John Bolton, từng là cố vấn an ninh quốc gia Mỹ dưới thời chính quyền Donald Trump và hiện là người chỉ trích mạnh mẽ cựu tổng thống, hôm 19/2 trả lời phỏng vấn rằng việc Tổng thống Nga Vladimir Putin gần đây nói muốn Tổng thống Joe Biden tái đắc cử "rõ ràng là nỗ lực đánh lạc hướng thông tin".
"Lãnh đạo Nga chỉ đang cho ông Trump cơ hội nói 'tôi nghĩ đó thực sự là lời khen dành cho mình'", Bolton cho hay. "Thực tế, nếu ông Trump đắc cử, sẽ có buổi ăn mừng ở Điện Kremlin".
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tại Geneva, Thụy Sĩ, hồi năm 2018. Ảnh: Reuters
Tổng thống Putin, người từng tán dương ông Trump, hôm 14/2 nói muốn Tổng thống Biden tái đắc cử vì "ông ấy giàu kinh nghiệm hơn, dễ đoán và là chính trị gia thuộc trường phái truyền thống". Đây là lần đầu tiên ông Putin công khai bình luận về bầu cử tổng thống Mỹ năm nay.
Khi được hỏi về phát biểu của Tổng thống Nga, Trump nói trong cuộc vận động tranh cử ở Nam Carolina rằng "thực ra Tổng thống Nga Putin vừa dành cho tôi lời khen tuyệt vời".
Ông Trump từ lâu coi mối quan hệ tốt đẹp với ông Putin như minh chứng về kết quả chính sách đối ngoại của chính quyền ông.
Bolton đặc biệt chỉ trích ông Trump vì không quy trách nhiệm cho ông Putin về cái chết của nhà hoạt động đối lập Nga Alexei Navalny. Navalny đã chết trong nhà tù Nga hôm 16/2. Các lãnh đạo phương Tây, trong đó có ông Biden, đã kịch liệt chỉ trích Nga.
Sau cuộc phỏng vấn của Bolton, ông Trump lần đầu tiên nhắc đến cái chết của Navalny, cho rằng sự việc giúp cựu tổng thống nhận ra nước Mỹ "đang xuống dốc", dù không giải thích rõ mối liên quan khiến ông đưa ra bình luận như vậy.
Ông Trump thường không chỉ trích Tổng thống Putin như các lãnh đạo phương Tây. "Đơn giản là ông ấy không muốn chỉ trích người bạn Putin, vì trong suy nghĩ của Trump, nếu ông ấy có mối quan hệ tốt với Putin thì Mỹ cũng có mối quan hệ tốt với Nga", ông Bolton nói tiếp.
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nashua, bang New Hamsphire ngày 23/1. Ảnh: AP
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ cũng cảnh báo về việc ông Trump phải trả phí pháp lý và khoản tiền phạt tòa yêu cầu, đồng thời lưu ý các cường quốc nước ngoài có thể lợi dụng tình hình tài chính của ông làm đòn bẩy cho các mục tiêu chính sách đối ngoại.
Ông Trump tuần trước bị tòa yêu cầu nộp phạt 355 triệu USD vì gian lận trong kinh doanh ở New York. Tháng trước, ông cũng bị tòa yêu cầu bồi thường 83 triệu USD cho một cựu nhà báo vì tội phỉ báng.
"Tôi nghĩ đây là một trong những minh chứng cho thấy tại sao Trump thực sự không phù hợp với chức vụ tổng thống", Bolton nói. "Ông ấy và gia đình rệu rã vì những rắc rối đó. Tôi nghĩ người nước ngoài sẽ cố tận dụng những rắc rối của ông ấy bằng cách này hay cách khác. Có thể họ đã hành động rồi".
Ông Bolton được Trump bổ nhiệm làm cố vấn an ninh quốc gia Mỹ vào tháng 3/2018. Sau 14 tháng làm việc tại Nhà Trắng, ông bị Trump thông báo sa thải với lý do "bất đồng sâu sắc với nhiều lời khuyên" từ Bolton. Là người có quan điểm cứng rắn, Bolton bất đồng với Trump trong nhiều vấn đề, đặc biệt là chính sách với Iran và Triều Tiên.
Tháng 6/2020, Bolton ra mắt cuốn hồi ký nói ông Trump từng đề nghị lãnh đạo Trung Quốc giúp đỡ để giành chiến thắng khi tái tranh cử tổng thống năm 2020. Ông Trump phản ứng gay gắt với nội dung trong cuốn hồi ký này, gọi Bolton là "kẻ dối trá, bất tài, bất mãn và hiếu chiến".
Huyền Lê (Theo Hill, Politico, Huffpost)