Luật sư Khanh, đang sống và làm việc tại Mỹ chia sẻ với độc giả VnExpress bài viết về việc tài xế ôtô cố thủ trong xe:
Đôi khi cảnh sát giao thông Việt Nam hơi bị hiền. Nói đúng hơn, là có nhiều người lái xe hơi ở Việt Nam coi thường pháp luật. Những chuyện như người cố thủ trong xe khi công an tới hỏi thăm hình như đang phổ biến. Thậm chí có cả chuyện ngồi yên trong xe, không chịu xuống, làm công an phải cẩu cả xe lẫn người về đồn làm việc.
Ở Mỹ, khi tài xế học lái xe sẽ có một bài về cách cư xử khi bị cảnh sát bắt dừng. Khi xe cảnh sát đi sau hú còi thì tài xế phải tấp vào lề, nếu cảnh sát định bắt mình lại thì họ sẽ đậu phía sau. Khi đó tài xế chỉ một việc là ngồi yên đợi.
Sau đó, cảnh sát sẽ tới gõ lên cửa kính. Tài xế phải để hai tay lên phía trên bánh lái để họ thấy là không có súng. Gõ cửa xong thì phải mở cửa kính nói chuyện với cảnh sát. Những cuộc trò chuyện rất nhanh chóng. Thường cảnh sát chỉ nói là vì sao họ lại bắt dừng xe. Nếu bị phạt thì họ viết giấy phạt rồi cho đi, còn không thì họ sẽ nhắc nhở, như là đèn thắng phía sau bị hư, nhớ đi sửa.
Nhưng cũng có những vụ dừng xe ly kỳ hơn nhiều. Lần đó, dì tôi có một người bạn ở Việt Nam qua chơi. Dì và một người bạn ở Mỹ cùng rủ đi mua sắm. Nào ngờ, bà tài xế mấy hôm trước đậu xe ở một bãi đỗ lớn rồi quên mất xe mình ở đâu nên báo cảnh sát là bị mất. Hôm sau bà ra tìm được nhưng lại quên báo cảnh sát vì bà lớn tuổi hay quên.
Khi ba bà đang đi trên đường cao tốc thì bị cảnh sát hụ còi bắt lại. Sau khi dừng xe thì chờ mãi chẳng thấy cảnh sát tới gõ cửa, mà ngược lại còn có thêm xe cảnh sát tới. Sau nữa thì các cảnh sát đồng loạt chạy tới, chỉa súng vào toàn bộ cửa xe và quát tháo ra lệnh xuống xe.
Ba người lập cập đi ra thì các cảnh sát xông tới khóa tay cả ba, rồi khám xét coi có vũ khi không, xong mới hỏi chuyện. Bà tài xế tới lúc này mới nhớ ra "tội lỗi" của mình nên giải thích. Sau đó các anh cảnh sát cho họ đi, tất nhiên là với vài lời cảnh cáo cho cái tật hay quên của bà tài xế.
Cảnh sát Mỹ đa phần làm việc với tài xế khi đương sự vẫn ngồi trong xe. Khi cần tài xế bước ra, họ sẽ thông báo. Nếu không ra sẽ bị chĩa súng vào người, còn nhất định cố thủ thì khả năng sẽ bị bắn. Nếu cần bắt thì họ bắt người chứ không bao giờ bắt giữ xe mà để cho người chạy thoát. Vì vậy xe chỉ bị cẩu khi đậu ở một chỗ cấm đậu mà không có tài xế. Còn có tài xế thì cảnh sát sẽ phạt tài xế, không nghe thì lôi bằng được tài xế ra và sẵn sàng dùng mọi loại vũ lực cần thiết để làm như vậy.
Chuyện tài xế cố thủ trong xe không chịu ra làm việc chỉ là một cách đối phó với khoảng trống trong các quy định về hành pháp. Công an nếu cần phạt thì chỉ nên đưa giấy phạt, tài xế chịu nhận và chịu đi đóng phạt thì tốt, không chịu nhận thì rút bằng lái cho tới lúc chịu vác mặt ra chỗ đăng ký xe.
>> Cùng tác giả: Cảnh sát Mỹ phải ngồi xem giang hồ livestream để ngăn chặn đánh nhau
Khi đó thì trong xe có nhiều tiền cũng chả sao, các anh công an chỉ cần viết giấy phạt rồi đưa cho, thế là đủ. Chữ kí cũng chỉ là tài xế công nhận có nhận được tờ giấy phạt, nếu họ không chịu ký thi cứ đưa, camera của công an thu lại cũng đủ.
Còn với các trường hợp tội phạm nghiêm trọng cần phải bắt giữ thì cứ dùng biện pháp nghiệp vụ. Những chuyện như gây gổ với nhau, đánh người rồi lên xe bỏ chạy thì công an đuổi theo dừng xe, không xuống thì cứ mạnh tay.
Có nhiều câu chuyện về luật pháp nước Mỹ nghiêm minh ra sao, nhưng đằng sau đó là chuyện cảnh sát Mỹ bạo lực tới thế nào. Ở Mỹ chuyện người da đen bị cảnh sát bắn rất nhiều, chủ yếu là họ chỉ cần không nghe lời cảnh sát là có thể bị bắn. Mỹ là nơi mà người dân sở hữu súng đạn tự do nên cảnh sát phải dữ tợn để phòng trừ bị tấn công trước.
Còn ở Việt Nam, mối quan hệ giữa công an và cái tài xế xe hơi dường như đang bị ảnh hưởng bởi một điều gì đó. Đó có thể là thói quen hối lộ vặt của người đi đường, khiến cho nhiều người nghĩ rằng chỉ cần không chịu "làm việc" là công an sẽ bỏ qua. Các anh công an dường như cũng bị khống chế bởi một quy chế nào đó, khi việc một người dân cự cãi không chịu làm việc với pháp luật lại khiến cho công an bị bối rối.
Hay là tại anh tài xế nào đó đang chở rất nhiều tiền ư? Nếu có tiền thật thì việc anh ta bước ra khỏi xe có khiến người khác tới đánh cắp xe hay đập vỡ kính xe cướp tiền ngay trước mặt công an không? Hay là tài xế lo lắng rằng trong lúc "làm việc" lại có một khoản tiền nào đó không cánh mà bay?
Chuyện tài xế ngày càng lúc càng "kháng sinh" không phản ánh sự lì lợm của họ mà phản ánh sự yếu đuối của lực lượng hành pháp. Đây không phải là yếu đuối do không dùng vũ lực mà là yếu đuối do không có sự nghiêm túc cần thiết.
Để giải quyết chuyện đó thì không đơn giản. Ai ở thành phố Mỹ chắc cũng biết chuyện chạy ngược chiều giá bao nhiêu. Bởi vậy đâu ai dám rút súng với người sắp bị đóng phạt bao giờ.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
Khanh