Dùng các ngoại binh nhập tịch được xem là con đường ngắn nhất để nâng tầm đội tuyển và gặt hái vinh quang với các nền bóng đá vùng trũng. PSSI bắt đầu triển khai sách lược này từ 2010, triệu tập tám cầu thủ cho các chiến dịch AFF Cup từ đó. Nhưng, những gì họ nhận lại chỉ là những thất vọng tràn trề.

Điển hình là AFF Cup 2014. Đội tuyển xứ vạn đảo triệu tập bốn cầu thủ nhập tịch, gồm hậu vệ gốc Nigeria Victor Igbonefo, bộ đôi cầu thủ sinh ra tại Hà Lan - tiền vệ Raphael Maitimo và tiền đạo Sergio van Dijk - và cựu tiền đạo từng đá cho U20 Uruguay Cristian Gonzales.

Về lý thuyết, đó đều là những cầu thủ chất lượng ở các vị trí của họ. Tuy nhiên, cả bốn người đều gây thất vọng, không có đóng góp nào, khiến Indonesia - dưới trướng HLV Alfred Riedl bị loại từ vòng bảng, sau khi lần lượt hòa Việt Nam 2-2, thua Philippines 0-4 và Lào 5-1.

Hai lần tiến sát nhất đến ngôi vô địch ở AFF Cup đều là những giải đấu họ chỉ sử dụng một cầu thủ nhập tịch.

Cụ thể, tại AFF Cup 2010, PSSI chỉ tăng cường Cristian Gonzales. Đây cũng là lần đầu tiên họ dùng cầu thủ nhập tịch. Khi đó, Gonzales - tiền đạo gốc Uruguay 34 tuổi - là chân sút tốt thứ hai tại giải với ba bàn, kém Vua phá lưới người Malaysia Safee Sali hai bàn. Gonzales ghi cú đúp giúp Indonesia thắng Philippines 2-0 sau hai lượt bán kết. Nhưng anh tịt ngòi ở cả hai lượt chung kết, và cùng Indonesia thua Malaysia chung cuộc 2-4.

Tại AFF Cup 2016, Indonesia cũng chỉ triệu tập Stefano Lilipaly - ngôi sao chạy cánh gốc Hà Lan. Lilipaly là cầu thủ nhập tịch để lại nhiều dấu ấn nhất trong màu áo Indonesia. Xuyên suốt giải đấu, anh chứng tỏ đẳng cấp với màn trình diễn ấn tượng ở hàng tiền vệ, và đóng góp hai bàn - trong đó có một bàn giúp Indonesia hạ Việt Nam 4-3 sau hai lượt ở bán kết. Nhưng giống Gonzales, tiền vệ gốc Hà Lan im tiếng ở chung kết, và cùng Indonesia thua Thái Lan 2-3 qua hai lượt.

Tại AFF Cup 2018, Indonesia tiếp tục triệu tập một cầu thủ nhập tịch, là tiền đạo gốc Brazil Beto Goncalves. Nhưng anh không thể hiện được nhiều, khi Indonesia rơi vào "bảng tử thần". Qua bốn trận, họ thắng một, hòa một, thua hai và cán đích thứ tư, sau Singapore, Philippines và Thái Lan.

Hướng tới AFF Cup 2020, HLV Shin Tae Yong triệu tập trở lại Victor Igbonefo - hậu vệ gốc Nigeria từng đá AFF Cup 2014, đồng thời gạch tên Ilija Spasojevic - chân sút 34 tuổi gốc Montenegro. Spasojevic từng thi đấu cho U21 Montenegro, khoác áo nhiều CLB ở châu Âu, và đang dẫn đầu danh sách vua phá lưới với 12 lần lập công cho CLB Bali United sau 14 trận tại giải VĐQG Indonesia mùa này.

Tuy nhiên, ngoại binh này có thể giúp Indonesia tiến xa đến đâu tại giải đấu trên đất Singapore thì còn phải chờ thời gian trả lời. PSSI cũng ít nhiều chuyển hướng khi ưu tiên trọng dụng các ngôi sao đang thi đấu ở nước ngoài. Cụ thể, danh sách Indonesia dự AFF Cup 2020 có ba tuyển thủ đang thi đấu tại châu Âu, gồm hậu vệ Elkan Baggott (Ipswich Town - Anh), tiền vệ Witan Sulaeman (Lechia Gdanks - Ba Lan) và Egy Maulana Vikri (FK Senica - Slovakia). Ngoài ra, đội bóng xứ vạn đảo có sự phục vụ của hai cầu thủ đang thi đấu ở nước ngoài, là hậu vệ Asnawi Mangkualam (Ansan Greeners - Hàn Quốc) và tiền vệ Syahrian Abimanyu (Johor Darul Ta'zim - Malaysia).

Hồng Duy