"Đừng buồn trong ngày lễ độc thân, hãy đến Việt Nam và tìm cô dâu cho mình!". Đó là quảng cáo của một trang web môi giới hôn nhân ở Trung Quốc. Trang này treo giải một chuyến đi sang Việt Nam miễn phí để tìm vợ cho một khách hàng may mắn. Chương trình được khởi động từ hôm 6/11, không lâu trước ngày lễ độc thân 11/11.
Chương trình quảng cáo tuyển cô dâu Việt Nam này đánh trúng tâm lý đàn ông độc thân Trung Quốc đang lo ngại do chi phí kết hôn với những cô gái đồng hương ngày một cao, khiến các chàng ngày càng khó tìm vợ. Gần 30.000 người đã tham gia vào chương trình xổ số để mong sang Việt Nam tìm vợ khi chương trình kết thúc hôm 13/11.
Nhà chức trách thuộc Bộ Ngoại giao và Bộ Công an Trung Quốc đều cảnh báo những rủi ro khi đi tìm vợ nước ngoài qua thị trường môi giới này. Nguy cơ có thể đến với cả hai phía trong cuộc môi giới. Những người đàn ông có thể bị lừa hết tiền và lấy phải người vợ không mong muốn, còn những cô gái có nguy cơ trở thành nạn nhân của mạng lưới buôn người và mại dâm.
Các dịch vụ môi giới bất hợp pháp từ lâu đã tồn tại ở Trung Quốc và thiếu sự kiểm soát của lực lượng chức năng. Kết quả là "ngành công nghiệp" này càng phát triển mạnh, từ mức độ manh mún nhỏ lẻ lên tới mức độ phạm tội có tổ chức.
Để dành tiền sang Việt Nam cưới vợ
Xu, người đại diện của trang web môi giới hôn nhân kể trên, nói với Global Times rằng trang web của họ không hợp tác với giới mai mối mà chỉ đơn giản là tặng cho người trúng thưởng một chuyến du lịch, tạo cơ hội cho người đó kết hôn với một cô dâu Việt Nam.
Tuy nhiên, đây thực chất vẫn là một cách "trá hình". Nó cho thấy có một thị trường lớn ở Trung Quốc cho việc tìm cô dâu Việt Nam. Bất chấp những cảnh báo từ nhà chức trách về nạn buôn người, nhiều người vẫn tìm đến các dịch vụ kiểu này.
Chương trình xổ số nói trên mô tả các cô dâu Việt Nam là "đạo đức" và "truyền thống", đồng thời cho biết họ không ham vật chất như các cô gái Trung Quốc. Đó cũng là những điều mà Ren Xuan (tên giả), một người đàn ông 30 tuổi chuẩn bị tới Việt Nam, mong muốn.
Sau nhiều mối tình chẳng đi đến đâu và áp lực phải kết hôn từ gia đình ngày càng tăng, Ren quyết định tìm vợ Việt Nam. "Các cô gái Trung Quốc tỏ ra lạnh nhạt với tôi vì túi tiền của tôi không nhiều. Tôi không nghĩ mình có cơ hội tìm được vợ ở đây", Ren, hiện làm việc cho một công ty tư nhân tỉnh Hồ Bắc, miền trung Trung Quốc, nói.
Ren cũng chia sẻ rằng anh đọc báo và thấy mô tả hôn nhân với phụ nữ Việt Nam là "hạnh phúc", từ đó anh bắt đầu để dành tiền cho việc này.
Ren muốn tự đi tìm vợ ở Việt Nam. Anh tránh không sử dụng dịch vụ của trung tâm môi giới vì sợ liên quan đến đường dây buôn người. Tuy nhiên, anh lại gặp rào cản về ngôn ngữ. "Tôi không có cách nào khác, tôi nghĩ tôi sẽ thử xem sao", Ren nói.
Kẽ hở pháp lý
Việc đàn ông Trung Quốc kiếm vợ Việt Nam không phải là mới, nhưng trước đây hiện tượng này chỉ phổ biến trong nhóm lao động nhập cư hoặc nông dân từ những làng quê nghèo khó. Tuy nhiên, điều này giờ đã thay đổi.
