Trung Quốc cải tạo trái phép đá Vành Khăn, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: CSIS
"Rõ ràng quan hệ Mỹ - Trung sẽ phức tạp khi chúng ta tiếp tục cân bằng cạnh tranh và hợp tác", ông Carter hôm qua nói tại một phiên điều trần của Uỷ ban Quân vụ Thượng viện Mỹ.
Ông Carter cho rằng có các cơ hội để tăng cường hiểu biết, giảm rủi ro với Trung Quốc. "Chúng tôi đã nhất trí với 4 thoả thuận xây dựng lòng tin, trong đó có một thoả thuận nhằm ngăn chặn những cuộc đối đầu nguy hiểm trên không. Tuy nhiên, vẫn còn những vấn đề đáng quan ngại".
Quan chức hàng đầu của Lầu Năm Góc cho rằng Mỹ và hầu hết các nước trong khu vực đều quan ngại sâu sắc về tiến độ và phạm vi cải tạo đất Biển Đông, khả năng tiếp tục quân sự hoá, cũng như nguy cơ gia tăng rủi ro về xung đột giữa các nước tuyên bố chủ quyền.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với hầu hết Biển Đông, chồng lấn lên tuyên bố của các nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Mỹ đã hiện diện quân sự trong khu vực suốt nhiều thập kỷ và là công cụ duy trì hệ thống quốc tế dựa trên luật, tạo nền tảng cho hoà bình và an ninh khu vực, ông Carter nói về tuyến hàng hải nơi hơn lượng hàng hoá trị giá hơn 5 nghìn tỷ được vận chuyển qua mỗi năm. "Lợi ích của chúng ta là duy trì tự do đi lại trên biển và trên không, thương mại toàn diện, hợp pháp, không bị cản trở và tranh chấp được giải quyết hoà bình", ông Carter nói.
Bộ trưởng Mỹ cũng cho biết nước này hy vọng Trung Quốc sẽ duy trì cam kết của Chủ tịch Tập Cận Bình về việc không theo đuổi quân sự hoá quần đảo Trường Sa. Đây là quần đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam.
"Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ chương trình hiện đại hoá quân sự toàn diện, lâu dài mà Trung Quốc, cũng như các nước khác, tiếp tục theo đuổi", ông Carter cho biết.
Trọng Giáp