Đại biểu Lê Văn Cuông dẫn ra thực tế thiên tai dịch bệnh liên miên, chi phí sản xuất nông nghiệp tăng theo tốc độ tăng giá, lại phải đóng nhiều phí và lệ phí (có nơi tới 30 khoản)... đã buộc nông dân bỏ làng ra phố kiếm sống. Số hộ nghèo ở nông thôn ngày càng gia tăng. Tại Thanh Hóa, hàng nghìn hộ dân có mức sống trung bình, nhưng bỗng chốc trở thành hộ nghèo chỉ sau một đêm bão số 5 hoành hành.
Đại biểu Võ Văn Thưởng thì đưa ra một nghịch lý: người dân thành phố không mất tiền làm đường, song cư dân nông thôn phải bỏ tiền làm đường đi cho mình. Đó cũng là lý do khiến nhiều vùng nông thôn, miền núi hệ thống giao thông rất xập xệ, kinh tế xã hội phát triển chậm, tỷ lệ hộ nghèo cả nước tập trung chủ yếu ở khu vực này. Đại biểu Tống Văn Thoóng dẫn chứng cả huyện Mường Tè, Lai Châu duy nhất có 200 km quốc lộ từ trung tâm tỉnh đến huyện.
Báo cáo của Chính phủ cho thấy, tỷ lệ hộ nghèo cả nước hiện là 14,7% (khoảng 4 triệu hộ). Nhưng theo nhiều đại biểu, con số này chưa thật chính xác. Thực tế là tiếng nói của chính quyền và dân không đồng thuận trong việc xét hộ nghèo. "Dân bảo tôi chưa vượt chuẩn nghèo, nhưng chính quyền do bệnh thành tích nên bảo đạt rồi và cứ cộng dồn để báo cáo lên cấp trên", một nữ đại biểu phản ánh.
Các nhà làm luật đã kiến nghị nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn phát triển. Đại biểu Phùng Quang Bè nói: "Nhà nước cần tăng cường đầu tư cho khu vực này, bởi đó là trực tiếp chăm lo cho đại đa số người dân, góp phần quan trọng vào sự ổn định đất nước". Ông Bè cho rằng muốn rút ngắn khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, nhà nước cần đầu tư để sớm hoàn chỉnh hạ tầng nông thôn, bao gồm điện, đường, trường, trạm.
Tránh lãng phí, Quốc hội nên giảm họp Đề cập đến vấn đề lãng phí khi tổ chức quá nhiều cuộc họp, đại biểu Lê Văn Cuông cho rằng chưa nước nào hội họp nhiều như Việt Nam. Theo thống kê, Hà Nội mỗi ngày có 1.000 cuộc họp lớn nhỏ, cả nước trung bình 3.000 cuộc, như vậy lãng phí mỗi ngày cả tỷ đồng. Có những vụ việc phải qua đến 5 cuộc họp mới giải quyết xong. "Tôi đề nghị cần cải cách cơ chế quản lý, mạnh dạn phân cấp, phân quyền, xóa bỏ tư duy cái gì nhà nước cũng muốn quản, giao trách nhiệm cho cá nhân. Quốc hội giảm họp một ngày là tiết kiệm cho ngân sách nhà nước hàng trăm tỷ đồng. Nếu đổi mới hơn nữa, tăng cường hoạt động của các ủy ban, đoàn đại biểu thì có thể rút gọn hơn nữa. Mỗi kỳ họp chỉ 15-20 ngày là vừa". |
Một số đại biểu kiến nghị những giải pháp chi tiết hơn, đó là giảm tối đa các khoản đóng góp của nông dân, như phí liên quan đến hộ tịch, hộ khẩu, chứng thực hồ sơ đi làm; miễn học phí ở bậc mầm non, THCS cho học sinh nông thôn, miền núi... Chính phủ cũng cần nâng chuẩn nghèo. Hiện chuẩn nghèo của VN còn xa so với thế giới (thu nhập dưới 200.000 đồng một người một tháng đối với nông thôn, miền núi; 260.000 đồng đối với thành thị thì được xếp là hộ nghèo).
Tại Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh thông báo, Chính phủ đã bỏ 340 loại phí, lệ phí và tiếp tục yêu cầu địa phương rà soát, loại bỏ những loại không có trong danh mục của Pháp lệnh phí và lệ phí. "Chính phủ mới bỏ thủy lợi phí, sắp tới là phí an ninh quốc phòng. Từ nay trở đi sẽ không yêu cầu người dân đóng góp xây điện, đường, trường, trạm. Với các khoản đóng góp tự nguyện sẽ xóa bỏ tình trạng cấp trên giao chỉ tiêu cho cấp dưới", Bộ trưởng thông báo.
Phát triển nhanh, nhưng thiếu sự chuẩn bị
Đặt câu hỏi tại sao cầu Cần Thơ sập trong khi đó là công trình trọng điểm quốc gia, Chính phủ quan tâm, giao cho một công ty uy tín của một nước Nhật Bản cũng uy tín điều hành, đại biểu Dương Trung Quốc tự trả lời: "Chúng ta đang quá tải trong sự phát triển đất nước, nguồn nhân lực phát triển không theo kịp. Nếu nông dân không có trình độ, không có tay nghề, tiếp tục tham gia xây dựng những công trình trọng điểm thì sẽ còn có nhiều vụ tai nạn như ở cầu Cần Thơ".
Lấy ví dụ cơn bão số 5 vừa qua, số người chết do bão rất ít, nhưng do lũ lại cao, hay việc ngập lụt do triều cường ở TP HCM được dự báo từ rất lâu, nhưng không có giải pháp từ xa, để đến bây giờ bị động đối phó, ông Quốc rút ra kết luận: "Sự cảnh giác của Chính phủ vẫn ở tình trạng nước đến chân mới nhảy". Và ông đặt câu hỏi phải chăng còn tồn tại tư duy nhiệm kỳ?"
Từ góc độ nguồn vốn đầu tư nước ngoài gia tăng, nhưng đất nước vẫn chưa hấp thu hết để đưa nền kinh tế phát triển ổn định và bền vững, đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa cho rằng cần xem xét lại khả năng dự báo của Chính phủ. Ông Hòa đề nghị Chính phủ cần hình thành định hướng và quy hoạch đầu tư, làm thế nào hấp thu tối đa nguồn vốn từ nước ngoài, hướng các nguồn vốn vào các ngành công nghệ kỹ thuật cao, có giá trị cao, và vào cơ sở hạ tầng.
Hồng Khánh