Đại biểu Tô Tử Thanh (đoàn Bình Định) đặt câu hỏi chất vấn. |
Bộ trưởng thừa nhận nông dân đang than vãn nhiều về việc mua phải giống, phân, thuốc trừ sâu giả. “Nhưng báo cáo thật với Quốc hội, chúng tôi khó lòng phát hiện đâu thật đâu giả. Giống thì chỉ trồng xong, khi ra bắp, quả, mới biết”, ông nói. Khắc phục một phần tình trạng này, ngành nông nghiệp đang triển khai hệ thống cơ sở phân phối vật tư nông nghiệp xuống địa phương, phục vụ tận nơi để chống hàng giả.
Về cải tạo, nhân giống, các cơ sở trong nước đã sản xuất được một số giống cây, vật chăn nuôi mới. Tuy nhiên, đây chỉ là giống gốc, do đó tiếp theo phải nhân rộng ở địa phương. Việc này cũng phải mất vài năm. Còn những loại cây, gia súc chưa có khả năng sản xuất (như bò sữa, mía) thì phải nhập ngay.
Về triển khai chương trình 1 triệu tấn đường và chương trình chế biến hoa quả, ông Ngọ nói: “Chúng tôi có thiếu sót và cần cảnh tỉnh về quy hoạch vùng nguyên liệu và nhà máy. Đúng là lúc lên dự án thấy đất rất nhiều, nhưng xây dựng xong thì nguyên liệu trong vùng lại chẳng thấm vào đâu”. Giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã quyết định các nhà máy đường, chế biến rau quả phải ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với nông dân. Đây là giải pháp đồng bộ để phát triển nông nghiệp hiện đại.
Cử tri có thắc mắc về chương trình "sống chung với lũ" ở đồng bằng sông Cửu Long, triển khai đã lâu mà đến nay số người chết vẫn tăng, đời sống đồng bào rất cơ cực. Bộ trưởng Lê Huy Ngọ cho biết, đây là một phần hậu quả của việc phát triển đô thị ở đồng bằng sông Cửu Long, làm giảm khả năng thoát lũ. Trong lúc đó cũng có những nguyên nhân khách quan, như Biển Hồ ở Campuchia giảm khả năng điều tiết lũ, thời tiết thất thường... Vài năm nay, Chính phủ đã triển khai xây dựng gần 1.000 điểm dân cư để ổn định đời sống cho bà con vùng lũ. 5 cụm dân cư khép kín cũng được thí điểm triển khai cùng với các tuyến dân cư ven các dòng kênh, quốc lộ. Các công tác trên đã được tổng kết, rút kinh nghiệm và bắt đầu từ năm nay, Chính phủ triển khai chương trình 1 triệu hộ dân sống chung với lũ (trong 4 năm). “Tôi tin là có hiệu quả. Có tiền sẽ làm nhanh hơn”, ông Ngọ nói.
Về chất vấn của đại biểu Nguyễn Văn Tuyết (Yên Bái), rằng vốn ban đầu cho chương trình 5 triệu ha rừng quá thấp, không thể hoàn thành được kế hoạch, ông Ngọ trả lời: “Những năm đầu ta có nhiều việc phải làm như khảo sát địa chính, xác định cây trồng... nên tôi chỉ xin làm 200.000 ha/năm (so với kế hoạch là 300.000 ha/năm). Sau này, đã có kinh nghiệm sẽ tăng tốc, có thể lên tới 400.000 ha/năm. Như vậy sẽ hoàn thành kế hoạch”.
Còn ý kiến của dân cho rằng tiền công 50.000 đồng/ha/năm cho người trông nuôi rừng là quá thấp, ông Ngọ nêu lý do là ngân sách hạn hẹp, trong khi đó diện tích khoanh nuôi lại tăng rất nhanh. Song ông nhắc khéo: “Địa phương cố gắng đưa đến tay nông dân ít nhất bằng mức đó. Ngoài ra, Chính phủ đã có chính sách để người trồng, bảo vệ rừng được khai thác, hưởng lợi từ rừng: được trồng xen cây ăn quả tối đa 20% diện tích, được hưởng 80% lâm sản khai thác theo kế hoạch... Đây là cách để đồng bào gắn bó lâu dài với rừng. Người dân rất hưởng ứng”.
Đại biểu H’Luộc Ntơr (Đăk Lăk) phản ánh thắc mắc của cử tri về giảm diện tích cà phê vối, chuyển sang trồng cà phê chè, trong khi loại này đã được sản xuất nhiều. Bộ trưởng Ngọ giải thích, cà phê chè được thị trường thế giới ưa thích, giá ổn định, trong khi tỷ lệ canh tác ở Việt Nam chỉ đạt 7-8%. Mục tiêu của Chính phủ là tăng lên 15%. “Tôi đã đề nghị ngân hàng ngừng cho vay vốn phát triển cà phê vối, dãn nợ, tăng vốn cho cà phê chè. Đây là việc cần làm”, ông Ngọ nói.
Về yếu kém trong quản lý nhà nước ở một bộ lớn, quản lý đa ngành như Bộ NN&PTNT (đại biểu Phan Thị Tiến, Đồng Tháp, chất vấn), Bộ trưởng Lê Huy Ngọ thừa nhận đây là vấn đề tồn tại, đang tháo gỡ. Ông cho biết, sẽ tách chức năng quản lý nhà nước khỏi việc triển khai dự án. Để cán bộ gắn với nông dân, Bộ đang củng cố cơ quan quản lý nhà nước ở cấp huyện để có thể hỗ trợ trực tiếp, giúp nông dân giải quyết khó khăn.
Bộ NN&PTNT còn nhận nhiều câu hỏi chất vấn của các đại biểu khác. Tuy nhiên vì thời gian hạn hẹp nên Bộ trưởng Ngọ sẽ có trả lời bằng văn bản gửi tới các đại biểu.
Nghĩa Nhân
Ảnh: Xuân Thu