Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân. Ảnh: CNS
Xinhua dẫn lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân hôm qua cho biết nước này giải thích bằng nhiều cách về lập trường chính sách sau khi thông báo việc thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông. Ông Dương nói phát biểu của Nhật là "hoàn toàn vô căn cứ, Trung Quốc sẽ không chấp nhận điều đó".
Dương đưa ra bình luận sau khi chính phủ Nhật hôm qua nói họ không thể chấp nhận việc vùng nhận dạng này bao trùm chuỗi đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Ông Fumio Kishida, Ngoại trưởng Nhật Bản coi hành động của Trung Quốc là "đơn phương gây nguy hiểm, và những sự việc không thể lường trước có thể diễn ra".
Lãnh đạo đảng Tự do dân chủ (LDP), đảng cầm quyền ở Nhật cũng kêu gọi Trung Quốc tránh gây ra "tình huống nguy hiểm" và "nguy cơ tiềm tàng trên không". "Quan chức quốc phòng hai nước nên duy trì liên lạc, nhằm tránh tình huống nguy hiểm xảy ra", ông Masahiko Komura, phó chủ tịch LDP nói.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói Cục Đối ngoại của bộ đã trao công hàm kịch liệt phản đối cho đại sứ quán Nhật.
Ông Dương tái khẳng định rằng động thái của Trung Quốc nhằm bảo vệ chủ quyền quốc gia, an toàn không phận và lãnh thổ, đảm bảo trật tự hàng không. Bắc Kinh cũng cho đây là biện pháp cần thiết để tiến hành quyền tự vệ một cách hiệu quả, theo Hiến chương Liên Hợp Quốc cùng các luật quốc tế.
Nhật thiết lập vùng nhận dạng phòng không của nước này từ cuối những năm 1960, vì vậy Dương cho rằng Tokyo không có quyền phát biểu phản đối Trung Quốc thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông.
Theo ông Dương, trong những năm gần đây, Nhật thường cử các máy bay quân sự theo dõi và giám sát việc phi cơ quân sự Trung Quốc tiến hành các bài tập bình thường hay tuần tra trên biển Hoa Đông. Nhật có động thái này vì cho rằng máy bay Trung Quốc đi vào vùng nhận dạng phòng không của mình. Bắc Kinh cho rằng hành động làm ảnh hưởng tự do hàng không, khiến các tai nạn và những sự cố ngoài ý muốn dễ xảy ra hơn.
Bản đồ cho thấy vùng nhận dạng phòng không mà Trung Quốc vừa tuyên bố (đường gạch đỏ). Đồ họa: BBC/CDM
Động thái mới của Bắc Kinh được cho là nhằm đáp trả việc Tokyo hồi tháng 10 lên kế hoạch cho phép lực lượng phòng vệ bắn hạ các máy bay không người lái nước ngoài xâm phạm không phận và phớt lờ lời cảnh cáo.
Quan hệ Nhật - Trung trở nên ngày càng căng thẳng từ khi Nhật Bản quốc hữu hóa ba đảo trong quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9/2012. Sau một thời gian lắng xuống, mâu thuẫn lại tăng lên vào cuối tháng 10 năm nay, khi hai nước lao vào cuộc khẩu chiến với những lời tố cáo nhau "ngạo mạn, khiêu khích" và lời đe dọa "không dung thứ", cũng như liên tục tiến hành diễn tập quân sự gần khu vực tranh chấp.
Trọng Giáp