Ở độ chín trong nghề, người đàn ông 34 tuổi này đang hân hoan trong niềm vui làm cha lần đầu.
Tự Long không phải là người được ăn cơm nghệ thuật từ tấm bé. Đã có lúc anh trở thành một gã thợ mộc. Lúc khác thì lại là lơ xe. Một cuộc sống di chuyển, biến động liên miên và tiền bạc còm cõi. Cuộc sống ấy không cho người ta nghĩ nhiều đến một thánh đường, nhưng Tự Long đã lén mơ đến thánh đường ấy. Lén đi thi, đậu chuyên ngành chèo Đại học sân khấu - điện ảnh Hà Nội, anh tìm cách đi học mà không phải lo xin tiền gia đình.
Tự Long gần như hạ quyết tâm, phải sống và tiếp tục niềm đam mê của mình. Hành trình sống thời sinh viên đó không quá dài, nhưng đủ cho anh quen nhiều người, biết nhiều chuyện, làm thêm nhiều nghề, cho đến khi ra trường Long không cảm giác bỡ ngỡ với sân khấu.
Nhiều năm liền, sinh viên Hà Nội quen mặt Long "Chèo" tại cà phê Vọng quán, cách dẫn tếu và nói rất nhanh, đôi khi khán giả chưa kịp nghe trọn câu đã thấy MC đi mất, để lại “dấu ấn đặc biệt”. Ngày đó, các sinh viên điện ảnh đóng phim rất nhiều, nổi tiếng cũng nhiều. Tự Long vô duyên với phim ảnh, lại học chèo “tom chat í a”, ngoại hình không bóng bẩy tài tử, vậy mà vẫn nổi tiếng trường điện ảnh. Vào cổng trường, hỏi Long "Chèo" ai cũng biết, chỉ vào tận phòng ký túc xá.
Quen nhiều người, việc gì cũng giúp nếu có khả năng, Tự Long giống như một kẻ nhiệt tình vô hại. Ít ai biết, đã có những khi nằm trên giường tầng ký túc xá, chàng trai gầy nhom ấy thèm một bữa cơm rau. Tự Long không phải là người may mắn trong nghệ thuật, không có điều gì dễ dàng đến với anh. Cuộc sống ngập tràn vất vả, ngoi ngóp từ vị trí thấp nhất trong thang bậc nghệ sĩ để đi lên nhưng chưa khi nào anh nản lòng. Anh xác định phải như thế, phải sống để thử xem mình đi được đến đâu trên hành trình dài đằng đẵng và nhiều gian khó này.
![]() |
Nghệ sĩ Tự Long. Ảnh: Thế Giới Điện Ảnh. |
Những ngày đầu đóng phim, đã có nghệ sĩ nói thẳng với anh, nhìn cái mặt Tự Long là không muốn diễn. Họ không thích diễn chung với anh. Mà quả thật, Tự Long cũng không có duyên với phim ảnh. Từ bộ phim đầu tiên Trầu têm cánh phượng cho đến Nấc thang mới... vai diễn của anh đều không đầy đặn và không được đạo diễn đầu tư tốt. Tự Long nói, nếu được làm lại anh chắc sẽ làm tốt hơn. Nhưng vì điều đó chưa bao giờ xảy ra nên Long "Chèo" từ lâu đã không còn xuất hiện trên phim truyền hình.
Có những vai lớn trong nhiều vở của Đoàn chèo Tổng cục hậu cần, Tự Long là diễn viên đeo quân hàm. Nhưng đó là mảng khuất trong đời nghệ thuật của anh. Báo chí ít nhắc, khán giả chỉ nhớ mang máng hình như anh là diễn viên chèo.
Nhờ sân khấu hài, Tự Long trở thành gương mặt ăn khách phía Bắc. Chạy sô mệt nghỉ. Diễn liên tục. Và Long thoát nghèo. Anh mua đất, xây nhà, mua xế hộp để chạy sô tỉnh xa cho cơ động. Nhưng chèo vẫn là thứ Long mê đắm nhất. Diễn hài thì cứ diễn, cứ 7h30 sáng anh lại lóp ngóp lên đoàn chèo nghe thông báo, cùng tập, cùng diễn, có khi lên để học chính trị, hoặc sinh hoạt chung. Rồi sau đó, buổi chiều Long bắt đầu đi tập, đi quay, dựng vở và chạy sô. Ngày Tết cũng không nghỉ. Tự Long bảo, bao nhiêu năm nay, anh chưa từng nghĩ đến một ngày chủ nhật xa xỉ nghỉ đi chơi, hay đại loại những điều tưởng như giản đơn như thế.
