VAMA vừa công bố doanh số tháng 7/2015, theo đó Toyota Altis bán 504 chiếc, tăng nhẹ so với con số 444 chiếc của tháng 6. Nhưng vẫn cách rất xa con số 842 xe đỉnh điểm vào tháng 1/2015. Dường như Altis thế hệ mới chưa thể tạo đột phá, thậm chí có dấu hiệu đi xuống so với trước đây.
Toyota Việt Nam giới thiệu Altis mới vào tháng cuối tháng 9/2013 với những đổi mới khiến nhiều khách hàng trung thành phải sốc. Thiết kế thể thao không còn liên quan đến kiểu trung niên của thế hệ trước, trang bị thêm những công nghệ mới, thứ luôn là điểm cộng với khách hàng trẻ.
Mọi chuyện có lẽ đã khiến Toyota tự tin và chắc chắn vào một tương lai mới rộng mở, "một mình một ngựa" như cách mà người khổng lồ từng làm trước đây, vượt cả doanh số của mẫu xe đàn em giá rẻ hơn là Vios. Hãng xe Nhật có cơ sở khi tháng 10/2014, tháng đầu tiên sau khi ra mắt, doanh số Altis nhảy vọt lên mức 809 xe, cao hơn nhiều mức 300-400 xe của những tháng trước đó.
Chưa dừng lại, những tháng từ 11/2014-1/2015, trào lưu mua sắm cuối năm của khách Việt giúp Altis tiếp tục mạch doanh số trên đỉnh với mức 700-800 xe mỗi tháng. Nhưng sang tháng 2, cũng là tháng bắt đầu qua Tết âm lịch, lượng xe Altis bán ra lại tụt một nửa, trở về mốc 400-500 xe như trước khi ra mắt thế hệ mới.
Sau một thời gian xuất hiện, Altis không còn giữ được sức hút, hay khách hàng Việt có nhiều lựa chọn khác khiến mẫu xe này dần sụt giảm?
Doanh số Altis từ 7/2014 tới 7/2015 đứng ở đỉnh trong 4 tháng. (Thế hệ mới từ tháng 10).
Trước hết cần khẳng định chiều giảm của Altis đi ngược với toàn thị trường, bởi lẽ hết nửa đầu 2015, doanh số toàn ngành chứng kiến bước nhảy vọt 58% so với cùng kỳ 2014, trong đó xe con tăng 45%. Trong khi hầu hết các mẫu xe tên tuổi trên thị trường có chiều hường đi lên thì Altis dậm chân tại chỗ.
Doanh số mẫu xe cỡ C của Toyota không thể đột phá như khi mới xuất hiện xuất phát từ sự đổi mới quá nhanh của thế hệ mới cũng như xu hướng đa dạng hóa phân khúc trên thị trường.
Những chuyên gia trong ngành nhận định, Altis thay đổi thiết kế, thêm công nghệ có thể khiến người trẻ hút hồn, nhưng lại mất đi đối tượng khách hàng truyền thống. Sở dĩ những tháng đầu sau khi giới thiệu, Altis bán doanh số cao hẳn vì lượng khách hàng đặt từ trước, bỏ qua thế hệ cũ để đón thế hệ mới, nhưng sau khi giao hết xe, mua bán lại quay về đúng quy luật cung cầu.
Bên cạnh mất những đối tượng khách hàng truyền thống như người trung niên hay các cơ quan, tổ chức nhà nước thì Altis cũng chưa hẳn chinh phục hoàn toàn người trẻ. Thanh Bình 35 tuổi, anh định mua chiếc Altis nhưng sau vài tháng đắn đo lại có quyết định khác.
"Mới đầu nhìn thấy trẻ trung hợp với mình, nhưng sau vài tháng ngắm kỹ, tôi lại thấy không còn đặc biệt như trước, thiết kế khác quá sau này bán lại cũng khó", anh chia sẻ và quyết định sẽ dùng tiền đó mua một chiếc Camry đời cũ.
Bản thân Altis tạo cuộc cách mạng thiết kế, đưa mình vào xu hướng trẻ hóa giống cách các hãng xe Hàn đang làm, nhưng vô tình lại tự đánh mất lợi thế trung tính, phù hợp với nhiều đối tượng mà hãng đã dày công xây dựng từ lâu. Mức giá cao cũng khiến khách hàng đắn đo, chuyển chú ý sang những phân khúc khác.
Thị trường Việt Nam đang có những bước chuyển mình về phân khúc tương tự trên thế giới. Nhu cầu SUV cả cỡ lớn và nhỏ tạo nên cuộc cạnh tranh "không truyền thống". Khi nói tới cạnh tranh trước đây được hiểu là giữa những mẫu xe trong cùng phân khúc, nhưng hiện nay là đối đầu giữa các phân khúc, mà SUV đang cấu một miếng lớn của sedan.
Quan niệm về xe hơi thay đổi khi khách hàng muốn tầm nhìn rộng, gầm cao, không gian nội thất thoáng và vẫn chứa được đồ đạc phía sau, SUV trở thành lựa chọn hấp dẫn. Ngoài ra tại Việt Nam, thị trường bán tải với những ưu đãi về thuế cũng như tính tiện dụng nên tăng trưởng mạnh, đe dọa trực tiếp sedan truyền thống.
Thị phần của 3 mẫu sedan cỡ C bán chạy nhất VAMA qua từng giai đoạn. Altis giảm 7%.
Ví như ở phân khúc SUV cỡ nhỏ, nếu trước đây khách hàng sẽ cố để mua sedan cỡ C, thì nay số tiền đó có thể mua những Ford EcoSport hay mới đây là Hyundai i20 Active. Ford EcoSport vào Việt Nam cuối 6/2014 nhanh chóng hòa nhập với doanh số 1.625 xe năm 2014, kết thúc nửa đầu 2015 là 1.706 chiếc.
Phân khúc bán tải tăng trưởng nhanh không kém, mẫu xe bán chạy nhất Ford Ranger hết nửa đầu 2014 bán 1.643 xe, nhưng cả năm 2014 đã lên tới 4.791 xe và nửa đầu 2015 là 3.392 xe. Nếu giữ đà tăng này, hết 2015 doanh số có thể gấp rưỡi 2014.
Sự đổi mới để cạnh tranh của Altis giúp hãng dễ tiếp cận người trẻ. Nhưng cùng với đó mức giá lại tăng, trở thành rào cản với lớp khách hàng tiềm năng này, những người không còn mang nhiều quan niệm mua xe "ăn chắc mặc bền" như người Việt 5 năm trước. Cùng khuynh hướng trẻ trung và công nghệ, khách hàng có nhiều sự lựa chọn, phù hợp nhiều cá tính khác nhau, những thứ vốn không phải là điểm mạnh của hãng xe Nhật.
Đức Huy