Theo Điều 624 Bộ luật Dân sự 2015 về di chúc: "Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết".
Bên cạnh đó, tại khoản 1, 2 Điều 626 Bộ luật dân sự 2015 cho phép người lập di chúc "chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế" và "phân định phần di sản cho từng người thừa kế".
Theo quy định nói trên, di chúc là sự thể hiện ý chí của người chủ sở hữu tài sản, người lập di chúc hoàn toàn có quyền chỉ định người thừa kế, phân định các phần di sản cho từng người thừa kế theo ý nguyện.
Nếu người chết để lại di chúc cho người dưới 18 tuổi thì di chúc đó sẽ vẫn được thực hiện theo ý nguyện của người đã qua đời. Do đó, bạn hoàn toàn có quyền để lại tài sản cho các cháu nội.
Bên cạnh đó, Điều 76 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về quản lý tài sản riêng của con như sau:
1. Con từ đủ 15 tuổi trở lên có thể tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản lý.
2. Tài sản riêng của con dưới 15 tuổi, con mất năng lực hành vi dân sự do cha mẹ quản lý... Tài sản riêng của con do cha mẹ hoặc người khác quản lý được giao lại cho con khi con từ đủ 15 tuổi trở lên... trừ trường hợp cha mẹ và con có thỏa thuận khác.
Do một cháu nội mới 9 tuổi nên khi lập di chúc tại văn phòng công chứng cho các cháu nội được hưởng di sản, bạn cần có sự tham gia của bố mẹ các cháu (con của bạn) với vai trò là người quản lý tài sản của con dưới 15 tuổi.
Bạn cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
- Phiếu yêu cầu công chứng
- Căn cước công dân của bản thân của bạn và của các con, các cháu (nếu có)
- Giấy khai sinh của các cháu nội
- Giấy tờ xác định quan hệ nhân thân nếu người nhận thừa kế theo di chúc có quan hệ nhân thân với người để lại di chúc.
- Dự thảo di chúc
- Biên bản họp gia đình và chữ ký của con trai, con dâu đồng ý với việc nhận quản lý tài sản (trong trường hợp người nhận di chúc là người dưới 18 tuổi)
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản như Giấy Chứng nhận quyền sở hữu nhà và Quyền sử dụng đất, số tiết kiệm (bản chính)
Để bảo đảm cho việc các cháu được hưởng di sản sau khi bạn qua đời, bạn có thể chỉ định ngay trong di chúc việc Văn phòng công chứng sẽ lưu giữ bản di chúc và công bố di chúc cũng như việc các con của bạn làm người quản lý di sản cho cháu bé 9 tuổi (theo khoản 1 Điều 616 và khoản 1 Điều 647 Bộ luật Dân sự 2015).
Pháp luật cũng quy định rất rõ nghĩa vụ của người quản lý di sản tại Điều 617 Bộ luật dân sự 2015 nên bạn có thể yên tâm về việc tham gia của bố mẹ cháu bé vào việc lập di chúc (với vai trò người quản lý tài sản cho cháu bé dưới 15 tuổi).
Luật sư Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội