* Argentina - Croatia: 2h thứ Tư 14/12, trên VnExpress.
Phong độ của Messi. "Làm thế nào để ngăn chặn Messi?", đó là câu hỏi đã làm đau đầu hàng trăm nhà cầm quân kể từ khi cầu thủ nhỏ bé người Argentina ra mắt Barca gần 20 năm trước. Cho đến giờ, chưa ai có câu trả lời chính xác hay kế hoạch chi tiết được công thức hóa cho việc này.
Trận đấu với Australia ở vòng 1/8 World Cup năm nay đánh dấu mốc trận thứ 1.000 của Messi trong sự nghiệp, trong đó có 169 cho đội tuyển Argentina, 778 cho Barca và 53 cho PSG. Hôm đó, anh ghi một bàn, để nâng tổng số lần lập công lên con số 789. Australia còn là đội bóng thứ 129 bị Messi phá lưới. Trước đó, ở vòng bảng Messi ghi hai bàn vào lưới Saudi Arabia và Mexico. Còn đến trước bán kết, anh sở hữu tổng cộng bốn bàn và hai kiến tạo, ba lần được bầu là cầu thủ hay nhất.
Chắc chắn, hạn chế tầm ảnh hưởng của Messi sẽ là chìa khóa cho tham vọng vào chung kết World Cup lần thứ hai liên tiếp của Croatia. Lối chơi phòng ngự một kèm một là phương pháp phổ biến mà nhiều HLV sử dụng khi đấu Messi. Tuy nhiên, khả năng di chuyển và qua người của cầu thủ 35 tuổi vẫn rất sắc bén, qua đó khiến việc kèm người dường như trở nên vô nghĩa. Đặc biệt trong những tình huống một chọi một, phần thắng khả năng cao sẽ thuộc về Messi.
Trong trận tứ kết gặp Hà Lan, Nathan Ake nhiều lần dâng cao để áp sát Messi. Nhưng chính điều này khiến hàng thủ Hà Lan lộ khoảng trống, và thủ quân Argentina đã trừng phạt bằng pha chọc khe hoàn hảo để Nahuel Molina xâm nhập vòng cấm mở tỷ số.
Cách còn lại để ngăn chặn Messi là phòng ngự theo khu vực. Cách tốt nhất để mô tả phương pháp này là tạo ra một "phòng giam" xung quanh tiền đạo đối phương - trong trường hợp này là Messi - với các bức tường của phòng giam là các cầu thủ phòng ngự. Nếu áp dụng cách này, Croatia cần nhiều cầu thủ xung quanh Messi mọi lúc và luôn giữ khoảng cách gần với siêu sao người Argentina. Nếu Messi cầm bóng trong khu vực nguy hiểm, các cầu thủ Croatia phải áp sát với số lượng lớn và tranh cướp.
Điểm yếu bóng bổng của Argentina. Ở tứ kết, Argentina không thi đấu dồn dập nhưng dẫn trước 2-0 khi trận đấu còn khoảng 20 phút. Hà Lan - với phong cách kiểm soát bóng điển hình của Louis van Gaal - gặp khó trong việc xuyên thủng hàng thủ Argentina, dù được nhường thế trận.
Khi đó, Van Gaal đã sử dụng kế hoạch B - tấn công bằng bóng bổng. Tại Man Utd trước đây, nhà cầm quân 71 tuổi từng thành công với "cây sào" Marouane Fellaini. Với tuyển Hà Lan, đó là Wout Weghorst và Luuk de Jong. Sau khi bị dẫn hai bàn, Van Gaal tung bộ đôi tiền đạo kể trên vào sân, đồng thời đẩy Virgil van Dijk lên tham gia tấn công trong nhiều tình huống. Quyết định này mang lại hiệu quả khi Hà Lan tạo sức ép nghẹt thở nhờ những pha tạt bóng trong 20 phút cuối, gỡ hòa nhờ cú đúp của Weghorst để buộc trận đấu phải phân định trên chấm 11m.
HLV Lionel Scaloni gần như không có câu trả lời nào cho sự thay đổi của đồng nghiệp. Lisandro Martinez, Nicolas Otamendi và Cristian Romero đều khiêm tốn về chiều cao, và dễ dàng bị những cầu thủ khổng lồ bên phía Hà Lan "bắt nạt".
Đây chắc chắn là điều mà HLV Zlatko Dalic có thể đã nghiên cứu và có thể tận dụng hôm nay. Với những tiền đạo cao lớn như Marko Livaja (1,82 m), Bruno Petkovic (1,93 m), Ante Budimir (1,90 m), cùng những ngôi sao có khả năng tạt bóng tốt như Ivan Perisic hay Luka Modric, Croatia có thể chơi trực diện hơn, hoặc tận dụng những tình huống cố định.
Cuộc chiến ở tuyến giữa. Trong bốn đội vào bán kết, Croatia phòng ngự tốt thứ hai, chỉ sau Morocco - đội mới thủng lưới một lần. Điều này phần nào được thể hiện khi Croatia và Morocco hòa không bàn thắng trong lượt mở màn vòng bảng.
Croatia để lọt lưới ba lần tại World Cup 2022, với hai bàn thua đến trong thời gian chính thức. Thành công của Croatia đến từ khối phòng ngự với hàng hậu vệ chắc chắn cùng những tiền vệ chăm chỉ, chất lượng và bền bỉ. Cả hai tuyến này đều hoạt động không biết mệt mỏi và liên tục tranh cướp bóng, giúp hệ thống của Croatia rất khó bị phá vỡ.
Ra sân với sơ đồ 4-3-3, nhưng Croatia thường chuyển sang hệ thống 4-5-1 lùi sâu phòng ngự, với các tiền vệ cánh thi đấu ngang bộ ba tiền vệ, gồm Luka Modric, Marcelo Brozovic, Mateo Kovacic. Ba cầu thủ này đóng vai trò quan trọng trong việc gây áp lực, liên tục dâng cao áp sát cầu thủ có bóng.
Hàng tiền vệ năng nổ như vậy đòi hỏi phải có sự gắn kết chặt chẽ với hàng phòng ngự. Nếu một tiền vệ dâng cao và mất vị trí, một trong các trung vệ phải lập tức bước lên và khỏa lấp khoảng trống. Đây là khoảng trống ưu thích của Messi, nhưng những cầu thủ khác như Alexis Mac Allister, Rodrigo de Paul hay Angel Di Maria cũng sẽ di chuyển vào những khu vực tương tự.
Vì thế, Croatia cần hạn chế khoảng trống ở giữa sân và duy trì sự chặt chẽ để ngăn Argentina tiếp cận những vị trí nguy hiểm trước và xung quanh vòng cấm. Nếu để Messi và đồng đội đón những đường chuyền ra phía sau hàng tiền vệ, khung thành của Croatia sẽ bị đặt vào tình trạng báo động.
Hồng Duy