Nguyễn Thông được giới sử học đánh giá là có học vấn uyên bác, là nhà nho yêu nước thương dân, tư tưởng tiến bộ.
Giả trai đi thi, bà Nguyễn Thị Duệ đỗ đầu, được trọng dụng rồi trở thành Bà Chúa Sao Sa, có công giúp nhiều sĩ tử học hành, đỗ đạt.
Học trò của Võ Trường Toản cả thảy hàng trăm người đều thành danh như: danh sĩ Trịnh Hoài Đức, Phạm Ngọc Uẩn, Lê Quang Định...
Từng đỗ đầu ba kỳ thi, Lê Quý Đôn phê phán lối học phục vụ thi cử, đề cao việc "học là để hành".
La Sơn phu tử giúp nhà Tây Sơn cải cách với quan niệm "giáo dục tốt thì người tốt nhiều, người tốt nhiều thì triều cương chính, thiên hạ trị".
Tác giả của Lục Vân Tiên dù bị mù vẫn mở trường dạy học, bốc thuốc cứu người và tham gia bàn bạc công việc cứu nước.
Lương Thế Vinh chủ trương học trò cần học tập chuyên tâm, nhưng cũng phải biết kết hợp với giải trí và phải vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
Đỗ trạng nguyên khi đã hơn 40 tuổi, Trạng Trình khiến nhiều người mến phục nhờ tài tiên tri và triết lý "thiện là dòng dõi của giáo dục".
Cho rằng trường lớp quá ít, con em nhân dân phần lớn thất học, Chu Văn An mở trường dân lập và dạy học tới cuối đời.
