Phó tổng công tố Nga, ông Nikolai I. Shepel, tuyên bố rằng tội phạm với hậu quả nghiêm trọng là 331 con tin chết trong vụ khủng bố, phải bị trừng phạt bằng án tử hình, cho dù chính phủ Nga đã tạm dừng áp dụng hình phạt này từ năm 1996. Bình luận của phó tổng công tố được đưa ra chỉ hai ngày sau khi tổng thống Nga Putin phát biểu rằng cá nhân ông phản đối án tử hình, nhưng cho biết sẽ thận trọng xem xét ý kiến của quốc hội trong việc bãi bỏ hoàn toàn án này. Hiện Nga chưa chính thức bỏ hình phạt, mà mới chỉ tạm dừng. "Quyết định của tòa án phải có tác động mạnh đến những kẻ đang định đi vào con đường khủng bố, để chúng hiểu rằng kết cục sẽ là một nấm mồ vô danh", ông Shepel phát biểu cuối phiên xét xử hôm qua đối với thủ phạm duy nhất còn sống sau vụ khủng bố. Vụ con tin ở Beslan cùng các vụ khủng bố đẫm máu khác diễn ra ở Nga mấy năm qua khiến một số quan chức lên tiếng kêu gọi khôi phục án tử hình, ít nhất là để trừng phạt những tội nghiêm trọng như khủng bố. Nhưng việc này, nếu được thực thi, sẽ là trái với những cam kết quốc tế của Nga, và trái với một phán quyết của tòa án hiến pháp nước này. Nurpashi Kulayev, bị cáo trong phiên tòa nói trên, thừa nhận đã tham gia vụ khủng bố bắt hơn 1.000 con tin, nhưng phủ nhận trách nhiệm giết người, bởi cho rằng những cái chết xảy ra là do thuốc nổ và súng đạn khi cảnh sát giải cứu con tin. Phiên tòa xử Kulayev bắt đầu từ hè năm ngoái, đã khiến thân nhân các nạn nhân hết sức giận dữ và đau khổ. Tại phiên cuối cùng hôm qua, họ đã tổ chức tuyệt thực để phản đối, cho rằng phiên tòa không khách quan và không kỹ lưỡng. "Những thủ phạm chính đã không bị bêu tên", một trong những người phản đối, chị Ella Kesayeva, nói với Interfax. Bản án sẽ được tuyên trong vài ngày tới. Tử hình hay không? Năm 1996, tổng thống khi đó là Boris Yeltsin đã chấp nhận dừng áp dụng án tử hình, vì đó là một trong các điều kiện để Nga gia nhập Hội đồng châu Âu. Hội đồng này gồm 46 quốc gia, có nhiệm vụ giám sát các vấn đề pháp lý, chính trị và nhân quyền của các thành viên. Nga cam kết luật hóa việc bỏ án tử vào năm 1999, nhưng chưa hòan thành. Trả lời phỏng vấn hôm thứ ba, ông Putin cho biết sẽ để quốc hội giải quyết vấn đề này, và bày tỏ ý kiến cá nhân phản đối án tử hình. "Mỗi hình phạt đều có những mục đích", tổng thống Nga bình luận. "Trong đó có điều chỉnh và trừng phạt. Trong án tử hình không có điều chỉnh, chỉ có trừng phạt". Tuy nhiên, các cuộc điều tra ý kiến cho thấy đa số người Nga cũng như một số nhà lập pháp vẫn muốn có án tử. Các nghị sĩ ủng hộ dùng án này từng ngăn chặn những nỗ lực luật hóa việc bãi bỏ hình phạt. Lãnh đạo đảng Cộng sản Nga, ông Gennady A. Zyuganov, phát biểu rằng vụ khủng bố Beslan cho thấy yêu cầu cần có án tử cho những tội phạm nghiêm trọng. "Tôi nghĩ rằng nước ta chưa đến lúc bỏ án tử hình", ông nói với hãng thông tấn RIA. Tuy nhiên, bà Ella A. Pamfilova, cố vấn của tổng thống về các vấn đề nhân quyền, cho rằng chính phủ đôi khi cần có những hành động không giống với mong muốn chung của công chúng và không nên áp dụng mức án này. T. Huyền (theo NYT) |