"Kể từ ngày 8/1, chính phủ không phê duyệt giấy phép mới về xuất khẩu vũ khí sang Israel và tình trạng này sẽ tiếp tục cho đến khi chúng tôi có thể đảm bảo quy định xuất khẩu được tuân thủ đầy đủ. Không có giấy phép mở để xuất khẩu thiết bị gây chết người sang Israel", văn phòng Ngoại trưởng Canada Melanie Joly hôm 20/3 xác nhận.
Tuy nhiên, giấy phép xuất khẩu được phê duyệt trước ngày 8/1 sẽ "vẫn có hiệu lực". Theo văn phòng Ngoại trưởng Canada, việc hủy bỏ những giấy phép đã được phê duyệt có nguy cơ "gây ra tác động lớn đối với cả Canada và đồng minh của nước này", trong đó có NATO và liên minh tình báo Ngũ Nhãn.
Ngoại trưởng Canada Melanie Joly trong chuyến thăm Kiev, Ukraine ngày 2/2. Ảnh: AFP
Một quan chức cấp cao của Canada hôm 19/3 cho biết "tình hình thực tế khiến chúng tôi không thể" xuất khẩu bất kỳ thiết bị nào có thể sử dụng cho mục đích quân sự.
Israel phản đối quyết định này. Ngoại trưởng Israel Katz mô tả động thái của Canada "làm suy yếu quyền tự vệ của Israel trước Hamas". "Lịch sử sẽ phán xét hành động hiện nay của Canada theo cách nghiêm khắc", ông Katz đăng trên mạng xã hội X.
Canada là đồng minh quan trọng của Mỹ, nước cung cấp cho Israel hàng tỷ USD viện trợ quân sự mỗi năm. Thượng nghị sĩ Mỹ Bernie Sanders hoan nghênh động thái của Canada. "Trước thảm họa nhân đạo ở Gaza, trong đó có nạn đói ngày càng lan rộng, Mỹ không nên cung cấp thêm xu nào cho cỗ máy chiến tranh của Thủ tướng Benjamin Netanyahu", ông Sanders đăng trên X.
Việc chuyển giao vũ khí cho Israel đã gây ra vấn đề pháp lý ở một số nước. Tại Canada, liên minh luật sư và công dân gốc Palestine đầu tháng này đệ đơn khiếu nại yêu cầu chính phủ đình chỉ xuất khẩu vũ khí sang Israel, cho rằng động thái đó khiến Ottawa vi phạm cả luật pháp quốc tế và trong nước.
Theo dữ liệu của chính phủ, Israel là một trong 10 nước nhận nhiều vũ khí nhất từ Canada. Năm 2022, Canada xuất khẩu sang Israel số vật tư quân sự trị giá 15,6 triệu USD. Con số này vào năm 2021 là 19,2 triệu USD.
Theo cơ quan y tế ở Dải Gaza, ít nhất 31.923 người thiệt mạng, hầu hết là phụ nữ và trẻ em, từ khi Israel phát động cuộc chiến ở khu vực này nhằm đáp trả vụ đột kích của Hamas.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau ủng hộ quyền tự vệ của Israel, song ngày càng chỉ trích Tel Aviv khi số dân thường thiệt mạng ngày càng tăng ở Gaza. Quốc hội Canada hôm 18/3 thông qua nghị quyết không ràng buộc, kêu gọi cộng đồng quốc tế nỗ lực hướng tới giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine.
Huyền Lê (Theo AFP)