Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 9/10, đánh dấu kế hoạch dài hạn để nâng cao sức cạnh tranh của ngành. Trong đó, Chính phủ quan điểm phát triển dịch vụ logistics thành một ngành kinh tế quan trọng; có giá trị gia tăng cao, hàm lượng tri thức cao, hiệu quả, bền vững cả về kinh tể, xã hội, môi trường với nhiều thành phần cùng tham gia.

Trong giai đoạn 2025-2035, mục tiêu đặt ra là tỷ trọng dịch vụ logistics trong GDP đạt 5-7%. Chi phí logistics trên GDP giảm còn 12-15%, xếp hạng LPI (chỉ số hiệu quả logistics do Ngân hàng Thế giới công bố) vào nhóm 40 quốc gia hàng đầu. Việt Nam sẽ phát triển ít nhất 5 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại, mang tầm quốc tế.

Đến năm 2050, tỷ trọng logistics trên GDP đạt 7-9%. Chi phí logistics trên GDP giảm còn 10-12%. Chỉ số LPI nằm trong nhóm 30 quốc gia hàng đầu. Giai đoạn này, nước ta kỳ vọng có 10 trung tâm logistics hiện đại ngang tầm quốc tế. 90% lao động có trình độ chuyên môn, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên.

Để thực hiện, chính phủ đưa ra nhiều nhóm giải pháp. Nổi bật là đầu tư vào hạ tầng logistics gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không, các trung tâm cung ứng, kho thông minh, kho chuyên dụng, khu thương mại tự do... Giải pháp cũng đề cập đến đầu tư xây dựng đội bay chuyên chở hàng hóa, cảng trung chuyển quốc tế tại Việt Nam.

Chiến lược nêu, các vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Đông Nam Bộ, miền Trung được chọn trở thành trung tâm dịch vụ logistics ngang tầm quốc tế. Trong đó Hà Nội, Hải Phòng, TP HCM, Đà Nẵng là những cực tăng trưởng tương ứng của ba vùng động lực này. Đến 2050, ba vùng động lực này sẽ được mở rộng ra các địa phương lân cận, dọc theo các tuyến giao thông chính.

Việt Nam cũng mời gọi các tập đoàn đa quốc gia đầu tư dự án logistics quy mô lớn, có khả năng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Nước ta có thể tận dụng vị thế trung tâm của hành lang kinh tế Đông Nam Á để kêu gọi các tập đoàn phân phối hàng hóa toàn cầu xây dựng các trung tâm phân phối cho khu vục.

Chính phủ sẽ lên kế hoạch hỗ trợ xây dựng và phát triển các loại hình doanh nghiệp dịch vụ logistics có khả năng cạnh tranh quốc tế, cung cấp dịch vụ logistics tích hợp trọn gói 4PL, 5PL. Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp dịch vụ logistics thiết lập hệ thống đại lý, từng bước chuyển sang thiết lập văn phòng đại diện và chi nhánh ở nước ngoài.

Chiến lược cũng đề cập đến phát triển công nghệ thông qua việc thành lập các trung tâm nghiên, phát triển các giải pháp nhằm tối ưu hóa lộ trình di chuyền, tự động hóa quy trình vận chuyển và lưu kho. Chính phủ muốn hình thành và phát triển thị trường công nghệ dịch vụ logistics, phát triển mạng lưới các tổ chức trung gian của thị trường khoa học và công nghệ, hệ thống cơ sở dữ liệu công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Imarc về thị trường logistics Việt Nam, năm 2024, quy mô ngành này đạt hơn 30 tỷ USD và dự báo đạt 40 tỷ USD vào năm 2025. Xét theo chỉ số LPI, Việt Nam hiện đứng thứ 43 toàn cầu. Báo cáo này nhận định ngành được thúc đẩy nhờ sản xuất xuất khẩu mạnh mẽ, sự gia tăng ổn định của mua sắm trực tuyến, hạ tầng giao thông và cảng biển được cải thiện, cùng với đầu tư ổn định vào hệ thống theo dõi kỹ thuật số và kho bãi thông minh. Các hiệp định thương mại, chi phí lao động thấp và các chính sách hỗ trợ của chính phủ đều giúp vận chuyển hàng hóa hiệu quả.

Còn theo báo cáo của Bộ Công thương, 9 tháng đầu năm 2024, cả nước có 6.500 doanh nghiệp logistics đăng ký mới với gần 30.000 lao động. Cả nước có khoảng 4 triệu m2 sàn kho bãi. Hệ thống cảng biển đứng thứ 3 khu vực ASEAN.

Nếu xét trong các thị trường mới nổi, Việt Nam thuộc nhóm 10 trên tổng số 50 thị trường toàn cầu, theo bảng xếp hạng về chỉ số thị trường mới nổi của Nhà cung cấp dịch vụ vận tải và hậu cần kho vận Agility. Trong số đó, tiêu chí về cơ hội logistics quốc tế xếp hạng 4 thế giới và được đánh giá là quốc gia có tiềm năng phát triển logistics hàng đầu khu vực Đông Nam Á.

Hoài Phương