Anh là đội tuyển kỳ lạ nhất từ đầu Euro 2024, khi hứng vô số chỉ trích dù duy trì thành tích bất bại và vào tứ kết. Họ giành nhất bảng C sau khi lần lượt thắng Serbia 1-0, hòa Đan Mạch 1-1 và Slovenia 0-0. Sau khi kết thúc trận cuối cùng, Southgate thậm chí bị CĐV nhà la ó, mạt sát và ném rác vào người. Dư luận Anh đòi hỏi đội nhà một lối chơi máu lửa và thuyết phục hơn, dù họ chưa từng vô địch giải đấu lớn nào kể từ năm 1966.
Đến vòng 1/8, "Tam Sư" tiếp tục nhạt nhòa. Họ bị đội chiếu dưới Slovakia dẫn 0-1 đến hết thời gian thi đấu chính thức, và phải nhờ pha tung người móc bóng xuất thần của Jude Bellingham để gỡ hòa 1-1, đồng nghĩa với việc giành lại sự sống và đưa trận đấu vào hiệp phụ. Đó là cú sút trúng đích đầu tiên của Anh ở trận này. Ở 94 phút lẻ 34 giây, đó cũng là bàn muộn nhất của họ trong thời gian thi đấu chính thức tại Euro.
Khi hiệp phụ đầu tiên diễn ra được 30 giây, ở cú dứt điểm trúng đích thứ hai, Harry Kane đánh đầu cận thành ấn định chiến thắng 2-1. Những khoảnh khắc lóe sáng hiếm hoi kể trên giúp Anh tiếp tục nuôi tham vọng vô địch, và có lẽ, cứu cả chiếc ghế của Southgate.
Bất chấp những chỉ trích xuyên suốt nhiệm kỳ - bắt đầu từ tháng 9/2016, Southgate vẫn là HLV thành công bậc nhất lịch sử tuyển Anh. Với việc vượt qua Slovakia, họ lần đầu tiên vào tứ kết bốn giải đấu lớn liên tiếp (World Cup và Euro).
Một cột mốc cá nhân đang chờ Southgate tại Dusseldorf Arena hôm nay, khi ông sẽ thành HLV tuyển Anh thứ ba chạm mốc 100 trận quốc tế. Hai người trước đó, Walter Winterbottom hòa Bắc Ireland 3-3 năm 1958, còn Alf Ramsey thắng Xứ Wales 1-0 năm 1972, khi đạt cột mốc này.
Còn về tập thể, Anh cũng hướng tới cột mốc khác khi trở thành đội bóng châu Âu thứ sáu giành 50 chiến thắng tại các giải đấu lớn, sau Đức, Italy, Pháp, Tây Ban Nha và Hà Lan.
Lựa chọn nhân sự tiếp tục là vấn đề lớn nhất với Southgate. Hậu vệ trái Luke Shaw chưa đạt thể trạng tốt nhất để đá chính. Phil Foden hay Bukayo Saka cùng gây thất vọng. Trong khi đó, Anthony Gordon và Cole Palmer chưa có cơ hội đá chính.
Theo truyền thông Anh, Southgate đang tính làm cuộc "cách mạng", khi từ bỏ hệ thống 4-2-3-1 quen thuộc để lần đầu đá theo sơ đồ ba hậu vệ tại Euro 2024. Kyle Walker dịch vào đá trung vệ cùng John Stones và Ezri Konsa, người thay Marc Guehi bị treo giò. Kieran Trippier và Bukayo Saka sẽ chơi dọc hai biên (wingback). Trippier đang tạo nhiều cơ hội (7) và chuyền xuyên tuyến ra phía sau hàng thủ đối phương (6) nhiều hơn bất kỳ cầu thủ Anh nào khác tại Euro 2024.
Trái ngược với Anh, Thụy Sĩ là một trong những đội gây ấn tượng mạnh nhất từ khi Euro 2024 khởi tranh. Ở vòng bảng, đoàn quân dưới trướng Yakin thắng Hungary 3-1, rồi hòa Scotland và chủ nhà Đức với cùng tỷ số 1-1.
Tới vòng 1/8, Thụy Sĩ còn gây ấn tượng mạnh hơn khi hạ bệ nhà vô địch Euro 2020 Italy bằng kết quả 2-0. Thắng lợi này đưa Thụy Sĩ vào tứ kết và tái lập thành tích tốt nhất của họ trong lịch sử các kỳ Euro. Cách đây ba năm, dưới trướng HLV Vladimir Petković, họ cũng thắng đối thủ được đánh giá cao là Pháp ở vòng 1/8 để vào tứ kết Euro. Năm nay, với HLV Murat Yakin, Thụy Sĩ đặt mục tiêu vượt ngưỡng lịch sử.
Khác với tuyển Anh, Thụy Sĩ không gặp vấn đề trong khâu ghi bàn và thậm chí có thể làm điều này gần như ở mọi tuyến. Đã có bảy cầu thủ Thụy Sĩ ghi bàn tại Euro 2024 - thông số cao nhất của họ tại một giải đấu lớn. Xherdan Shaqiri, Dan Ndoye, Kwadwo Duah, Breel Embolo và Michel Aebischer ghi bàn ở vòng bảng, trước khi Remo Freluer và Ruben Vargas nổ súng ở vòng 1/8, biến Italy thành cựu vô địch.
Đây sẽ là lần thứ tư Anh gặp Thụy Sĩ tại giải đấu lớn và lần thứ ba tại Euro. "Tam sư" có thành tích đối đầu vượt trội, khi thắng 2-0 tại World Cup 1954 và 3-0 ở Euro 2004, bên cạnh trận hòa 1-1 tại Wembley trong trận mở màn giải đấu năm 1996.
Tính đối đầu trên mọi đấu trường, Anh cũng áp đảo Thụy Sĩ khi thắng 17, hòa sáu và chỉ thua một qua 24 lần chạm trán gần nhất. "Tam sư" bất bại 13 trận, thắng chín, hòa bốn, kể từ trận thua Thụy Sĩ 1-2 ở vòng loại World Cup vào tháng 5/1981.
Vì thế, siêu máy tính Opta đánh giá Anh cao hơn với 44,6% khả năng thắng trong 90 phút - so với 26,5% của Thụy Sĩ. Nếu tính cả khả năng đá hiệp phụ và loạt luân lưu, Anh có 65,1% cơ hội đi tiếp - so với xác suất 34,9% của Thụy Sĩ.
Cũng theo Opta, trong các đội vào tứ kết, Anh là ứng viên vô địch thứ hai với 19,9%, xếp sau Tây Ban Nha (20%). Ngược lại, Thụy Sĩ chỉ có 5% cơ hội làm nên lịch sử tại Euro 2024.
Đội hình dự kiến:
Anh: Pickford, Trippier, Konsa, Stones, Walker, Rice, Mainoo, Foden, Bellingham, Saka, Kane
Thụy Sĩ: Sommer, Rodriguez, Schar, Akanji, Ndoye, Freuler, Xhaka, Aebischer, Rieder, Vargas, Embolo
Hồng Duy