam trong trận gặp Malaysia ngày 10/10/2019 cũng có kịch bản tương tự. Quế Ngọc Hải phất bóng vào cấm địa cho Quang Hải thoát xuống, rồi vô-lê từ góc hẹp giúp Việt Nam thắng 1-0.
Quang Hải chọc thủng lưới Malaysia ở lượt đi trên sân Mỹ Đình ngày 10/10/2019.
Cũng trùng hợp là chiêu bài này đã giúp Việt Nam mở tỷ số trước Indonesia hôm 7/6. Nguyễn Phong Hồng Duy treo bóng để Nguyễn Tiến Linh chạy chỗ phá bẫy việt vị rồi ghi bàn dù phải mất hai nhịp sút. Tiến Linh chưa đạt tới đẳng cấp của Mabkhout, nhưng anh vẫn là trung phong di chuyển hay nhất của Việt Nam hiện tại. Trước khi Tiến Linh ghi bàn đó, Quế Ngọc Hải cũng đã hai lần chuyền dài vào cấm địa nhưng bóng đi chỉ hơi sâu.
Tiến Linh sẽ cần thể hiện khả năng di chuyển ra sau hai trung vệ Malaysia, như đã làm trước Indonesia. Ảnh: Lâm Thoả
Việt Nam từng ghi được năm bàn từ những pha rót bóng tương tự dưới thời Park. Ngoài bàn của Tiến Linh và Quang Hải kể trên, là Anh Đức ở bán kết lượt đi AFF Cup 2018, Văn Đức ở trận giao hữu với Philippines ngày 31/12/2018, và Tiến Linh ở trận gặp Indonesia tại vòng loại World Cup ngày 15/10/2019.
Việt Nam sẽ tận dụng những tình huống tương tự trước Malaysia, khi cầu thủ chuyền bóng không bị gây áp lực. Ngọc Hải, Xuân Trường hay Hồng Duy đều chuyền chắc chân và có điểm rơi vừa phải.
Những đường chuyền như thế đôi khi chỉ cần quá mạnh sẽ bị thủ môn bắt được, hoặc quá nhẹ sẽ bị trung vệ đối phương kịp giật về phá. Nhưng, một khi chính xác, tiền đạo nhận bóng sẽ có cơ hội lớn để ghi bàn vì đối mặt thủ môn. Hàng thủ dâng cao của Malaysia có thể trở thành con dao hai lưỡi của họ, một lần nữa.
Xuân Bình