Tà Xùa, nằm ở độ cao hơn 2.800 m so với mực nước biển, là một trong những đỉnh núi cao nhất Việt Nam, thuộc huyện Bắc Yên (Sơn La), giáp với huyện Trạm Tấu (Yên Bái). Tà Xùa cách Hà Nội 240 km, khí hậu mát mẻ quanh năm, nổi tiếng là điểm săn mây đẹp từ tháng 10 đến tháng 4.
Địa hình Tà Xùa là những đoạn đường hẹp, dốc, hai bên là vực sâu. Ngoài việc di chuyển bằng xe máy hoặc ôtô, bạn có thể trekking đỉnh Tà Xùa, với các cung đường có độ dài khác nhau từ cả phía Yên Bái hoặc Sơn La.
Bạn có thể sử dụng nhiều phương tiện để đến Tà Xùa như xe máy, ôtô cá nhân, xe khách, xe du lịch. Từ Hà Nội, đi hướng Sơn Tây, cầu Trung Hà, đến ngã ba Thu Cúc theo QL32, rẽ phải đi Phù Yên, Bắc Yên theo QL 37. Con đường chính lên trung tâm Tà Xùa đã được trải bê tông nên đi lại dễ hơn trước rất nhiều. Các xe ôtô 16 chỗ có thể lên đỉnh.
Xe limousine của các nhà xe như Khánh Thịnh, Quang Nghĩa, Nguyên Hằng tới Tà Xùa có giá 700.000 đồng một người (khứ hồi). Xe thường xuất phát từ Hà Nội lúc 22h và tới Tà Xùa sau 5 tiếng, có nghỉ trên đường.
Tại Tà Xùa, bạn có thể thuê xe máy tham quan các địa điểm cho thuận tiện. Nhưng nếu tay lái không vững, hãy thuê xe ôm người bản địa vì đường khá dốc, hẹp và cua nhiều.
Tà Xùa là khu vực mới phát triển du lịch thời gian gần đây, không có khách sạn lớn, cũng không có khu lưu trú tiện nghi. Trong khu vực có khoảng 20 homestay và nhà nghỉ, giá dao động từ 200.000 đồng đến 1 triệu đồng một đêm.
Các khu lưu trú chủ yếu tập trung ở khu vực trung tâm hoặc lân cận, với nhà kiểu cộng đồng (nhà sàn) và một số phòng riêng. Một số địa chỉ homestay có thể tham khảo: Xá homestay, Nam Tồ homestay, Mùa Trứ homestay, Bảo Châu homestay, Long Anh 1 homestay. Nhà nghỉ gồm có Phù Hoa, Trà Mây Tà Xùa, Thủ Biển, Hải Hằng, Nguyễn San.
Homestay Lu Trế tọa lạc vị trí cao nhất trong số các cơ sở lưu trú ở Tà Xùa, cách khu trung tâm khoảng 7 km. Một số ôtô gầm cao và xe máy có thể lên đến cửa. Các phương tiện khác đỗ dưới cổng, khách phải leo dốc khoảng 300 m hoặc sử dụng dịch vụ đưa đón bằng xe máy. Tại đây có các bungalow (một hoặc hai tầng), nhà biệt lập, nhà sàn.
Tà Xùa là nơi lý tưởng để cắm trại. Nếu chọn được địa điểm hợp lý bạn sẽ có cơ hội ngắm mặt trời mọc hoặc hoàng hôn lãng mạn từ đỉnh núi.
Sống lưng khủng long
Khu vực được nhiều người gọi là "sống lưng khủng long" cách trung tâm Tà Xùa khoảng 15 km, cách trung tâm xã Háng Đồng, huyện Bắc Yên khoảng 5 km. "Sống lưng khủng long" tựa vào dãy núi Tà Xùa, phía trước là thung lũng sâu hàng trăm mét.
Đoạn sống lưng khủng long Tà Xùa có 1,5 km đường mòn được giới phượt thủ coi là một trong những nơi ngắm mây đẹp nhất miền Bắc. Nhiều ngày mây dày từ sáng sớm đến 10h vẫn chưa tan. Khi trời ít mây, từ sống lưng khủng long, bạn có thể đắm mình trong không gian của rừng, ruộng bậc thang và những nếp nhà người Mông bên sườn núi.
>> Xem thêm: Cắm trại ở sống lưng khủng long
Mỏm cá heo
Mỏm cá heo được tạo bởi hai phiến đá lớn như hình cá heo bơi lượn giữa biển mây. Mỏm đá được bao bọc bởi những mảng rêu, tạo nên vẻ đẹp hoang sơ, kết hợp hài hòa cùng cảnh quan thiên nhiên.
Từ thị trấn Bắc Yên đi lên xã Tà Xùa sẽ gặp ngã ba với biển chỉ đường: một hướng là "sống lưng thiên đường mây" 8 km, một hướng là đồi chè Tà Xùa. Rẽ phải theo hướng đồi chè sẽ lên mỏm cá heo và cây cô đơn. Những ai ở homestay Lu Trế sẽ tới mỏm cá heo thuận tiện hơn khi đi về hướng đập thuỷ điện.
Mỏm đầu rùa
Mỏm đá có hình đầu rùa nằm ở độ cao 2.100 m, trên đường lên đỉnh Tà Xùa. Từ cây cô đơn đến mỏm đá đầu rùa khoảng 1 km, bạn sẽ phải vượt qua cung đường là các con dốc cao có đá nhọn.