Luôn tin vào tình bạn
Trong làng nghệ sĩ, ai cũng biết Tự Long - Xuân Bắc như một cặp diễn viên trời sinh với hai nốt ruồi cân xứng ở hai khoé mép. Họ cùng diễn với nhau từ thời sinh viên, đến giờ cũng hơn 10 năm. Tự Long sòng phẳng, Bắc là bạn diễn tốt, anh em hiểu nhau trong đời sống, nhưng Bắc không phải là bạn thân nhất của anh.
Tự Long bảo, Bắc đưa ra nhiều chi tiết hay, nhưng Long lại là người kết nối các sự kiện thành tiểu phẩm. Hầu như tiểu phẩm nào của họ cũng do Long chấp bút. Họ tung hứng trên sân khấu, nhưng ngoài đời tính cách lại khác nhau một trời một vực. Long xuề xoà, cả tin, Bắc thận trọng, chắc chắn. Long cả nể, Bắc nghiêm túc trong công việc. Họ đã cùng đi một chặng đường quá dài, và chưa có ý định... chia tay.
Long nói, có thể trong đời sống cá tính mỗi người khác nhau, nhưng trong nghệ thuật phải biết lựa ý nhau mà tung hứng. Khi ấy, không phải mình sống cuộc sống của mình mà sống cuộc đời của nhân vật khác. Cho đến nay, Tự Long - Xuân Bắc vẫn là đôi bạn diễn và đôi bạn nghệ sĩ đặc biệt.
Tự Long tự hào mình có nhiều bạn. Anh chơi với cả thiên hạ. Cả nể và dễ tin người, trong khi nhiều nghệ sĩ phải chọn sô, nhận đủ cát-xê mới chịu diễn thì Tự Long nhận lời tất cả lời mời mà anh cho là... lành mạnh, đôi khi không hề có tiền. Và khi đã hứa, anh sẽ thực hiện cho bằng được. Long nói, anh muốn làm nhiều việc vì không phải ai cũng được mời, không phải ai cũng có cơ hội đến với khán giả nhiều như thế.
Tự Long làm tất cả và chí tình với bạn bè. Đã hẹn với bạn về quê thì dù diễn xong, 10h đêm anh vẫn chạy xe về, chỉ để uống với bạn một ly rượu rồi lại chạy xe về Hà Nội trong đêm. Nhưng không phải khi nào Long cũng nhận được trái ngọt của tình bạn. Anh tự dặn mình đừng tin người quá. Nhưng rồi, cái tính cả nể, cả tin và xuề xoà nghệ sĩ vẫn bám theo anh như một bản tính khó đổi.
Tác phẩm vĩ đại nhất đời
![]() |
Tự Long - Thu Trang ngày cưới. Ảnh: Thế Giới Điện Ảnh. |
Lịch làm việc dày đặc, nhưng Tự Long bảo anh sẽ dành một tuần chỉ để ở nhà chơi với cậu con trai. Vợ anh, một nữ họa sĩ, yêu anh từ ngày còn học chung trường Sân khấu điện ảnh. Hai người cưới khá lâu, nhưng nay mới quyết định sinh con.
Họ vừa sinh hạ một bé trai, Long tràn trề hạnh phúc. Dường như, đến lúc này họ đã tích lũy đủ cả vật chất lẫn kinh nghiệm làm cha mẹ. Long nói, anh có kinh nghiệm trông trẻ con từ khi còn ở quê, trông em, trông cháu nhiều, nhưng đến giờ vẫn hồi hộp với tác phẩm vĩ đại nhất đời mình.
Tự Long tâm sự, anh đặc biệt yêu trẻ con nên sẽ tiếp tục dựng chương trình dành cho các em thiếu nhi. Có lẽ vì thế mà fan của Tự Long chủ yếu là fan nhí.
Tự Long, diễn viên chèo đóng hài kịch, giờ phải đóng thêm vai ông bố nghiêm túc và chỉn chu. Nhìn Long cười nói say sưa, cảm giác anh như cái cây đang ra trái, và những trái đầu mùa ấy đang dần chín.
(Theo Thế Giới Điện Ảnh)