John Negroponte (trái). |
Negroponte từng là đại sứ của Mỹ tại Mexico, Philippines, Honduras và Liên Hợp Quốc. Trong những năm 1980, ông là phó trợ lý của tổng thống về các vấn đề an ninh quốc gia. Ông cũng đại diện cho Washington tại Iraq từ tháng 5. Negroponte đến Baghdad trong thời điểm quân nổi dậy hoạt động mạnh mẽ. "Ông ấy đã giúp Iraq tiến hành bầu cử mặc dù bạo lực diễn ra khắp nơi", một nhà phân tích nói.
"Negroponte biết làm thế nào để liên kết các thông tin tình báo riêng lẻ. Đặc biệt ông ấy rất trung thành, điều này rất quan trọng với chính quyền Bush", nhà phân tích nhận định.
Tuy nhiên, trong nhiều năm Negroponte được biết đến là một nhân vật gây tranh cãi. Trong thời gian ông là đại sứ tại Honduras đầu thập kỷ 80 của thế kỷ trước, Mỹ bị buộc tội hoạt động bí mật chống chính phủ Sandinista của Nicaragua. Những gì ông biết về các hoạt động bí mật này vẫn còn là một nghi vấn chưa có lời giải đáp.
Trong khi đó, một nhà phân tích nhận định sự hiểu biết về các hoạt động bí mật và khả năng chống các lực lượng nổi dậy chính là những phẩm chất mà vị trí giám đốc các cơ quan tình báo cần đến.
Nhiệm vụ lớn nhất của Negroponte khi nhậm chức là khôi phục lại thanh danh của các cơ quan tình báo. Giám đốc trước đây của cục tình báo liên bang CIA George Tenet từng cho biết Iraq có chứa vũ khí huỷ diệt hàng loạt. Tuy nhiên, ông này đã bị điều tra do Mỹ không thể tìm được vũ khí huỷ diệt tại Iraq cũng như không ngăn chặn được vụ tấn công 11/9.
Tổng thống Bush sau đó đã ký một văn bản luật kêu gọi việc tái tổ chức lại hoạt động của 15 cơ quan tình báo trong cả nước. Vị trí Negroponte sắp được nhận chính là kết quả của đạo luật trên. "Chúng tôi phải đảm bảo rằng cơ quan tình báo làm việc như một tổ chức độc lập và thống nhất để ngăn chặn các vụ tấn công khủng bố", Bush nói.
Nếu vị trí này được chấp thuận, mỗi buổi sáng Negroponte được tiếp kiến tổng thống Mỹ. Ông sẽ là tiếng nói của cộng đồng tình báo trong chính phủ. Ông sẽ tiên liệu các hoạt động mới và kết hợp các cơ quan trong việc tìm kiếm những tên khủng bố. Trên hết, ông sẽ quyết định các ưu tiên cho điệp viên Mỹ: Có cần duy trì các vệ tinh phức tạp? Cần bao nhiêu tiền để chiêu mộ các điệp viên? Các cơ quan có nên tập trung vào việc thu thập và phân tích thông tin? Có nên ưu tiên cho các hoạt động bí mật?
Bush cũng sẽ trao quyền kiểm soát ngân sách của các cơ quan tình báo cho Negroponte. Tuy nhiên, khoảng 80% ngân sách dành cho tình báo vẫn do Bộ quốc phòng nắm giữ. Các cơ quan tình báo lớn như Cơ quan an ninh Quốc gia lại thường xuyên phải báo cáo lên Lầu năm góc.
Trong khi đó, nhiệm vụ của giám đốc cơ quan tình báo trong tương lai sẽ vô cùng khó khăn. Mỹ dường như thấy họ có nguy cơ tiến đến chiến tranh. Washington luôn tỏ rõ mối quan ngại về chủ nghĩa khủng bố, cực đoan Hồi giáo và việc phổ biến vũ khí hạt nhân. Do đó, tình báo Mỹ trong thời gian sắp tới chỉ được phép thành công chứ không thể thất bại.
Hải Ninh (theo BBC)