Tại hội thảo "TP HCM - 40 năm xây dựng, phát triển và hội nhập" ngày 17/3, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải cho biết, sau ngày thống nhất đất nước, thành phố đối mặt với muôn vàn khó khăn, phải "chạy ăn từng bữa" cho 3,5 triệu người. Lần đầu tiên người dân phải ăn cơm trộn bo bo, bột mì, khoai sắn... Đỉnh điểm của sự khủng hoảng kinh tế tại thành phố vào những năm 1979-1980 kéo theo sự khủng hoảng niềm tin của nhân dân.
Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải phát biểu tại hội thảo. Ảnh: H.C. |
Trong tình cảnh đó, lãnh đạo thành phố lúc bấy giờ - tiêu biểu là ông Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt - đã kêu gọi giai cấp công nhân, nhân dân lao động, viên chức nhà nước tự cứu lấy mình với tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám nhận trách nhiệm" để thoát khỏi sự trói buộc của cơ chế tập trung, quan liêu bao cấp, duy ý chí.
Từ đó, một khí thế mới, phong trào mới đã diễn ra trên khắp thành phố. Hàng loạt mô hình sản xuất kinh doanh tiên tiến xuất hiện như Công ty bột giặt miền Nam (Viso), Xí nghiệp thuốc lá, Nhà máy Bia Sài Gòn, Dệt Thành Công, Dệt Phước Long, Dệt Thắng Lợi, Dệt Phong Phú... góp phần rất lớn vào công cuộc đổi mới của đất nước sau này.
Theo nguyên Thủ tướng, qua 40 năm, TP HCM đạt được những thành tựu to lớn, ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Điều đó chứng minh TP HCM thành công trong việc phát huy lợi thế của một thành phố lớn với nhiều trung tâm quan trọng về chính trị, kinh tế, an ninh quốc phòng, văn hóa, khoa học. Đóng góp to lớn vào sự nghiệp chung của cả nước.
"Tốc độ tăng trưởng kinh tế của TP HCM luôn cao gấp 1,6 lần so với trung bình cả nước. Đóng góp của thành phố cho GDP cả nước cũng ngày càng tăng lên. Nếu trước đây là 13% thì nay con số này là trên 20%", nguyên Thủ tướng dẫn chứng.
Tuy nhiên, ông Phan Văn Khải cũng nhìn nhận, thành phố đang đứng trước nhiều khó khăn thách thức, cần có quyết tâm cao vượt qua để phát triển bền vững. Đó là quy hoạch và quản lý đô thị chưa xứng tầm; hạ tầng kỹ thuật và xã hội chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và cải thiện dân sinh. "Đây là nhiệm vụ rất nặng nề, rất phức tạp nhưng phải làm để là thành phố văn minh, hiện đại", nguyên Thủ tướng nói.
Cùng quan điểm, Trưởng ban Kinh tế Trung ương Vương Đình Huệ cho rằng để phát triển kinh tế xã hội trong thời gian tới TP HCM cần hướng tới mô hình tăng trưởng dựa trên nâng cao năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh; đẩy mạnh nghiên cứu và triển khai (R&D); tái cơ cấu sản xuất công nghiệp theo hướng tăng hàm lượng khoa học – công nghệ và tỷ trọng giá trị nội địa...
"TP HCM cũng cần chủ động nghiên cứu, đề xuất trung ương các cơ chế, chính sách thích hợp theo hướng đẩy mạnh phân cấp, tăng tính tự chủ cho TP HCM. Nhất là về ngân sách, để thành phố thực sự trở thành đầu tàu, động lực kinh tế của khu vực và cả nước", ông Huệ đề nghị.
Hội thảo TP HCM - 40 năm xây dựng, phát triển và hội nhập là một trong các hoạt động kỷ niệm 40 năm ngày thống nhất đất nước. Ảnh: H.C. |
Có mặt tại hội thảo, Phó bí thư thường trực Thành ủy TP Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng cho biết, với vị thế là hai "đầu tàu kinh tế" của cả nước, những năm qua Hà Nội và TP HCM luôn đi đầu trong công cuộc đổi mới, trước hết là trên lĩnh vực kinh tế. Không chỉ đóng góp cho cả nước những bước phát triển quan trọng, khơi nguồn đổi mới tư duy lý luận, kinh tế mà còn đóng góp những bài học kinh nghiệm quý báu cho công cuộc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
"Trong quá trình xây dựng và phát triển, Hà Nội đã vận dụng những bài học kinh nghiệm của TP HCM trong các lĩnh vực cải cách hành chính, quy hoạch và quản lý đô thị, quy hoạch phát triển các trung tâm thương mại, khu đô thị tập trung, khắc phục ách tắc giao thông, xử lý ô nhiễm môi trường...", bà Hằng nói.
Theo Chủ tịch UBND TP HCM Lê Hoàng Quân, tiềm lực kinh tế thành phố trong 40 năm qua không ngừng lớn mạnh, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao được duy trì một thời gian dài cùng với chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng. Nếu như năm 2000 tổng sản phẩm nội địa (GDP) thành phố đạt 5,3 tỷ USD thì đến năm 2014 đã đạt trên 40 tỷ (tăng 7,5 lần). Bình quân mỗi năm GDP thành phố tăng gấp đôi. Đến cuối năm 2014, thành phố có 140.000 doanh nghiệp, hơn 250 hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động, có 5.331 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài còn hiệu lực với tổng số vốn đầu tư hơn 36,6 tỷ USD. Hiện, thành phố có 3 khu chế xuất, 13 khu công nghiệp, hạ tầng thương mại dịch vụ không ngừng được đầu tư theo hướng hiện đại với 37 trung tâm thương mại, 175 siêu thị, 240 chợ truyền thống, 723 cửa hàng tiện lợi... TP HCM phấn đấu đến cuối năm nay GDP bình quân đầu người đạt 5.538 USD/năm, gấp 5 lần so với năm 2000 (năm 2014 đạt 5.131 USD/người/năm), nâng chuẩn hộ nghèo và cận nghèo. Theo đó, hộ nghèo có mức thu nhập bình quân 16 triệu đồng/người/năm trở xuống, bằng với chuẩn nghèo của thế giới và hộ cận nghèo có mức thu nhập bình quân từ 16 triệu đồng/người/năm đến 21 triệu đồng/người/năm. |
Trung Sơn