Câu chuyện lương thưởng của lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước một lần nữa gây chú ý trong những ngày qua sau khi báo cáo của UBND TP HCM cho thấy nhiều cá nhân tại 4 doanh nghiệp công ích thành phố hưởng lương từ 584 đến 2,6 tỷ đồng. Chính phủ cũng phải có văn bản yêu cầu các bộ ngành, địa phương báo cáo về tình hình chi trả lương tại các cơ quan, doanh nghiệp thuộc quyền quản lý để chấn chỉnh
Tại buổi tọa đàm "Tiếp tục sắp xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước" được Ban Kinh tế trung ương tổ chức sáng 29/8, Trưởng ban Vương Đình Huệ cũng nhận định vấn đề phân phối thu nhập cho lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước cần được trao đổi lại, nhất là sau "sự kiện nóng" lãnh đạo doanh nghiệp công ích nhận lương thưởng cả tỷ đồng.
Theo ông Huệ, lương của lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước chia làm ba loại, gồm tiền lương cơ bản, lương theo hiệu quả và phần thưởng thêm. Ông nhấn mạnh việc trả lương, thưởng này cần phải diễn ra công khai, minh bạch và gắn với tình hình chung hiện tại.
"Chúng ta đang muốn thu nhập phải tăng lên, như thế là đúng bởi thu nhập của người Việt Nam còn thấp, song việc này phải diễn ra minh bạch, gắn với hiệu quả và phải thấy xứng đáng. Đồng thời, việc trả lương thưởng cũng gắn với tương quan giữa khu vực này với khu vực kia và phải rất rõ ràng", ông nói.
Trao đổi với VnExpress.net, luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó chủ tịch Luật gia TP HCM bình luận để xảy ra tình trạng trên là do bốn doanh nghiệp công ích chưa nghiêm túc trong quy chế công khai thông tin. Vị này dẫn quy định cho rằng công ty phải gửi các báo cáo về đơn giá tiền lương, quỹ tiền lương, thù lao, tiền thưởng của hai trường hợp nêu trên cho Cục Thuế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, nơi công ty đóng trụ sở chính để xác định thu nhập chịu thuế.
Ông Hậu cho hay, tại những Công ty TNHH một thành viên lãnh đạo chuyên trách được trả lương theo năm công tác, còn thành viên không chuyên trách hưởng thù lao theo công việc, thời gian làm việc, còn các khoản thưởng chi trả theo nhiệm kỳ. Đồng thời, khoản lương và thưởng này phải tương ứng với kết quả, hiệu quả kinh doanh của công ty và kết quả hoạt động quản lý, điều hành hoặc kiểm soát.
Đồng tình với ý kiến cho rằng lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước nhận lương tiền tỷ một năm là bất thường và cần thu hồi lại, song theo Tiến sĩ Phạm Hồng Chương (Đại học Kinh tế Quốc dân), thời gian tới cũng nên có những văn bản hướng dẫn cụ thể việc trả lương cho những lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước.
"Hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể việc trả lương cho lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước theo khung công chức hay viên chức, dãn đến nhiều bất cập như vừa qua. Đồng thời, hiện cũng không đủ các công cụ quản lý để xử lý các vấn đề trên", vị này phát biểu.
Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh Xã hội kiêm Chủ tịch Hội đồng tiền lương quốc gia Phạm Minh Huân cho hay đã có công văn gửi lãnh đạo TP HCM về việc tiến hành kiểm tra, thanh tra toàn bộ các doanh nghiệp công ích trên địa bàn. Cơ quan này cũng yêu cầu nếu cần thiết sẽ phải xử lý sau thanh tra.
Ông Huân cho hay, theo quy định, thì lương tối đa của lãnh đạo doanh nghiệp công ích tại TP HCM có thể rơi vào khoảng 30 triệu đồng một tháng, song còn phụ thuộc vào quy định đơn giá tiền lương và các sản phẩm công ích. Tuy nhiên, ông khẳng định nếu tính đúng thì không thể có chuyện mức lương gấp 7 lần con số trần. Do đó, Thứ trưởng khẳng định cách tính lương của các doanh nghiệp công ích nói trên không căn cứ vào quy định nào.
Ông Bùi Sỹ Lợi - Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội cũng thông tin, thời gian tới, đơn vị này có thể đề xuất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc kiểm tra, giám sát tình hình chi trả lương, thưởng của một số đơn vị. Nếu xảy ra sai sót thì yêu cầu chấn chỉnh lại.
Theo Nghị định 51 của Chính phủ có hiệu lực từ 1/7/2013, lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước được nhận lương tối đa 36 triệu đồng một tháng (tương đương 432 triệu đồng mỗi năm), áp dụng với chức danh Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn kinh tế hoặc Chủ tịch công ty chuyên trách. Trong trường hợp doanh nghiệp làm ăn tốt, lãnh đạo có thể được thưởng thêm song tối đa không quá 1,5 lần mức lương nêu trên. Do đó, trao đổi với báo chí, Bộ trưởng Vũ Đức Đam khẳng định nếu xảy ra việc lãnh đạo doanh nghiệp Nhà nước nhận lương cao gấp nhiều lần mức trần thì là sai và sẽ được xử lý.
Với diễn biến này, Phó chủ tịch UBND TP HCM Lê Mạnh Hà đã yêu cầu các đơn vị phải thu hồi số tiền đã chi vượt.
Hà Linh Nga