Tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen. Ảnh: Reuters.
Lầu Năm Góc từ giữa tháng 5 đã xem xét điều máy bay quân sự và tàu để thể hiện nguyên tắc họ cho là "tự do hàng hải" quanh các đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp trái phép ở Biển Đông, sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đề nghị có phản ứng với hoạt động này.
Nhiệm vụ tuần tra bắt đầu vào ngày 27/10, khi tàu khu trục tên lửa dẫn đường USS Lassen đi vào phạm vi 12 hải lý quanh bãi đá Subi thuộc quẩn đảo Trường Sa, nơi Trung Quốc đang bồi đắp trái phép. Bắc Kinh đã dọa kiên quyết đáp trả hoạt động này.
Lầu Năm Góc và giới chức quân đội Mỹ sẵn sàng suốt nhiều tháng để triển khai tuần tra nhưng kế hoạch "nhiều lần" bị Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao "trì hoãn", Reuters dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói.
Theo người này, Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ đều muốn tránh bị hiểu nhầm rằng quyết định tuần tra là để đáp trả với những sự kiện khác như cáo buộc tin tặc ở Trung Quốc tấn công các hệ thống máy tính chính phủ Mỹ, đánh cắp thông tin lý lịch của khoảng 21 triệu người. Bắc Kinh phủ nhận có liên quan trong vụ tấn công mạng.
"Nếu bị coi là đang phản ứng với một sự kiện nào đó do Trung Quốc thực hiện thì việc chúng tôi khẳng định đây là vấn đề luật pháp quốc tế và quyền tự do đi lại trên biển sẽ bị suy yếu", quan chức trên cho biết thêm.
Bộ Ngoại giao Mỹ không có phản hồi về lý do tại sao triển khai nhiệm vụ tuần tra lại mất nhiều thời gian như vậy. Nhà Trắng cũng từ chối bình luận.
Việc phải mất nhiều tháng để triển khai tuần tra đã cho phép Trung Quốc củng cố lập trường và làm chiến dịch mất đi tầm vóc, một số quan chức Mỹ và chuyên gia an ninh nhận định.
Sự thận trọng của Washington còn khiến các quan chức ở Nhật Bản và Philippines, hai đồng minh ở châu Á, lo ngại rằng tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ không bị ngăn chặn.
Theo một quan chức Mỹ khác, lý do chính khiến thảo luận nội bộ kéo dài còn là để chắc chắn mọi biện pháp có thể nhằm giảm thiểu rủi ro quân đội Mỹ - Trung Quốc đối đầu trên biển đều được triển khai.
Tổng thống Barack Obama cùng một số quan chức công khai thông báo về khả năng tuần tra ở Biển Đông là một phần trong chiến thuật "không gây bất ngờ" đối với Trung Quốc, người này nói.
Một quan chức cấp cao trong chính quyền Obama cho biết họ phải trải qua một "quy trình nghiêm ngặt với nhiều cơ quan" để đưa ra các lựa chọn cho tổng thống.
"Mục đích của chúng tôi là đảm bảo đưa ra những quyết định sáng suốt để thực hiện các mục tiêu chiến lược ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, bao gồm cả những vấn đề hàng hải", người này nói.
Như Tâm