Mỏm lạc đà
Từ trung tâm xã Tà Xùa, đi theo hướng UBND xã khoảng 7 km, bạn sẽ đến mỏm đá lạc đà. Đây là một điểm check in mới ở Tà Xùa. Mỏm lạc đà ngược đường với sống lưng khủng long, đẹp nhất vào buổi sáng nên hãy sắp xếp lịch trình sao cho việc di chuyển thuận tiện nhất.
Cây cô đơn
Cây táo mèo cô đơn nằm trên một ngọn đồi nhỏ ở đỉnh Gió tại ngã ba Xím Vàng - Háng Đồng, cách trung tâm Tà Xùa hơn 1 km. Đứng từ vị trí của cây, bạn có thể thấy sông Suối Sập. Vào những ngày thời tiết đẹp, nước sông trong và xanh. Cây táo mèo cô đơn được các phượt thủ ví như "linh hồn sống" trong vùng đất hoang sơ của Tà Xùa, là biểu tượng của sự bền bỉ và kiên cường giữa thiên nhiên khắc nghiệt.
Đây là một trong những nơi được các phượt thủ đánh giá là "ngắm hoàng hôn đẹp nhất Tà Xùa". Nếu may mắn, bạn còn nhìn thấy hoàng hôn trên biển mây. Thời điểm vàng để ngắm cảnh này là khoảng 17h30.
Rừng nguyên sinh
Rừng nguyên sinh Tà Xùa nằm ở sườn đông nam của dãy Hoàng Liên Sơn, trải dài từ độ cao 2.600 m lên đỉnh. Rừng mang vẻ đẹp hoang sơ, kỳ bí, độ cao thay đổi liên tiếp dọc theo dãy Phu Sa Phìn. Nơi đây có nhiều loài động thực vật quý hiếm, đặc biệt là khu rừng rêu, được ví như "vương quốc của loài rêu". Các lối đi nhỏ trong rừng kết hợp với tia nắng sẽ đưa bạn vào vùng đất như trong truyện cổ tích.
Đồi chè cổ thụ
Chè shan tuyết cổ thụ Tà Xùa là một trong những loại trà nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Đồi chè shan tuyết Tà Xùa quanh năm mây mù và sương tuyết bao phủ ở độ cao hơn 1.500 m so với mực nước biển nên ẩm và lạnh. Những cây chè cổ thụ hơn trăm năm tuổi ít khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, có dược tính cao và hương vị đặc biệt. Cánh trà Tà Xùa có một lớp lông trắng như tuyết. Khi pha, trà có màu vàng trong và sánh. Vị trà ban đầu là chát thanh êm, hậu vị ngọt và thơm.
Thảo nguyên Tà Xùa
Thảo nguyên Tà Xùa nằm trên cùng cung đường đi mỏm cá heo và cây cô đơn, cách trung tâm xã khoảng 10 km. Đường rộng, ít quanh co. Gần tới mỏm cá heo bạn sẽ thấy biển chỉ dẫn tới thảo nguyên Tà Xùa. Đây là một địa điểm với cảnh quan thiên nhiên rộng lớn, không chỉ là nơi để chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là điểm lý tưởng cho những hoạt động vui chơi, thể thao và cắm trại.
Các quán cà phê ngắm mây
Mị Ơi, Hiên Coffee, Thào Coffee, H'mong Coffee, Bản Coffee là các quán cà phê nổi bật ở Tà Xùa có tầm nhìn đẹp, dễ dàng săn mây, là điểm chụp ảnh sống ảo lý tưởng. Vào những lúc không có mây, đây vẫn là những địa điểm đẹp để vừa nhâm nhi tách trà nóng, vừa chiêm ngưỡng cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, ngắm nhìn hoàng hôn dần buông hay chỉ đơn giản là ngồi nghỉ ngơi thư giãn. Giá đồ uống từ 30.000 đến 60.000 đồng.
Cháo mắc nhung là một đặc sản cho du khách đến Sơn La. Sau mỗi mùa gặt, những quả mắc nhung được trồng trên nương bắt đầu chín. Người dân hái về rửa sạch, sau đó chế biến thành nhiều món ăn, nổi tiếng nhất là cháo mắc nhung. Món ăn có vị đắng pha trộn với ngọt và cay the, thích hợp tiết trời lạnh ở vùng cao Tà Xùa.
Ngoài cháo mắc nhung, du khách có thể gọi một nồi lẩu gà đen, cá hồi, cá tầm hay các món ăn phổ biến ở vùng núi phía Bắc như thịt trâu gác bếp, nậm pịa, cơm lam, thịt nộm chua, xôi ngũ sắc.
Không phải lúc nào bạn cũng có thể săn được mây vì còn do thời tiết. Hãy xem dự báo và tốt nhất chọn ngày nhiệt độ thấp vào ban đêm và cao vào ban ngày, trong ngày phải có nắng. Xác định hướng mặt trời mọc ở nơi săn mây để có những góc hình đẹp nhất.
Không nên di chuyển lên Tà Xùa vào buổi tối, không nên đi đoàn quá đông. Hỏi và trả giá khi đi bằng xe ôm.
Chi phí mỗi người cho hai ngày một đêm khoảng 1,5 đến 2 triệu đồng. Vào các dịp nghỉ lễ Tết, nên đặt phòng sớm vì nơi này thường hết phòng. Tà Xùa chỉ có thể phục vụ 700-800 du khách cùng lúc.
Tâm Anh
