"Kiểu hành động đơn phương của Trung Quốc tại những khu vực nhạy cảm và tranh chấp đang làm gia tăng căng thẳng và hủy hoại vị thế quốc tế của Trung Quốc", AP dẫn lời ông Daniel Russel, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ về Đông Á, hôm qua nói trong một phiên điều trần quốc hội.
Ông Russel chỉ trích những hành động gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông khiến các nước láng giềng "cảnh giác", và cho rằng tình trạng này là "dễ hiểu". "Trung Quốc, với tư cách một cường quốc đang trỗi dậy, cần kiềm chế hành vi với tiêu chuẩn cao. Việc cố tình coi nhẹ những biện pháp ngoại giao và biện pháp hòa bình khác trong việc xử lý bất đồng và tranh chấp, thay vào đó cưỡng ép về kinh tế và ngoài thực địa là hành động gây bất ổn, nguy hiểm", ông Russel cho hay.
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đưa ra quan điểm này hai tuần trước cuộc gặp cấp cao ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Hai nước sẽ thực hiện đối thoại chiến lược và kinh tế cấp cao vào tháng 7 này.
Trung Quốc hồi đầu tháng 5 làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông sau khi đặt giàn khoan Hải dương 981 sâu trong vùng biển thuộc thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. Hành vi này vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam.
Bắc Kinh còn có tranh chấp lãnh thổ với các đồng minh của Mỹ như Philippines, Nhật, làm dấy lên quan ngại về một cuộc giao tranh quân sự có thể làm rung chuyển những nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng trong khu vực. Dù Mỹ không phải là bên tuyên bố chủ quyền, Washington nói họ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì giao thông và thương mại mở tại những vùng biển này.
Trọng Giáp