Đại tá Hackworth năm 1971. |
Trung đội này sau đó được tuyên dương nhân danh tổng thống. Trong vòng một năm, Mãnh Hổ đẩy mạnh săn lùng quân giải phóng. Một số binh lính còn chĩa súng vào hàng trăm người không mang vũ khí. Đó là chuỗi tội ác kéo dài nhất của một đơn vị Mỹ ở Việt Nam, về sau bị lục quân giấu giếm trong hơn 36 năm.
Hackworth thì trở thành đại tá trẻ nhất của lục quân ở Việt Nam ở tuổi 40, giành được một loạt các huân huy chương, nhưng cũng vi phạm luật lệ tùy theo ý thích, từng điều hành một nhà thổ cho các binh lính của mình và tuồn các chiến lợi phẩm thu được nhờ đánh bạc ra khỏi Việt Nam. Ông ta lên tiếng chống lại các lãnh đạo lục quân điều hành cuộc chiến, nhưng lại nhờ vào họ để xuất ngũ và tránh được ra tòa án binh.
Vài thập kỷ sau, ông ta là một nhân vật nổi tiếng, một tác giả bán sách chạy, viết bài định kỳ cho các báo. Các fan ca ngợi ông ta là một nhân vật dám nói thẳng, ngay cả khi những người chỉ trích hoài nghi về tư cách đạo đức của ông ta.
Hackworth phê phán chính quyền Bush về cuộc chiến ở Iraq và còn nói rằng “chiến tranh là một tội ác”. Nhưng ông già 73 tuổi lại dè dặt khi nói về bóng đen đã bao phủ lên trung đội mà ông ta giúp tạo lập nên. Người vốn luôn coi Mãnh Hổ là kiểu mẫu trong chiến tranh du kích lại từ chối bình luận điều gì đã khiến cho trung đội này trượt khỏi vòng kiểm soát như vậy. Được thăng chức và rời khỏi Việt Nam trước khi trung đội bắt đầu các hoạt động thảm sát, giờ đây ông nói rằng không biết những người mà ông ta từng gọi là “các chàng trai của tôi” lại thực hiện những tội ác chiến tranh.
Đội đặc nhiệm Hackworth
David Hakcworth nhớ lại cảm giác “vui sướng ngất ngây”. Ngày 7/2/1966, viên thiếu tá 35 tuổi được giao quyền kiểm soát một đội đặc nhiệm - được đặt theo tên ông ta - để cứu môt đại đội đang bị lực lượng đối phương cầm chân. Đây là lần đầu tiên ông ta tổ chức một cuộc chiến ở Việt Nam.
Hackworth được trao Ngôi sao bạc ở Triều Tiên ngày 6/2/1951. |
Sự thăng tiến của cậu bé mồ côi người Nam California, khiến nhiều người trong lục quân kinh ngạc. Sống cùng bà và cha mẹ nuôi đến năm 15 tuổi, ông ta trốn nhà vào lục quân năm 1946, bốn lần bị thương ở Triều Tiên và gidành được một Ngôi sao Bạc về các hành động anh hùng. Hackworth gây ấn tượng cho các chỉ huy đếm mức họ thăng cho ông ta lên chức trung uý và giao quyền kiểm soát một đơn vị đặc công riêng.
4 tháng trước khi thành lập đội đặc nhiệm ở Việt Nam, thiếu tá Hackworth đã là nhân vật chỉ huy cao thứ nhì ở tiểu đoàn 1, thuộc lực lượng tấn công trên không 101, trung đoàn bộ binh 327. Một tháng sau đó, ông ta giúp thành lập ra Mãnh Hổ, dựa theo mô hình đơn vị đặc công của mình ở Triều Tiên.
Trong cuộc chiến kiểu mới, các đơn vị lớn dễ dàng trở thành mục tiêu. Mãnh Hổ sẽ là một kiểu đơn vị mới, có khả năng tách thành những nhóm nhỏ và xâm nhập sâu vào vùng đất nguy hiểm, dùng chiến tranh du kích để đối phó với các du kích. Và đây cũng là một phương cách khẩn cấp nhằm giúp các đơn vị lớn đang gặp khó khăn.
