Phối cảnh tĩnh cầu vượt Hàng Xanh. |
Tính thẩm mỹ được đặt ra trong hầu hết những cuộc họp về công trình xây dựng hạ tầng. Các nhà chuyên môn đã phân tích sự đơn giản, thô kệch của nhiều công trình giao thông để tìm biện pháp giải quyết. Cụ thể như ngay sau khi nghe nghiên cứu tổng thể cảnh quan công viên Cảng du lịch Bạch Đằng, UBND thành phố đã giao việc chỉnh trang cảnh quan bến phà Thủ Thiêm và xây cầu đi bộ qua đường Tôn Đức Thắng cho các nhà kiến trúc. Các công trình nằm giữa trung tâm thành phố có thể triển khai như quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm, các vườn hoa, công viên, khu phố đi bộ đang được Sở GTCC cùng Hội Kiến trúc sư thành phố gấp rút chuẩn bị dự án.
Dự án cầu vượt Hàng Xanh cũng tạm thời được gia hạn thêm tiến độ để nghiên cứu tiếp vì chưa đạt yếu tố thẩm mỹ... Bởi theo Sở GTCC và UBND thành phố, một cây cầu nằm ở cửa ngõ thành phố phải là cổng chào có tính thẩm mỹ cao.
Một hội viên Hội Kiến trúc sư thành phố nhận định, việc xây dựng cơ sở hạ tầng trước đây vốn chỉ dừng lại ở mức giải quyết những bức xúc, tồn tại (phục vụ sản xuất, giải quyết ách tắc giao thông…). Đó là thời kỳ lấy kỹ thuật thay thế kiến trúc. Chính vì vậy các chủ đầu tư đã không tận dụng hết được tiềm năng của các nhà kiến trúc để làm đẹp cho mỗi công trình hạ tầng.
Theo các kiến trúc sư thì việc bỏ quên tiềm năng kiến trúc trong mỗi công trình sẽ khiến chúng không chỉ thô cứng, na ná nhau mà còn là sự đánh mất nét duyên dáng của các tuyến mặt tiền đô thị... Trong cuộc họp góp ý kiến về tính thẩm mỹ của cầu vượt Hàng Xanh, TS Vũ Xuân Hoà, giảng viên ĐH Bách khoa TP HCM, cũng cho rằng, các công trình dường như được đơn giản hóa bằng cách làm theo các mẫu định hình có sẵn. Như thành nếp, chủ đầu tư và các nhà tư vấn mỗi khi nhận được một công trình đều chỉ nghĩ đến một vài mô hình quen thuộc để nghiên cứu, sao cho việc thiết kế, thi công được nhanh chóng và thuận tiện nhất.
Đơn cử trường hợp cầu Nguyễn Hữu Cảnh như một công trình "lãng phí" về cảnh quan xây dựng. Theo ông Trần Văn Dũng, hội viên Hội kiến trúc sư thành phố, đây là tuyến đường đẹp với sự biến đổi về địa hình, những đường cong, uốn lượn đầy thư giãn, đối lập lại những con đường thẳng tắp theo ô bàn cờ. Nhưng công trình này đã không tận dụng hết được các yếu tố đó để có thể biến thành một cửa ngõ vào thành phố có tính thẩm mỹ cao. Thân cầu hiện tại quá thô với sự vuông thành sắc cạnh, những bức tường chắn cao, không trang trí, màu sơn không phù hợp tạo cảm giác nặng nề... Ngay đến giải phân cách trồng hoa cũng được trồng những cây dương thấp, với khoảng cách tương đối bằng nhau, đều đặn, dễ gây cảm giác buồn ngủ cho tài xế và khó quan sát khi có người băng qua đường.
Vấn đề hiện nay là những nhà quản lý cần đưa vấn đề mỹ quan thành một tiêu chí bắt buộc đối với các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng. Theo một số đề xuất của các kiến trúc sư, Bộ Xây dựng nên có thêm định mức kinh phí cụ thể cho những dạng cầu xây theo kiểu mới, nhằm tránh tình trạng làm theo khuôn mẫu của các dầm định hình. Việc này có thể khuyến khích các nhà tư vấn giao thông vận tải hợp tác với các kiến trúc sư trong việc biến những cây cầu trong lòng đô thị thành những tác phẩm nghệ thuật.
Mạnh Tuấn