Cù Lao Xanh hay còn gọi là đảo Vân Phi, có diện tích khoảng 365 ha, cách bờ biển TP Quy Nhơn 13 hải lý (khoảng 25 km), thuộc vịnh Xuân Đài, xã Nhơn Châu. Hòn đảo nhỏ này được nhiều người biết đến qua câu ca: "Bình Định có núi Vọng Phu, có đầm Thị Nại, có Cù Lao Xanh".
Biển Cù Lao Xanh nước xanh và sạch, chưa nhiều khách du lịch. Người dân ở đây chủ yếu sống trong làng chài ở bờ nam của đảo. Phía bắc đảo là những dãy núi với nhiều hình thù lạ mắt.
> Xem thêm: Cẩm nang du lịch Quy Nhơn
Khí hậu Cù Lao Xanh có hai mùa rõ rệt: mùa khô từ tháng 3 đến tháng 9, mùa mưa từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau. Nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 24,5 độ C.
Thời gian lý tưởng để du lịch Cù Lao Xanh là vào mùa khô. Thời điểm này nắng đẹp, biển lặng, nước trong xanh, thuận lợi để di chuyển ra đảo tắm biển và lặn ngắm san hô. Mùa mưa, đặc biệt từ tháng 11 đến tháng 1 biển động, sóng lớn, tàu thuyền không thể ra đảo.
Muốn đến Cù Lao Xanh, du khách phải đến bến tàu Hàm Tử nằm trong trung tâm TP Quy Nhơn. Ở đây có bãi gửi xe máy và ôtô.
Phương tiện di chuyển nhanh nhất ra đảo là cano, ngoài ra có tàu gỗ. Thời gian đi bằng ca nô khoảng 30-40 phút. Giá vé một chiều khoảng 200.000 đồng một người, xuất bến vào lúc 7h30 và về khoảng 14h. Tàu gỗ đi mất gần hai tiếng, giá vé 30.000 đồng. Mỗi ngày có hai chuyến, vào 8h và 13h, tàu về xuất phát vào 7h và 15h. Ngoài ra, du khách có thể thuê thuyền của ngư dân tại Bãi Xép - Phú Yên để đi ra đảo, mất hơn một tiếng, giá cả thương lượng.
Tuy nhiên, theo một hướng dẫn viên du lịch địa phương, thời gian tàu chạy thường không cố định vì các điều kiện về thời tiết và lượng khách. Do đảo nhỏ, các tour thường phải gom đủ người. Cần liên hệ mua vé và hỏi thông tin trước tại bến.
Để di chuyển trên đảo, du khách thuê xe máy từ nhà nghỉ, homestay hoặc thuê dịch vụ xe ôm. Trên đảo có một vài chiếc xe điện, là phương tiện đưa đón du khách cũng như tổ chức các tour chạy quanh đảo.
Cù Lao Xanh không có các resort, khu nghỉ dưỡng cao cấp, chủ yếu là các khách sạn, homestay, nhà nghỉ. Một số homestay du khách có thể tham khảo như Cù Lao Xanh Homestay, Sơn Tiệm Homestay, Bình Minh Homestay. Một số nhà nghỉ như Quy Nhơn Land, Ngọc Đỉnh, Thành Trai. Giá phòng lưu trú qua đêm trên đảo dao động từ 150.000 đến 500.000 đồng một phòng.
Cù Lao Xanh còn khá hoang sơ và chưa phát triển nhiều dịch vụ du lịch, phù hợp với những du khách thích không gian yên tĩnh để nghỉ ngơi, ngắm biển và tận hưởng thiên nhiên.
Cột cờ Thanh Niên
Cột cờ Thanh Niên được làm bằng đá granite, cao hơn 22 m, hướng ra quần đảo Hoàng Sa. Trên cột cờ ghi chủ quyền, kinh độ, vĩ độ của đảo Cù Lao Xanh. Cột cờ là một trong hai biểu tượng và là niềm tự hào của người dân Quy Nhơn, cùng với cầu Thị Nại. Cột cờ mang ý nghĩa khẳng định chủ quyền biển đảo.
Ngọn hải đăng
Hải đăng Cù Lao Xanh có tuổi đời hơn 100 năm, được người Pháp xây bằng đá tảng lớn. Hải đăng cao 119 m so với mực nước biển, chiếu xa khoảng 50 km. Kiến trúc của ngọn hải đăng là sự kết hợp giữa trường phái Gothic và kiến trúc phương Ðông.
