PGS, TS Đỗ Đình Hoan. |
Theo ông Hoan, CTTH mới đã được chuẩn bị từ năm 1991, khi Bộ GD&ĐT quyết định đưa 6 môn học Tự nhiên và xã hội, Kỹ thuật, Mỹ thuật, Hát nhạc, Thể dục, Sức khoẻ vào dạy thử nghiệm ở 5 tỉnh thành. Tháng 6/1995, Bộ trưởng Trần Hồng Quân trực tiếp chủ trì hội thảo quốc gia về các CTTH hiện hành (cải cách giáo dục 120 tuần, 100 tuần và công nghệ giáo dục) với sự tham gia của 150 nhà giáo, nhà nghiên cứu giáo dục nhằm tìm một giải pháp chung nhất cho giáo dục tiểu học. Hội thảo kết thúc với việc thành lập 9 hội đồng nghiệm thu 9 môn học của các CTTH trên. Cả 9 hội đồng đều không nghiệm thu chương trình cải cách giáo dục của TS Hồ Ngọc Đại và TS Nguyễn Kế Hào, mà đề nghị tiếp tục sử dụng chương trình cải cách giáo dục có điều chỉnh (9 môn) ở số đông các trường cho đến khi xây dựng một CTTH thống nhất. Từ đó (năm 1996) 6 môn học trên chính thức được đưa vào giảng dạy đại trà.
Cùng thời gian này, Ban Soạn thảo chương trình tiểu học mới được thành lập, trong đó Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Minh Hạc làm Trưởng Ban (hiện nay là Thứ trưởng Lê Vũ Hùng), Vụ trưởng Vụ Tiểu học Nguyễn Kế Hào, ông Hoàng Đức Nhuận (sau này là ông Trần Kiều), Viện trưởng Viện khoa học GD, và tôi là ba phó trưởng ban. Như vậy, TS Nguyễn Kế Hào là Phó Ban Soạn thảo ngay từ đầu.
- Ông có thể giải thích rõ hơn tại sao chương trình lớp 1, 2, 3 chỉ còn 6 môn trong khi lớp 4, 5 vẫn còn học 9 môn?
- Xây dựng chương trình tiểu học mới gồm 11 môn (trong đó có hai môn tự chọn), nhưng 6 môn đã nói trên mới đưa vào giảng dạy đại trà từ 1996 nên chỉ thử nghiệm ở ba môn: Toán, Tiếng Việt, Đạo đức. Năm 1998, ba môn này được đưa vào thử nghiệm. Đến tháng 6/2000, Bộ GD&ĐT thực hiện tích hợp các môn cùng nhóm thành môn học tổng thể còn thời lượng thì không rút ngắn.
Toàn bộ việc thẩm định được triển khai từ 12/1997 đến 1/1998. Do đó, TS Nguyễn Kế Hào nói chương trình tiểu học mới chưa nghiệm thu là không đúng. Hè 1999, Bộ đã tổ chức hội nghị trưng cầu ý kiến về tiến trình thực hiện CTTH và phổ thông mới với sự tham dự của 61 giám đốc sở GD&ĐT. TS Nguyễn Kế Hào trong vai trò của Vụ trưởng Vụ Tiểu học, Phó Ban Soạn thảo CTTH 2000 là người giữ đầy đủ các biên bản nghiệm thu đó.
- Nhưng cũng có ý kiến cho rằng chương trình tiểu học mới nặng hơn cả so với chương trình cải cách?
-Vừa qua, lấy ý kiến các trường ở Hà Nội, họ đều rằng CTTH mới là vừa phải, không quá nặng như chương trình cũ. Theo kế hoạch, từ 5/4 đến 6/4, Bộ tiếp tục tổ chức nghe ý kiến đóng góp của các địa phương thử nghiệm ở phía Nam như TP HCM, Vĩnh Long.
- Thưa ông, CTTH mới định tăng cường hoạt động của học sinh bằng giáo cụ trực quan, các hoạt động dã ngoại... nhưng các hoạt động này chỉ thuận lợi khi áp dụng ở trường dạy học hai buổi/ngày. Trong khi đó điều kiện nước ta hiện còn thiếu nhiều phòng ốc, trang thiết bị giảng dạy... liệu chương trình có thực hiện hiệu quả?
- Làm hoạt động học tập linh hoạt hơn, kích thích sự sáng tạo của học sinh không nhất thiết phải có các điều kiện tối tân. Tuỳ từng điều kiện của địa phương mà áp dụng cho phù hợp. Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh hoạt động ngay trong các bài tập mở của SGK. Ngoài ra, giáo viên có thể tận dụng những đồ dùng tự làm. Trong dự thảo chương trình tiểu học mới trình Quốc hội chúng tôi đã có hai phương án áp dụng cho trường dạy hai buổi/ngày và một buổi/ngày với SGK, thời lượng học tập như nhau. Chỉ khác là trường dạy hai buổi có thể dạy thêm hai môn tự chọn ngoại ngữ và tin học. Tất nhiên nếu có điều kiện thực hiện hai buổi/ngày vẫn tốt hơn.
“SGK khổ lớn có cả bài tập chỉ là mẫu nghiên cứu”
Ông Ngô Trần Ái, Giám đốc NXB Giáo dục cho biết, trong suốt quá trình thí điểm CTTH 2000, được sự trợ giúp kinh phí của quốc tế (Ngân hàng Thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á), các cuốn sách giáo khoa đã được in khổ lớn, có cả bài tập in kèm. Mục đích cách làm này là để học sinh thể hiện sự tiếp thu của mình trên chương trình mới, sau đó Ban Soạn thảo thu hồi sách làm cơ sở nghiên cứu sửa đổi chương trình cho hoàn chỉnh hơn. Từ năm 2000, Bộ GD&ĐT đã có quyết định chính thức: chấm dứt giai đoạn thể nghiệm để đi vào thực hiện đại trà thì SGK được in đúng khổ nhỏ, bài tập in riêng. Như vậy phát biểu của anh Nguyễn Kế Hào cho là Bộ lãng phí khi in SGK là không chính xác.
“CTTH 2000 đâu chỉ dành để dạy hai buổi/ngày”
Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Lê Vũ Hùng, mỗi cá nhân đều có quyền nêu ý kiến của riêng mình mà người khác phải tôn trọng. Nhưng thời điểm hiện nay không phải là lúc bàn ra “có nên làm cải cách hay không” mà mọi người phải tham gia làm thế nào cho hiệu quả. CTTH 2000 đã được Quốc hội ban hành nghị quyết thu thập ý kiến của toàn dân. Ông nói: “Tôi chỉ nhắc lại một điều: CTTH 2000 mà báo đài đăng toàn văn có nói rõ hai phần: Phần thiết kế cho các trường dạy một buổi/ngày và phần thiết kế cho các trường dạy hai buổi/ngày, chứ không phiến diện và thiếu thực tế đến mức chỉ bắt buộc dạy hai buổi/ngày”.
(Theo Thanh Niên, Tuổi Trẻ, Người Lao Động, 5/4)