"Chúng tôi có rất nhiều đối tượng khách hàng, từ công nhân, nhân viên văn phòng, thậm chí cả Hoa kiều về nước", Qiu, một nhân viên của trung tâm môi giới có trụ sở ở Quảng Châu, nói. Trung tâm này chuyên cung cấp các cuộc hẹn chớp nhoáng cho những người đàn ông Trung Quốc và các phụ nữ Việt.
Chi phí cho mỗi khách hàng thường từ 30.000-60.000 nhân dân tệ (khoảng 5.000-10.000 USD), trong đó bao gồm các khoản tiền cho nhà gái, tiệc cưới và phí visa. Ngoài ra, chi phí đi lại ăn ở có thể lên đến 15.000 tệ (2.500 USD). Các chú rể cũng có thể tặng thêm 2.000-5.000 tệ (328-820 USD) cho nhà cô dâu. Những người đàn ông Trung Quốc thường đi thành một nhóm, cùng với người môi giới, để tìm cô dâu Việt mà mình ưng ý.
Việc sắp đặt này là bất hợp pháp theo pháp luật Trung Quốc cũng như Việt Nam. Chen Shiqu, giám đốc cơ quan chống buôn người của Bộ Công an Trung Quốc, cho biết hôm 11/11. Các trung tâm mai mối hôn nhân của Trung Quốc không được phép kết duyên ngoài biên giới cho các khách hàng.
"Hành động môi giới hôn nhân xuyên quốc gia để thu lợi nhuận là phi pháp", ông Chen nói. "Việc làm này cũng không được pháp luật Việt Nam công nhận, do đó các bên không được đảm bảo quyền lợi nếu xảy ra tranh chấp".
Tuy nhiên, các nhà môi giới vẫn không hề lo sợ. "Chúng tôi biết là dịch vụ này là không được phép, nhưng rõ ràng là cũng không cấm. Nếu cấm thì chúng tôi không thể nào hoạt động suốt 9 năm qua", Qiu nói và cho biết chưa có trường hợp mai mối nào kiểu này bị bắt.
"Hình phạt cho các trung tâm mai mối này chỉ là rút giấy phép kinh doanh, và Luật Hình sự cũng không quy định rõ trách nhiệm", Hu Zhouxiong, luật sư về hôn nhân có yếu tố nước ngoài của văn phòng luật sư ở Quảng Đông, nói. Ông cũng lưu ý rằng hình phạt nhẹ dẫn đến sự gia tăng chóng mặt của những "bà mối" kiểu này.
Đất sống cho nạn buôn người
Truyền thông Việt Nam mới đây đăng tin hai người Trung Quốc và 7 người Việt bị công an Việt Nam bắt vì buôn bán phụ nữ qua biên giới để kết hôn. Các báo cũng đưa tin trong những năm gần đây con số cô dâu Việt Nam đi khỏi nhà của những người chồng Trung Quốc rồi lại bị bắt lại, bị bán lần thứ hai cho những ông chồng khác, là rất nhiều.
"Các trung tâm này liên kết với bọn buôn người và khi đó những người chồng Trung Quốc không biết vợ mình bị bán đến đâu, ở trong hay ngoài Trung Quốc nữa", luật sư Hu nói.
Trung Quốc là thị trường lớn nhất của nạn buôn bán phụ nữ từ Việt Nam. Báo cáo năm 2011 về nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em Việt Nam do Đại sứ quán Anh tại Hà Nội thực hiện, cho thấy khoảng 6.000 phụ nữ và trẻ em bị bán khỏi Việt Nam từ năm 2005-2009, trong đó 3.190 người bị bán sang Trung Quốc, để kết hôn hoặc bị lạm dụng tình dục trong các nhà chứa.
Tuy nhiên, con số này không phải là tất cả. Một báo cáo khác khẳng định không thể nắm bắt được con số chính xác và chỉ ra rằng "các nạn nhân bị buộc phải liên lạc với gia đình và nói rằng mình an toàn, sức khỏe tốt và có công việc hợp pháp. Do đó, gia đình họ không biết để báo cho nhà chức trách".
Vũ Hà (theo Global Times)