Ngọn hải đăng được nhiều thi sĩ Việt Nam nhắc đến trong những sáng tác thơ ca. Ðặc biệt, hải đăng Cù Lao Xanh được ngành Bưu điện chọn in thành bộ tem Hải đăng Việt Nam cùng với hải đăng Cần Giờ, Vũng Tàu, Long Châu, phát hành năm 1992.
Bãi đá thảo nguyên
Bãi đá Thảo Nguyên là một khu vực lớn với những tảng đá to, nhiều hình dạng, màu sắc. Những phiến đá nằm rải rác hoặc xếp chồng lên nhau, là nơi sinh sống của một số loài chim quý như nhạn, yến. Ngoài check in, bãi đá có không gian rộng rãi, hoang sơ, thích hợp cho các hoạt động cắm trại, dã ngoại ngoài trời.
Bãi Gala
Bãi Gala là một bãi đất trồng bằng phẳng và nằm sát bờ biển phía tây của đảo, là địa điểm thích hợp để cắm trại và chụp hình. Ở đây có hệ sinh thái biển là rừng san hô nhiều hình dáng và màu sắc. Du khách chỉ cần đi bộ trên bờ cũng có thể ngắm nhìn lớp san hô ẩn hiện dưới mặt biển.
Cầu cảng Cù Lao Xanh
Cầu cảng ở Cù Lao Xanh là cây cầu gỗ dài khoảng 80 m bắc dài ra biển, được xây dựng vào năm 2001. Đây là địa điểm thu hút nhiều du khách đến check in vì khung cảnh được ví như "Maldives ở Việt Nam", với nước biển trong hòa cùng màu xanh của nền trời.
Cù Lao Xanh còn có một số bãi biển như bãi Đông, bãi Nam, bãi Nhỏ, nước biển trong và sạch, sóng êm, thích hợp để du khách trải nghiệm tắm biển hoặc ngắm bình minh, hoàng hôn trên đảo.
Ẩm thực ở Cù Lao Xanh chủ yếu là những món ăn được chế biến từ hải sản tươi sống được đánh bắt ngoài biển.
Ốc mặt trăng
Đây là loài ốc biển nổi tiếng ở Cù Lao Xanh, còn gọi là ốc mắt ngọc, xà cừ. Ốc có thể chế biến theo nhiều cách như hấp gừng, nướng, xào xả ớt. Ốc còn tươi, khi ăn cảm nhận được vị mặn của biển và vị ngọt của thịt ốc.
Trứng cá chuồn
Cá chuồn là một loại cá nhỏ, thân dẹt và dài, thường sinh sống ở Cù Lao Xanh. Thịt cá chuồn béo và dai, nhưng trứng cá để lại hương vị ấn tượng hơn cả.
Loài cá này đẻ trứng trên mặt nước nên vào mùa sinh sản, người dân đảo dùng vợt lưới nhỏ để vớt lấy trứng. Trứng được chiên giòn rụm, béo ngậy, ăn kèm rau sống và bánh tráng. Trứng cá chuồn có giá dao động từ 300.000 - 500.000 đồng/kg.
Bánh xèo mực
Đến với đảo Cù Lao Xanh, hầu như du khách đều được gợi ý thưởng thức món bánh xèo mực. Nguyên liệu của món bánh xèo này là những con mực nhỏ bằng ngón tay, để nguyên con, không loại bỏ túi mực. Khi ăn, miệng sẽ chuyển thành màu đen, điểm thú vị của món bánh.
Chả cá
Chả cá là món ăn đặc trưng và được nhiều người đánh giá là món ngon nhất ở Cù Lao Xanh. Cá được các ngư dân đánh bắt, xay nhuyễn, trộn với hành, tiêu, tỏi, ớt, và thường ăn kèm với bún. Đây cũng là đặc sản thường được khách du lịch mua về làm quà khi đến đảo.
Mang theo đầy đủ giấy tờ tùy thân vì việc kiểm soát đối với người ra vào đảo khắt khe hơn so với đất liền.
Điện trên đảo được phát vào khung giờ quy định (thường là chiều tối), du khách nên mang theo pin, sạc dự phòng để chủ động sạc pin cho điện thoại, máy ảnh.
Quỳnh Mai - Tâm Anh
Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bình Định và TP Quy Nhơn
