1. Phân chia làn đường
Tôi nhận thấy đặc điểm giao thông của TP HCM là giờ đi làm buổi sáng và tan sở buổi chiều (giờ cao điểm) thì xe máy nhiều, ôtô ít; trong khi trong giờ làm việc và buổi trưa thì xe máy ít và ôtô nhiều (giờ thấp điểm). Trong khi đó, một số đường chỉ phân chia thành 2 làn (xe ô tô và xe máy) làm cho 1 làn được bị bỏ phí (nếu người tham gia giao thông đi đúng luật). Xe máy phải lấn cả làn xe ô tô trong giờ cao điểm (phạm luật) còn xe ô tô nối đuôi nhau chờ qua ngã tư trong khi làn xe máy vắng hoe trong giờ thấp điểm (xe ô tô không dám phạm luật).
Vì vậy, theo tôi, với đường đủ rộng, ta nên chia thành 3 làn đường, trong đó làn giữa cho phép xe ô tô và xe máy được phép trộn làn. Thay vì chỉ đi được 50% của con đường như cũ, các phương tiện sẽ được đi trên 66% của con đường, rất hiệu quả theo đặc thù của xe máy và xe ô tô. Thực tế, tôi nhận thấy có vài con đường đã được phân 3 làn tại ngã tư, nhưng số lượng còn hạn chế cũng như chưa thấy bảng báo trộn làn (ví dụ như đường Lý Chính Thắng, đoạn trước ngã tư Hai Bà Trưng, đường Trương Định, đoạn trước ngã tư Lý Tự Trọng...)
Dễ nhìn thấy cảnh này là các đường cắt dọc Trung tâm như đường Đồng Khởi, Trương Định, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Pasteur ... Một số đường khác có phân chia 3 làn đường thì xe ô tô được đi trên 2 làn, khiến giờ cao điểm xe máy chỉ có nước vi phạm luật mới đi được, và thỉnh thoảng xe máy bị CSGT xử phạt. Ví dụ như đường Nguyễn Văn Trỗi, Trường Sơn...
2. Biển cấm ô tô và cấm các loại xe
Biển cấm xe ô tô hoặc biển cấm các loại xe lưu thông “tự dưng” xuất hiện trên nhiều tuyến đường sau một thời gian xảy ra kẹt xe trên tuyến đường đó. Đây là một giải pháp quá mạnh tay vì không phải trên toàn bộ tuyến đường đó xe ô tô đều có khả năng gây kẹt xe, hoặc lúc nào cũng có khả năng gây kẹt xe, nhất là với đặc điểm xe nhiều và ít của xe máy ngược với xe ô tô trong giờ cao điểm và thấp điểm. Theo tôi, trong công tác phân luồng chống kẹt xe, nên áp dụng các bước thử nghiệm từ biện pháp nhẹ đến mạnh như cấm ô tô rẽ trái , cấm toàn bộ rẽ trái , cấm ô tô theo giờ, cấm ô tô hoàn toàn, cấm hoàn toàn ... Mỗi bước cần một thời gian để thử nghiệm, xem xét chứ không nên áp dụng cấm lưu thông ngay từ đầu, gây nhiều lãng phí về đường xá (hiệu suất sử dụng thấp), thời gian và nhiên liệu (chạy lòng vòng)
- Ví dụ con đường Vạn Kiếp, sau khi cầu Hoàng Hoa Thám xây xong thì cấm ô tô chiều từ Phan Xích Long ra Phan Đăng Lưu. Thực ra con đường này thường xảy ra kẹt xe ở 2 đầu đường, nhưng sẽ có nhiều giải pháp tối ưu hơn như giải tỏa nhà ở đầu đường Vạn Kiếp gần Phan Xích Long (cả con đường thẳng tắp, tự nhiên đến cuối đường lại có 2 nhà nhô ra, làm đường hẹp lại), cấm ô tô rẽ trái ra Phan Đăng Lưu, bắt buộc ô tô rẽ phải ra Phan Xích Long ...
Việc cấm ô tô trên Vạn Kiếp làm tăng lưu lượng xe ra Đinh Tiên Hoàng, và kéo dài đoạn đường Vận chuyển nếu xe từ quận 1 muốn đến điểm dừng trên Vạn Kiếp (thay vì qua cầu Hoàng Hoa Thám, ra Phan Xích Long, rẽ Vạn Kiếp là tới, xe phải đi Trần Quang Khải, qua cầu Bông, đi hết đường Đinh Tiên Hoàng, rẽ Phan Đăng Lưu và rẽ ngược lại Vạn Kiếp). Còn đường Phan Đình Phùng rộng thênh thang thì không hiểu tại sao lại cấm ô tô chiều từ ngã tư Phú Nhuận về Quận 1 sau khi con đường hoàn thành tuyến cống ngầm. Hay đoạn Trần Khắc Chân (Quận 1), hướng đổ dốc cầu sắt, các xe khi đổ dốc bị bắt buộc rẽ phải, đánh 1 vòng rồi vào lại Trần Khắc Chân.
Trong khi đó để tránh kẹt xe ngay chân cầu, chỉ cần cấm xe từ Trường Sa rẽ trái lên cầu là đủ. Thực tế là đoạn đường này vẫn “bị” đi 2 chiều bình thường, bất chấp bảng cấp “bất hợp lý”.
Võ Việt Lập