Hương vị thơm bùi của khoai môn Lục Yên

Từ củ khoai có màu sắc tím đẹp, độ dẻo cao, người Lục Yên có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như chè khoai môn, khoai môn chiên, bánh khoai môn, khoai hầm canh xương, xôi khoai... đậm đà hương vị.

Ở vùng đất Lục Yên, Yên Bái, củ khoai môn (còn gọi là khoai tím, khoai mán, khoai sọ núi) được đánh giá cao trong văn hóa ẩm thực của đồng bào địa phương. Theo chia sẻ từ người dân Lục Yên, trước đây, vào những năm đói kém, khoai môn từng là nguồn lương thực cứu đói cho nhiều hộ dân trong huyện. Đến nay, mặc dù đời sống kinh tế đã phát triển hơn nhưng củ khoai môn vẫn xuất hiện trong bữa ăn hàng ngày của người dân bản xứ.

Dù được trồng ở nhiều vùng quê, song khoai môn trồng trên đất Lục Yên lại được đánh giá cao về độ bùi, thơm và có hương vị đậm đà. Cùng dòng với khoai sọ nhưng khoai môn Lục Yên có màu tím lạ mắt từ vỏ đến ruột, hoặc ruột trắng có nhiều chấm nhỏ màu tím. Tương truyền, giống khoai này xuất xứ từ Trung Quốc. Tuy nhiên, sau khi được du nhập về đất Lục Yên, trải qua thời gian dài được canh tác trên đất nương, do hợp với khí hậu và thổ nhưỡng của vùng đất này mà củ khoai nơi đây có được những hương vị đặc trưng riêng.

Khoai tím Lục Yên có vị bùi, béo và có mùi thơm đặc trưng. Ảnh: hanoiexplorer.

Khác với những giống khoai môn ở dưới miền xuôi chỉ ưa trồng trên đất ruộng, đất bãi giàu mùn, tơi xốp..., khoai môn Lục Yên không hề kén đất, có khả năng chịu được hạn cao, ít bị sâu bệnh và có thể trồng xen với các loại cây khác. Hàng năm, sau Tết Âm lịch, bà con người Tày, người Dao, người Xá tại Lục Yên bắt đầu đặt mầm khoai trên nương và những hốc đất nơi núi đá. 9 tháng sau, vào đầu mùa đông, khi lá khoai đến độ vàng héo cũng là lúc bà con bước vào mùa thu hoạch. Mỗi cây khoai môn chỉ cho một củ cái, củ nhỏ nặng chừng 6-7 lạng, củ to có thể lên tới gần 2kg.

Từ củ khoai có màu sắc tím đẹp, độ dẻo cao, người Lục Yên có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như chè khoai môn, khoai môn chiên, bánh khoai môn, khoai hầm canh xương, xôi khoai... Món nào cũng toát lên được độ béo, độ dẻo, mùi thơm, bở và hương vị đặc trưng của khoai.

Là loại nông sản chứa hàm lượng tinh bột cao, nhiều giá trị dinh dưỡng, lại được đánh giá cao về chất lượng và hương vị nên nhiều năm qua, giống khoai quý vùng đất Lục Yên được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn.

Hải Yến