Máy bay chở phi hành đoàn rời Hải Nam. |
Máy bay do thám EP-3 của Hải quân Mỹ đã phải hạ cánh khẩn cấp ở Hải Nam ngày 1/4, sau khi va đụng với một máy bay chiến đấu của Trung Quốc ngoài Biển Đông. Phi hành đoàn Mỹ, 21 nam và 3 nữ, đã ở 11 ngày trong một nhà khách quân sự tại Hải Khẩu và được các nhà ngoại giao Mỹ tới thăm 5 lần.
Theo kế hoạch, sau khi tới Guam, phi hành đoàn sẽ được đưa tiếp tới Hawaii, trên chiếc phản lực quân sự C-17 để thẩm vấn và kiểm tra sức khoẻ. Sau đó, họ sẽ về trụ sở chính của họ ở bang Washington và mừng lễ Phục sinh cùng gia đình.
Phi hành đoàn lên máy bay. |
Tổng thống Bush nghe tin này trên đài CNN, khi đang ăn tối (theo giờ Mỹ, sáng nay vẫn là tối thứ tư) trên máy bay Air Force One. Khi có thông báo máy bay chở phi hành đoàn cất cánh, ông đã quay sang Cố vấn An ninh Quốc gia Codoleeza Rice và nói: “Cô đã làm tốt. Xin chúc mừng. Ê-kip chúng ta đã không biến sự cố đầu tiên thành một cuộc khủng hoảng”.
Trung Quốc đã hứa thả phi hành đoàn, sau khi phía Mỹ trao một bức thư nói rằng họ “rất xin lỗi” về việc viên phi công lái chiếc F-8 của Trung Quốc, người đã nhảy dù xuống Biển Đông, sau khi F-8 rơi do va đụng, hiện vẫn mất tích và bị coi là đã chết. Washington cũng “rất xin lỗi” vì đã xâm phạm vào không phận Trung Quốc và hạ cánh khi chưa được phép. Điều Bắc Kinh cần là một lời xin lỗi đầy đủ cho toàn bộ sự kiện. Tuy nhiên Washington khước từ, nói rằng tất cả là một tai nạn.
Các diễn biến khác
- Ở Washington, các thành viên Quốc hội Mỹ đã khen ngợi cách Chính quyền Bush giải quyết khủng hoảng.
- Các thành viên phi hành đoàn đã được gọi điện về gia đình, sau khi có thông báo họ được trở về nhà.
- Nhận xét về thoả thuận đạt được hôm qua, Tổng thống Bush nói rằng ông tự hào về phi hành đoàn và “chúng ta mong đợi đón mừng họ về nhà”.
- Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã kêu gọi người dân “duy trì sự ổn định xã hội và củng cố đoàn kết dân tộc” sau khi cho phép phi hành đoàn Mỹ rời nước này.
- Theo các nhà phân tích, việc thả phi hành đoàn là một chiến thắng cho đường lối ôn hoà của Chủ tịch Giang Trạch Dân đối với Mỹ và có thể sẽ đưa tới những chính sách mới trong quan hệ hai nước.
- Trung Quốc tiếp tục phản đối Mỹ tiến hành các chuyến bay do thám gần bờ biển nước này. Vấn đề dự kiến sẽ được đem ra thảo luận tại cuộc họp Trung - Mỹ vào ngày 18/4.
Câu chuyện chưa kết thúc
Trong các lời tuyên bố, Trung Quốc không nhắc tới cách giải quyết chiếc máy bay do thám EP-3. Chắc chắn Trung Quốc sẽ tiếp tục đòi Mỹ phải ngừng các chuyến bay do thám trên hay gần lãnh thổ Trung Quốc. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao Mỹ nói với Reuters rằng Mỹ sẽ tiếp tục các chuyến bay này.
Ngoài ra, các quan chức Mỹ còn khẳng định tuy họ đã nói “rất xin lỗi” về hai sự kiện đã nêu trên, đây không phải là một lời xin lỗi hoàn toàn như Trung Quốc yêu cầu.
Các sự kiện chính
- Ngày 1/4: Đụng độ buộc máy bay do thám Mỹ phải hạ cánh ở đảo Hải Nam (Trung Quốc). Trung Quốc nói rằng lỗi ở bên phía Mỹ.
- Ngày 3/ 4: Nhà ngoại giao Mỹ có cuộc gặp đầu tiên với phi hành đoàn
- Ngày 8/4: Ngoại trưởng Colin Powell nói rằng ông “xin lỗi” về việc phi công Trung Quốc mất tích
- Ngày 11/4: Trung Quốc thông báo phi hành đoàn sẽ được thả
Minh Châu (theo CNN, Reuters, BBC, 12/4)
Theo dòng sự kiện