Tú Lệ, nằm sát sườn đèo Khau Phạ, từ lâu đã là điểm đến quen thuộc với nhiều phượt thủ trên cung đường khám phá Yên Bái. Tú Lệ thực chất là một thung lũng nằm ở giữa ba ngọn núi cao trập trùng: Khau Song, Khau Thán và Khau Phạ. Với những du khách muốn nghỉ dưỡng dịp cuối tuần, nơi đây là gợi ý lý tưởng cho chuyến đi ba ngày hai đêm.
Mùa nước đổ ở
Tú Lệ vào khoảng tháng 5 có vẻ đẹp riêng với những thửa ruộng bậc thang như gương trời giữa núi rừng Tây Bắc. Tháng 9, tháng 10 hàng năm là thời
điểm đẹp nhất để ngắm trọn mùa vàng Tú Lệ.
Tú Lệ cách Hà Nội khoảng 250 km, 6 tiếng đi ôtô. Bạn nên khởi hành từ sáng sớm để tiết kiệm thời gian và kịp ăn trưa khi đến nơi.
Nếu đi ôtô riêng, bạn có thể tham khảo cung đường: cao tốc Hà Nội - Lào Cai, vào thành phố Yên Bái đi tiếp theo hướng Nghĩa Lộ. Tuy nhiên, cung này được đánh giá là xa hơn, một số đoạn đường xấu. Một cung khác phổ biến hơn xe máy cũng có thể đi là cao tốc Láng Hòa Lạc - Sơn Tây - Ba Vì - cầu Trung Hà theo hướng QL32 qua Thanh Sơn, Văn Chấn đến Nghĩa Lộ.
Từ khu vực thị xã Nghĩa Lộ, đến thung lũng Tú Lệ còn khoảng 50 km. Nếu không có xe riêng, bạn có thể thuê xe máy, hoặc xe ôm để khám phá Tú Lệ. Bạn cũng có thể trekking ngắm cảnh.
Thường du khách đến Tú Lệ kết hợp thăm Mù Cang Chải, Chế Cu Nha... Những nơi này không cách quá xa nhau do đó bạn có thể thoải mái lựa chọn nhà nghỉ, homestay tùy theo lịch trình. Nếu bạn nghỉ tại Tú Lệ, gợi ý là khu nghỉ dưỡng Le Champ (có tắm khoáng), nhà nghỉ Suối Tiên, khách sạn Phố Núi, homestay Nhận Thịnh... Trừ resort cao cấp nhận đặt phòng trực tuyến, bạn nên liên hệ trực tiếp với những homestay, nhà nghỉ - đặc biệt vào mùa cao điểm tháng 9 và 10.
Đón bình minh
Sáng sớm, du khách có thể dậy thật sớm để ngắm bình minh. Mặt trời từ sườn đồi lên trải vàng xuống thung lũng, quyện với mây mờ sương phủ dần tan biến nhường chỗ cho những ánh nắng mới tinh khôi. Vào mùa nước đổ hay mùa lúa chín, bình minh sẽ tô điểm cho cảnh quan Tú Lệ.
Thăm động Tiên Nữ
Động nằm gần trung tâm xã. Giá vé với người lớn là 50.000 đồng, miễn phí cho trẻ em dưới 12 tuổi. Hơn 300 năm trước, dân tộc Thái di cư đã truyền tai nhau rằng, các nàng tiên từ cổng trời Khau Phạ bay xuống chiêm ngưỡng cảnh đẹp trần gian, ghé tắm suối Nặm Lung, Nặm Họn trên cánh đồng Tú Lệ trước cửa hang. Nơi các tiên nữ thay xiêm y trong hang núi gọi là động Tiên Nữ.
Tương truyền, cứ đến ngày 30 tháng Chạp hàng năm, từ trong hang sẽ có một làn khói trắng bay ra. Đó là lúc các tiên nữ hạ phàm. Trong động được chiếu sáng, du khách có thể tham quan nơi tiên tắm và các nhũ đá với muôn hình vạn trạng.
