Các bệnh nhân đang điều trị tại Viện Lão khoa. Ảnh: T.N. |
Sáng 15/1, sau khi ra công viên tập thể dục về, cụ Long, 73 tuổi (Thanh Xuân, Hà Nội) thấy nhức đầu, chóng mặt và rất mệt. Gia đình gọi một bác sĩ gần nhà đến khám, thấy huyết áp tăng vọt. Bác sĩ cho biết nguyên nhân là trời quá lạnh trong khi cụ mặc không đủ ấm khi ra công viên.
Giống cụ Long, nhiều người cao tuổi khác cũng đã phải gặp bác sĩ vì đợt rét đang diễn ra ở Bắc Bộ. Tiến sĩ Đỗ Thị Khánh Hỷ, Phó viện trưởng Viện Lão khoa, cho biết trời lạnh khiến người già rất dễ bị tăng huyết áp dẫn đến đột quỵ (tai biến mạch máu não) và viêm phổi. Số người đến khám vì các bệnh này tại viện có dấu hiệu tăng trong 2 ngày nay.
Do sức đề kháng kém nên khi gặp lạnh đột ngột, cơ thể người già khó lấy lại được trạng thái cân bằng, dễ nhiễm khuẩn đường hô hấp. Viêm phổi ở người già thường nặng và điều trị khó hơn; mặt khác lại dễ bị bỏ qua, chỉ đến khi nặng mới được phát hiện. Nguyên do là triệu chứng viêm phổi ở các cụ thường không rõ ràng, nhiều cụ chỉ hơi ho, mệt mỏi, không sốt hoặc sốt nhẹ.
Giá rét cũng khiến các mạch máu co lại đột ngột, dẫn đến tăng huyết áp và nặng hơn tai biến mạch máu não (biểu hiện là nói ngọng hay cấm khẩu, méo mồm, nặng thì liệt nửa người, hôn mê).
Không nên đi tập thể dục quá sớm
Để phòng các tai biến sức khỏe do trời lạnh, người cao tuổi nên chú ý giữ ấm trong những ngày này, nhất là những người cao huyết áp. Đặc biệt chú ý giữ kín đầu, cổ, ngực và bàn chân ngay cả khi ở trong nhà để tránh trúng gió khi mở cửa.
Không nhất thiết phải tắm hằng ngày, tắm và gội không nên tiến hành một lúc. Phòng tắm phải kín và được sưởi ẩm trước khi vào, tắm dần từng phần cơ thể chứ không nên dội nước ào lên người. Sau đó, phải mặc ấm ngay.
Nên cẩn thận khi dậy đi vệ sinh vào ban đêm. Đang nằm trong chăn ấm, khi dậy cần quàng khăn, khoác áo ngay. Không nên ngồi dậy một cách đột ngột.
Hiện nhiều cụ già có thói quen ra công viên, đường phố tập thể dục từ lúc 4-5 giờ sáng. Theo tiến sĩ Khánh Hỷ, điều này rất không nên vì lúc này trời còn rất lạnh. Nên chờ ít nhất là 6h sáng, mặc quần áo ấm, có khăn, mũ, tất... đầy đủ. Nhiều cụ quan niệm điều này không cần thiết vì tập luyện sẽ làm người nóng lên. Nhưng thực ra khi người chưa kịp nóng thì các cụ đã có thể nhiễm lạnh. Những hôm trời quá rét, những người già yếu nên tập ở nhà.
Ngoài ra, trong những ngày rét, người cao tuổi càng phải lưu ý ăn uống đủ chất để tăng sức đề kháng với bệnh tật, đặc biệt uống đủ nước để quá trình chuyển hóa, trao đổi chất không bị ngưng trệ. Người già thường bị giảm cảm giác khát nên nhiều khi cơ thể đã thiếu nước nghiêm trọng mà vẫn không có nhu cầu uống. Do đó, cần tập thói quen uống nước "theo chương trình định sẵn" mà không chờ đến lúc khát.
Khi thấy có các biểu hiện ho, mệt, nên đi khám để phát hiện sớm viêm phổi. Những người cao huyết áp cần uống thuốc đều đặn, khi thấy có biểu hiện khác lạ như nói khó, mất vận động, mất thị lực thoáng qua... thì gọi bác sĩ ngay vì đó là dấu hiệu đột quỵ.
Hải Hà