Sau ba ngày xét hỏi, sáng 23/5 VKSND tỉnh Lào Cai công bố bản luận tội với 7 bị cáo trong vụ án sai phạm khai thác quặng apatit ở Lào Cai.
Ông Vịnh, 63 tuổi, cùng ông Doãn Văn Hưởng, cựu chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, bị TAND tỉnh Lào Cai xét xử về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. VKS đánh giá hành vi của hai cựu lãnh đạo xâm phạm đến uy tín của nhà nước và tính đúng đắn trong công tác quản lý nhà nước, "gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng"
Song họ "không có sự bàn bạc thống nhất" khi thực hiện hành vi phạm tội, phải chịu trách nhiệm hình sự tương ứng với cương vị công tác và nhiệm vụ.
Ông Vịnh (hàng 2) và ông Hưởng (hàng 3) tại tòa. Ảnh: Danh Lam
Ông Vịnh bị cáo buộc đã ký nhiều văn bản, giấy chứng nhận đầu tư không đúng thẩm quyền, tạo điều kiện cho Công ty TNHH Xây dựng thương mại Lilama (Công ty Lilama) khai thác quặng trái phép.
Ông Hưởng bị đề nghị 4-5 năm tù, do đã chỉ đạo các sở, ngành không đúng quy định, ký nhiều văn bản không đúng quy định, tạo điều kiện cho Lilama khai thác khoáng sản trái phép. Khi vụ án xảy ra, ông Hưởng đảm nhiệm chức vụ Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai.
Cùng tội danh, hai cựu Phó Chủ tịch tỉnh Lào Cai, ông Nguyễn Thanh Dương bị đề nghị 2-3 năm tù và ông Lê Ngọc Hưng 3-4 năm tù.
Bị cáo Nguyễn Mạnh Thừa (giám đốc Công ty Lilama) bị đề nghị mức án từ 7 đến 8 năm 6 tháng tù cho hai tội Rửa tiền và Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên. Ông Thừa là người trực tiếp chỉ đạo, tổ chức khai thác, tiêu thụ trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng apatit các loại, trị giá hơn 610 tỷ đồng. Vì vậy, ông Thừa là người phải chịu trách nhiệm chính về tội danh này, bản luận tội nêu.
Ông Nguyễn Mạnh Thừa, giám đốc Công ty Lilama tại tòa. Ảnh: Danh Lam
6 bị cáo được đề nghị án treo do thành khẩn khai báo, không hưởng lợi, có thành tích trong công tác. Các bị cáo còn bị đề nghị từ 2 đến 4 năm tù.
VKS cáo buộc, từ 2012 đến 2015, các bị can nguyên là lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai và một số sở ngành, biết rõ diện tích 3,77 ha tại thôn 2 xã Đồng Tuyển, thành phố Lào Cai đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch quặng Apatit. Thẩm quyền cấp phép khai thác thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Các cán bộ này vẫn "lợi dụng chức vụ" để ký các văn bản, giấy chứng nhận đầu tư trái quy định, cấp 3,77 ha đất cho Công ty Lilama để xây dựng dự án khách sạn, nhà hàng.
Đại diện VKSND tỉnh Lào Cai công bố luạn tội sáng 23/5. Ảnh: Danh Lam
Việc này tạo điều kiện cho Lilama và Công ty Apatit Việt Nam khai thác, tiêu thụ trái phép 1,5 triệu tấn quặng Apatit trị giá 610 tỷ đồng. Từ đó, Lilama thu lợi 170 tỷ đồng và Công ty Apatit thu lợi 184 tỷ đồng.
Tháng 4/2009, ông Vịnh khi là Phó chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã ký cấp giấy chứng nhận thực hiện khách sạn, nhà hàng cho Công ty Lilama trên khu đất 3,77 ha, tổng vốn đầu tư hơn 5 tỷ đồng. Khi thi công, Lilama phát hiện có quặng Apatit nên đề nghị Công ty Apatit Việt Nam nhập lại số khoáng sản này.
Công ty LiLama bị cáo buộc lợi dụng giấy chứng nhận đầu tư và các văn bản khác của UBND tỉnh Lào Cai để khai thác tận thu Apatit. Để tiêu thụ, Lilama ký hợp đồng với Apatit Việt Nam để bán toàn bộ số quặng khai thác chui, thu lời bất chính.
Giám đốc Thừa chỉ đạo dùng tiền để kinh doanh, giao dịch tài chính ngân hàng và các việc khác nhau để hợp thức hóa tiền thu được từ việc khai thác quặng trái phép.
Để xảy ra các sai phạm trên, VKS xác định ông Vịnh đã không làm đúng công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn để ký các văn bản liên quan cho Lilama và Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép khoáng sản.
Tết nguyên đán 2015, sau khi ông Vịnh làm Bí thư Tỉnh ủy, bị can Thừa đã mang 5 tỷ đồng đến nhà tặng quà tết.
Với cựu chủ tịch tỉnh Nguyễn Doãn Hưởng, VKS cáo buộc ông đã thống nhất cùng ông Vịnh để đồng ý chủ trương cho Lilama tận thu quặng trong quá trình thực hiện dự án. Ông Hưởng sau đó biết việc cho phép Công ty Lilama thu gom quặng apatit trong quá trình thực hiện dự án khách sạn, nhà hàng là sai nhưng vẫn ký văn bản đồng ý cho khai thác.
Thanh Lam