"Trung Quốc hôm 2/5 hạ đặt giàn khoan HD-981 trên vùng biển của Việt Nam và điều động hàng chục tàu hải quân để hỗ trợ cho hành động khiêu khích của mình", thông cáo báo chí của Hạ nghị sĩ Eni Faleomavaega, thuộc Tiểu ban Các vấn đề ngoại giao khu vực châu Á và Thái Bình Dương, cho biết. "Ngày 3 và 5/5, Trung Quốc thông báo cấm tất cả các tàu đi vào khu vực này và tuyên bố rằng giàn khoan HD-981 sẽ tiến hành khoan thăm dò".
Trong thông cáo, ông Faleomavaega khẳng định giàn khoan HD-981 của Trung Quốc được hạ đặt trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) và thềm lục địa của Việt Nam, chỉ cách đảo Lý Sơn của Việt Nam khoảng 120 hải lý. Ông cảm ơn thượng nghị sĩ John McCain vì đã đi đầu trong việc tuyên bố dứt khoát rằng những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông là không có cơ sở luật pháp quốc tế.
"Các hành động khiêu khích của Trung Quốc là một sự leo thang với chủ ý đe dọa hòa bình và an ninh hàng hải ở Biển Đông", Hạ nghị sĩ Faleomavaega viết.
Ong Faleomavaega dẫn chứng hàng loạt hành động khiêu khích của Trung Quốc, từ năm 2009, Trung Quốc đã leo thang bằng những tuyên bố về "đường chín đoạn", cắt cáp của tàu Bình Minh II và làm đứt cáp Viking II vào tháng 5 và 6/2011, thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa" tháng 6/2012, thực thi "lệnh cấm đánh bắt cá" có thời hạn trên Biển Đông.
Ngoài ra, Bắc Kinh còn tăng cường hoạt động thăm dò dầu khí, tấn công tàu cá Việt Nam, triển khai tàu tuần tra và tiến hành diễn tập quân sự ở Biển Đông để phô diễn sức mạnh quân sự.
"Tôi đặc biệt thất vọng bởi sự phản ứng yếu ớt của Bộ Ngoại giao Mỹ đối với sự gây hấn của Trung Quốc trong thời gian gần đây", Hạ nghị sĩ Faleomavaega viết, đồng thời kêu gọi Bộ Ngoại giao Mỹ ban bố thông báo rõ ràng, dứt khoát và chính xác hơn thông báo trước đó của bà Jen Psaki.
"Một lần nữa, như thượng nghị sĩ McCain đã khẳng định, những tuyên bố của Trung Quốc không có cơ sở luật pháp quốc tế, và Bộ Ngoại giao Mỹ không nên ngần ngại nói ra điều này", ông Faleomavaega nhận định. "Tôi sẽ cùng với ông McCain kêu gọi các nhà lãnh đạo Trung Quốc thực hiện ngay những biện pháp cần thiết để giảm căng thẳng ở khu vực".
Như Tâ
m