Một tàu tuần duyên của Trung Quốc di chuyển gần quần đảo tranh chấp với Nhật Bản hồi tháng 9/2013. Ảnh: AFP.
"Nhật Bản quan ngại sâu sắc về việc thiết lập 'vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông', một hành động hết sức nguy hiểm có thể làm tình hình leo thang và dẫn tới hậu quả không lường trước", AFP dẫn thông tin đăng tải trong sách trắng quốc phòng thường niên của Nhật Bản, được Nội các Thủ tướng Shinzo Abe phê duyệt.
Sách trắng còn lưu ý ngân sách quân sự của Trung Quốc đã tăng gấp 4 lần trong thập kỷ qua khiến môi trường an ninh "ngày càng thêm nghiêm trọng".
"Về những xung đột liên quan đến lợi ích trên biển, Trung Quốc thực hiện nhiều biện pháp kiên quyết, trong đó có cả nỗ lực thay đổi hiện trạng bằng cưỡng chế", sách trắng dày 505 trang viết. "Những biện pháp này bao gồm các hành động nguy hiểm và làm gia tăng lo ngại về hướng đi của Trung Quốc trong tương lai".
Trong động thái đáp trả ban đầu, Bắc Kinh tố Tokyo đang tạo ra "những cáo buộc vô căn cứ". "Nhật Bản đang cố tình tạo ra một 'mối đe dọa Trung Quốc' để bào chữa cho việc thay đổi chính sách quân sự, mở rộng sản xuất vũ khí. Trung Quốc kiên quyết phản đối điều này", thông báo của Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho hay.
Vùng nhận dạng phòng không do Trung Quốc đơn phương thiết lập năm 2013 bao trùm lên cả những khu vực Nhật Bản tuyên bố có chủ quyền, khiến các quốc gia trong khu vực cũng như Mỹ lên án mạnh mẽ. Các nhà bình luận bày tỏ lo ngại khả năng xảy ra xung đột vũ trang giữa hai cường quốc châu Á.
Các tàu và phi cơ Trung Quốc thường xuyên tiếp cận quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông mà cả Tokyo và Bắc Kinh đều tuyên bố chủ quyền, đặc biệt là sau khi Nhật Bản quốc hữu hóa một số hòn đảo hồi năm 2012.
Trung Quốc còn có những tuyên bố chủ quyền phi lý trên Biển Đông, chồng lấn với các quốc gia Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Bắc Kinh hồi tháng 5 triển khai trái phép giàn khoan nước sâu Hải Dương 981 vào sâu trong thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Động thái này vấp phải sự lên án và phản đối mạnh mẽ từ phía Việt Nam cũng như cộng đồng quốc tế.
Như Tâm