Đây là nội dung quan trọng của dự thảo Pháp lệnh thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn được trình lên Ủy ban thường vụ Quốc hội sáng nay. Theo dự thảo, trường hợp số phiếu tín nhiệm không đạt 50% tổng số người thuộc thành phần tham gia lấy phiếu tín nhiệm thì Ban thường trực Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam cấp xã kiến nghị HĐND cùng cấp xem xét, quyết định.
Không đồng tình với quy định trên, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Vũ Mão cho rằng, lấy phiếu tín nhiệm không phải để tham khảo. "Nếu lãnh đạo xã đạt dưới 50% phiếu tín nhiệm thì có bị mất chức không?", ông Mão đặt vấn đề. Bà Trần Thị Tâm Đan, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa giáo dục thanh thiếu niên và nhi đồng, nói: "Phải xác định rõ lấy phiếu tín nhiệm làm gì, pháp lệnh không nên quy định lửng lơ".
Phó chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam Đỗ Duy Thường phản ánh, các địa phương đang rất lúng túng do không có hướng dẫn trình tự, thủ tục lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do HĐND cấp xã bầu. "Trường hợp lãnh đạo xã không đạt 50% phiếu tín nhiệm của nhân dân, TP HCM áp dụng quy trình Mặt trận tổ quốc cấp xã kiến nghị HĐND cùng cấp bỏ phiếu tín nhiệm đối với cán bộ đó. Còn địa phương khác thì Mặt trận lại kiến nghị HĐND bãi nhiệm lãnh đạo không đủ tín nhiệm", ông Thường phản ánh.
Ông Thường cung cấp thêm thông tin, năm 2005, khi Mặt trận tổ quốc thí điểm lấy phiếu tín nhiệm đối với lãnh đạo xã thì đã có 64 người không đạt mức tín nhiệm và hầu hết số này sau đó bị HĐND cùng cấp bãi miễn. Hiện việc lấy phiếu tín nhiệm được áp dụng mỗi năm một lần.
Trước thắc mắc của đại biểu, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu nhiều lần giải thích, lấy phiếu tín nhiệm định kỳ khác với bỏ phiếu tín nhiệm. Lấy phiếu tín nhiệm là để thăm dò ý kiến nhân dân, kết quả chỉ có giá trị tham khảo. Quyết định cuối cùng về việc bãi miễn cán bộ không đủ tín nhiệm là của HĐND cấp xã. Điều này đã được quy định rất rõ trong Luật tổ chức HĐND và UBND các cấp.
Theo kế hoạch, dự thảo pháp lệnh dân chủ ở xã, phường, thị trấn sẽ được thông qua sáng nay. Nhưng vì còn nhiều ý kiến chưa thống nhất nên Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn Yểu đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện. "Nếu làm kịp thì chiều mai sẽ thông qua, nếu còn ngổn ngang thì để tới phiên họp sau", ông nói.
Dự kiến pháp lệnh sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7.
11 điểm cần công khai để nhân dân biết (Điều 5 dự thảo) 1. Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, phương án chuyển dịch cơ cấu kinh tế và dự toán, quyết toán ngân sách hằng năm của cấp xã. 2. Dự án, công trình đầu tư và thứ tự ưu tiên, tiến độ thực hiện, phương án đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư liên quan đến dự án, công trình trên địa bàn cấp xã; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chi tiết và phương án điều chỉnh, quy hoạch khu dân cư trên địa bàn cấp xã. 3. Nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ, công chức cấp xã trực tiếp giải quyết các công việc của nhân dân. 4. Việc quản lý và sử dụng các loại quỹ, khoản đầu tư, tài trợ theo chương trình, dự án đối với cấp xã; các khoản huy động nhân dân đóng góp. 5. Chủ trương, kế hoạch vay vốn cho nhân dân để phát triển sản xuất, xóa đói, giảm nghèo; phương thức và kết quả bình xét hộ nghèo được vay vốn phát triển sản xuất, trợ cấp xã hội, xây dựng nhà tình thương, cấp thẻ bảo hiểm y tế. 6. Đề án thành lập mới, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới hành chính liên quan trực tiếp tới cấp xã. 7. Kết quả thanh tra, kiểm tra, giải quyết các vụ việc tiêu cực, tham nhũng của cán bộ, công chức cấp xã, của cán bộ thôn, tổ dân phố; kết quả lấy phiếu tín nhiệm chủ tịch và phó chủ tịch HĐND, chủ tịch và phó chủ tịch UBND cấp xã. 8. Nội dung và kết quả tiếp thu ý kiến của nhân dân đối với những vấn đề thuộc thẩm quyền quyết định của cấp xã mà chính quyền cấp xã đưa ra lấy ý kiến nhân dân theo quy định. 9. Đối tượng, mức thu các loại phí, lệ phí và nghĩa vụ tài chính khác do chính quyền cấp xã trực tiếp thu. 10. Các quy định của pháp luật về thủ tục hành chính, giải quyết các công việc liên quan đến nhân dân do chính quyền cấp xã trực tiếp thực hiện. 11. Những nội dung khác theo quy định của pháp luật, theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc chính quyền cấp xã thấy cần thiết. |
Hồng Khánh