Thiếu tá Hackworth triệu tập các thành viên trong đơn vị một buổi chiều tháng 2 ở Mỹ Cảnh. Ông ta ra lệnh cho chỉ huy của Mãnh Hổ, trung úy Jim Gardner, vượt sông đánh vào một đơn vị đối phương. Các binh lính gắn lưỡi lê vào đầu súng và qua sông. Mọi việc không diễn ra như kế hoạch. Quân giải phóng hỏa lực mạnh, lại có nơi trú ẩn tốt. Ít phút sau đó, trung úy Gardner thiệt mạng, sau khi ném lựu đạn vào hầm của đối phương. Cái chết của Gardner khiến Hackworth rất ân hận.
Khi chiến sự kết thúc, hầu hết các thành viên Mãnh Hổ đã chết hoặc bị thương. Huân chương Danh dự, phần thưởng cao nhất của quân đội Mỹ, được trao cho viên trung úy quá cố. Còn Hackworth, không bị một xây xát nào, được trao huân chương Thành tích Xuất sắc, danh dự cao thứ hai, vì đã đưa mình vào nơi nguy hiểm, khi hoạch định và giám sát trận đánh. Chuyện này khiến nhiều thành viên Mãnh Hổ rất bất bình.
Những thành viên Mãnh Hổ mới
Sau cuộc chiến ở Mỹ Cảnh, các tân binh đua nhau tới thay thế các thành viên Mãnh Hổ đã chết, bị thương hay đã hoàn thành nghĩa vụ. Thiếu tá Hackworth tiếp tục dẫn dắt đơn vị này. Đến tháng 6/1966, ông ta trở thành chỉ huy tiểu đoàn 1/trung đoàn bộ binh 327.
Thiếu tá Hackworth sau đó được thăng lên chức trung tá và làm việc ở khu vực nhân sự thuộc Lầu Năm Góc. Còn Mãnh Hổ trải qua một loạt sự thay thế cả ở cấp chỉ huy và lính. Đến tháng 5/1967, các tội ác chiến tranh bắt đầu.
Các cựu binh từng chứng kiến những tội ác cho rằng trách nhiệm của những người chỉ huy là không chú ý hay thậm chí thổi bùng lên ham muốn giết chóc trong binh lính, khi đặt ra mục tiêu về số thi thể của đối phương, đồng thời đưa ra những mệnh lệnh không nhất quán về việc ai bị coi là “kẻ thù”. Ít nhất 3 binh lính than phiền lên cấp trên về các tội ác chiến tranh, nhưng lục quân không có hành động gì để chấm dứt hiện trạng đó. Nhìn lại sự tụt dốc của Mãnh Hổ, Hackworth chỉ bình luận: “Nếu bạn không ở đó thì bạn không thể phán xét được”.
Thế nhưng, trong cuốn tự truyện About Face của mình, ông lại phê phán mạnh mẽ vụ thảm sát khủng khiếp nhất trong chiến tranh Việt Nam, vụ Mỹ Lai, và các hành động bao che sau đó. Hồi tháng 12 năm ngoái, ông bình luận với tờ New York Times, rằng "ngay từ đầu chiến tranh Việt Nam đã là một tội ác" và “có đến hàng trăm Mỹ Lai tại đây”. Mới đây, khi được đề nghị giải thích, ông cho biết: “Mỗi quả bom hay rocket Mỹ trúng một thành phố hay một làng mạc làm dân thường vô tội thiệt mạng là một tội ác chiến tranh. Ai điều tra việc này?”
Khi cuộc điều tra vụ Mãnh Hổ bắt đầu năm 1971, viên đại tá cũng phải đối mặt với những vấn đề của riêng mình. Sau khi Hackworth lên tiếng chống lại cuộc chiến tháng 6/1971, lục quân giở lại hồ sơ của ông. Họ phát hiện ra một loạt các hành động vi phạm luật lệ, nhưng không đưa ông ra tòa án binh. Thay vào đó, họ để ông tới Australia. Tại đây, ông điều hành một nhà hàng, phản đối chiến tranh hạt nhân, và được thưởng Huân chương Hòa bình của Liên Hợp Quốc. Tới khi cuốn tự truyện About Face ra đời năm 1989, ông mới lấy lại danh tiếng ở quê nhà và trở về Mỹ như một người hùng.
Giờ đây, tóc của ông đã bạc. Nhưng tâm trí viên đại tá vẫn tràn ngập những ý nghĩ về chiến tranh. Ở ngôi nhà tại Greenwich (Connecticut), Hackworth viết bài hàng tuần cho các báo và điều hành một trang web dành cho những người ủng hộ mình, để họ có thể tìm hiểu về các quan điểm của ông và mua sách do ông viết.
Minh Châu (theo Toledo Blade)