Vàng Pao (phải) và một cố vấn Mỹ thời còn hoạt động tại Lào. Ảnh: ScarySquirrel. |
Một số bị cáo là lính đánh thuê, cựu thành viên lực lượng đặc biệt và những toán thám báo SEAL của hải quân Mỹ trước đây.
Tướng H'mong Vàng Pao đang hầu tòa với tội danh âm mưu bạo động lật đổ chính phủ Lào với chứng cứ bao gồm vũ khí, quân trang, quân dụng dự định được chuyển tới Thái Lan trong tuần tới.
Vàng Pao cùng 9 người khác (và nhiều người nữa có thể bị bắt giữ trong thời gian tới) bị cáo buộc vi phạm đạo luật "Trung lập liên bang" (Federal Neutrality Act) mà án phạt có thể lên đến mức tù chung thân. Công tố viên Mỹ McGregor Scott đã viện dẫn đạo luật này, cho rằng: "Nước Mỹ không thể cung cấp một địa điểm an toàn cho những người âm mưu lật đổ một chính quyền nước ngoài. Công dân Mỹ không thể liên quan tới các âm mưu lật đổ một chính quyền nước ngoài vốn có quan hệ hòa bình với Mỹ".
Tại cuộc họp báo ở Sacramento, thủ phủ tiểu bang California, theo sau việc "trình diện" các bị cáo lần đầu ở Tòa án Liên bang ngày 4/6, trợ lý công tố viên Bob Twiss nói: "Chúng tôi đang xem xét tới một âm mưu giết hại tới hàng nghìn người trong cùng một lúc".
Vàng Pao cùng các thủ lĩnh H'mong khác dự kiến lật đổ Chính phủ Lào bằng phương pháp bạo lực, kể cả giết người, tấn công các nhân viên quân sự và dân sự của Lào, phá hoại cao ốc, công trình dân dụng... Nhóm chủ mưu đã lên một kế hoạch hành động nhằm vào thủ đô Vientiane của Lào "tấn công quân sự vào khu thương mại Vientiane, nhằm vào các cao ốc, cơ quan quân sự... và đánh tan thành bình địa như cuộc tấn công vào Trung tâm Thương mại thế giới (WTC) ở New York ngày 11/9/2001".
Kể từ đầu tháng 1/2007, một số kẻ chủ mưu người H'mong cùng với Harrison Ulrich Jack - cựu trung tá Mỹ thuộc lực lượng Vệ binh California, 60 tuổi - đã cho kiểm tra những chiếc tàu chở quân trang quân dụng đã được mua và sẵn sàng chuyển đi Thái Lan theo dự kiến vào các ngày 12 và 19/6/2007. Tang vật mà giới chức Mỹ thu được gồm hàng trăm súng tiểu liên, súng phóng lựu, súng chống tăng, các loại hỏa tiễn vác vai kiểu Stinger, đạn dược, mìn Claymore và chất nổ C-4.
Tất cả 10 bị can đã bị bắt giữ và bị đưa ra trước tòa án liên bang ở Placerville, California ngày 4/6, trong đó có Harrison Ulrich Jack. Jack tốt nghiệp Trường võ bị West Point năm 1968 và từng tham chiến tại Việt Nam, giải ngũ năm 1977. Cựu trung tá Jack là nhân vật đảm trách phần thu gom vũ khí, chất nổ. Một số bị cáo còn lại là lính đánh thuê, cựu thành viên lực lượng đặc biệt và cựu thành viên những toán thám báo SEAL của hải quân trước đây.
Âm mưu này đã bị phát hiện trong một cuộc điều tra kéo dài 6 tháng dưới mật danh "Operation Tarnished Eagle" của Cơ quan liên bang phụ trách về rượu, thuốc lá, vũ khí và chất nổ của Mỹ. Cơ quan này đã cài người vào để tham gia hàng loạt cuộc hội họp, trao đổi với những nhân vật chủ mưu về kế hoạch đưa vũ khí, đạn dược vào các cứ điểm ở Thái Lan trước khi chuyển qua Lào. Những cuộc gặp gỡ đó thường diễn ra ở khu vực Sacramento, bên trong các quán rượu, nhà hàng, khách sạn hoặc bãi đậu xe của Kmart gần xa lộ 99 ở Stockton.
Chuyến "hàng" đầu tiên trị giá 100.000 USD dự kiến được chuyển giao tại Bangkok, Thái Lan vào ngày 12/6 với 125 khẩu tiểu liên AK-47, đạn dược và các thùng lựu đạn khói. Các chuyến kế tiếp sẽ chở súng phóng lựu, hỏa tiễn chống tăng, quân trang quân dụng trị giá tới 9,8 triệu USD. Số tiền này là khoản đóng góp của một số nhóm trong cộng đồng người H'mong ở Mỹ.
Vàng Pao năm nay 77 tuổi, từng lãnh đạo lực lượng người H'mong ở Lào (do CIA hậu thuẫn) trong các thập niên 60, 70 thế kỷ trước, trong vai trò là một sĩ quan cấp tướng của Hoàng gia Lào. Năm 1972, một cuốn sách của tác giả Mỹ Alfred McCoy đã kể chi tiết về vai trò của Vàng Pao trong các hoạt động buôn bán ma túy tại Lào.
Vàng Pao định cư tại Mỹ từ năm 1975 và là thủ lĩnh phong trào mang tên Neo Hom, được thành lập vào thập niên 80 nhằm hỗ trợ các lực lượng chống chính phủ Lào. Tổ chức này từng bị điều tra về tội biển thủ tiền từ các quỹ hỗ trợ dân tỵ nạn và con rể của Vàng Pao là Kao Thao đã bị kết tội. Năm 2005, giới chức tiểu bang Minnesota đã đóng cửa Quỹ Vàng Pao vì tổ chức này vi phạm luật về từ thiện. Vàng Pao thường di chuyển qua lại giữa những ngôi nhà của ông ta ở Westminster, California và tiểu bang Minnesota, nơi có đông người H'mong sinh sống. Vàng Pao bị bắt ngày 4/6 tại California về tội âm mưu lật đổ Chính phủ Lào. |
(Thanh Niên)