Lên đèo Khau Phạ
Khau Phạ, một trong tứ đại đỉnh đèo, là cung đường đèo quanh co, tuy nhiên nếu so với ba đèo còn lại thì Khau Phạ dễ đi nhất. Theo tiếng dân tộc Thái, Khau Phạ có nghĩa là "Sừng trời" bởi đèo thường mịt mù sương phủ và đỉnh núi như nhô lên trên biển mây.
Đèo Khau Phạ dài khoảng 30 km, nằm ở khu vực giáp huyện Văn Chấn và huyện Mù Cang Chải. Đèo đi qua nhiều địa danh nổi tiếng vào mùa vàng như Tú Lệ, La Pán Tẩn, Mù Cang Chải, Chế Cu Nha... Nhiều năm nay, đỉnh đèo Khau Phạ được chọn là điểm diễn ra festival dù lượn "Bay trên mùa vàng Mù Cang Chải".
Thăm bản
Du khách cũng có thể thăm bản Lìm Thái, Lìm Mông cách Tú Lệ 3 km để tìm hiểu thêm về cuộc sống, văn hóa của người dân vùng cao. Lìm Thái cùng Lìm Mông là hai bản được nhiều du khách đánh giá có phong cảnh đẹp nhất Yên Bái. Con đường đất đỏ đến với bản Lìm Mông vào những ngày mưa sẽ trơn trượt, nhưng bù lại là quang cảnh ấn tượng của ruộng bậc thang mùa nước đổ hai bên.
Tắm tiên
Một trong những trải nghiệm nhất định phải thử khi đến Tú Lệ là tắm tiên tại suối khoáng nóng xã Tú Lệ. Bể tắm rộng, ngập nước ấm khoảng 35 độ C. Đây cũng là nơi các cô gái Thái và người dân trong bản thư giãn sau một ngày lao động vất vả.
Nếu may mắn chiêm ngưỡng cảnh tắm tiên, bạn nên cẩn trọng khi muốn chụp ảnh. Hãy cư xử tế nhị, giữ khoảng cách để vừa có những tấm hình đẹp, vừa không làm mất đi sự tự nhiên của người bản địa. Nếu bạn ngại tắm lộ thiên, có thể chọn một địa điểm kín đáo nhưng vẫn thoải mái trong khu nghỉ dưỡng ở trung tâm thị xã.
Đu zipline
Tại bản Nước Nóng, xã Tú Lệ có một khu vui chơi mạo hiểm để du khách chinh phục những trò cảm giác mạnh như zipline, leo núi, đu dây high rope... Đặc biệt, đường zipline dài hơn 1 km cho du khách ngắm cảnh theo cung Văn Chấn - Mù Cang Chải.
Ngắm trăng
Tú Lệ về đêm đặc biệt là những ngày rằm, ánh trăng sáng vằng vặc, in bóng người lữ hành xuôi dần trên con đường dọc theo thị trấn. Đâu đó phía xa xa là tiếng tre rì rào, tiếng gió thổi mơn man, mát lạnh, những ánh đèn heo hắt bên đường đủ để nhìn thấy bóng người qua lại. Tản mạn qua con đường nhỏ hướng ra cánh đồng, đứng trên chiếc cầu treo nhìn ánh trăng soi bóng xuống dòng suối lấp lánh, một khung cảnh nên thơ và lãng mạn khó có thể thấy ở nơi thành thị.
Ở Tú Lệ có những món đặc sản xôi nếp, thịt nướng dẻo thơm, thịt trâu gác bếp, cá suối, gà đen và đặc biệt là cốm. Cốm Tú Lệ rất được lòng du khách bởi vị ngọt, dẻo chỉ có riêng từ lúa nơi đây, nếu bạn tới vào tầm tháng 9-10 sau khi mùa màng đã kết thúc.
Du Hy
