Quân Pháp tử thủ tại Camarone. Ảnh: War History. |
Tháng 3/1862, Pháp đưa quân vây hãm thủ đô Puebla của Mexico nhằm gây sức ép buộc nước này trả các khoản nợ với Tây Ban Nha, Pháp và Anh. Tuy nhiên, sau hai tháng giao tranh, quân Pháp bị tổn thất nặng nề bởi dịch bệnh, trong khi tuyến tiếp tế của họ liên tục bị dân quân Mexico tập kích, theo War History.
Cuối tháng 4, Đại đội 3, Trung đoàn 1, Quân đoàn Lê dương Pháp với 62 binh sĩ được giao nhiệm vụ đi tiền trạm, trinh sát cho một đoàn xe tiếp tế của Pháp đến Puebla.
Khi dừng chân ở Palo Verde vào sáng 30/4/1863, đại đội phát hiện khoảng 250 lính kỵ binh Mexico đang áp sát đội hình. Đại úy chỉ huy Jean Danjou lập tức ra lệnh dàn đội hình chiến đấu, thận trọng quan sát kỵ binh đối phương băng qua cánh đồng. Lính của Danjou chỉ nổ súng khi đối phương cách khoảng 90 m để tiết kiệm đạn và đảm bảo độ chính xác.
Trước hỏa lực ồ ạt của lính Pháp, quân Mexico rút ra xa rồi tập hợp lại. Danjou lệnh cho binh sĩ tiến lên đỉnh một ngọn đồi gần đó và tiếp tục dàn đội hình. Kỵ binh Mexico tấn công thận trọng hơn, nhưng vẫn bị đánh bật ra. Họ quyết định trở về sở chỉ huy cách đó 3,2 km để báo cáo.
Đại úy Danjou biết rằng đại đội của mình không có nhiều thời gian chuẩn bị, đối phương sẽ trở lại với lực lượng đông hơn. Ông cho đơn vị rút về Hacienda La Trinidad, một trang trại nhỏ có tường cao 3 m và một căn nhà hai tầng. Đoàn xe tiếp tế được yêu cầu quay về căn cứ và chờ thông báo mới. Nếu đại đội trinh sát thất thủ, họ chắc chắn sẽ trở thành mục tiêu kế tiếp.
Đại đội 3 chuẩn bị công sự bằng cách xếp gạch đá và bất kỳ thứ gì họ tìm thấy để che chắn các lỗ hổng xung quanh trang trại. Một trung sĩ gốc Ba Lan được lệnh leo lên nóc nhà để cảnh giới, báo cáo vị trí đối phương.
Nhận được báo cáo của kỵ binh, đại tá Francisco De Paulo Milan của quân đội Mexico điều 1.800 kỵ binh đến tấn công quân Pháp, do ông nhận định rằng mình đang đối mặt với lực lượng quân Pháp đông đảo. Đại tá Milan đích thân tham gia lực lượng kỵ binh để giám sát chiến trường.
Đằng sau bức tường, Danjou biết rằng mình đang bị bao vây bởi đối phương áp đảo về quân số, nên yêu cầu các binh sĩ trong đại đội uống chung một chai rượu và chuẩn bị cho tình huống xấu nhất.
Đáp lại lời kêu gọi quy hàng của đại tá Milan, Danjou tuyên bố họ còn nhiều đạn và sẵn sàng chiến đấu. Quân Mexico phát động tấn công lúc 11h sáng, với lực lượng kỵ binh tràn tới cả mặt trước và sau trang trại. Đại úy Danjou bị thương ở ngực và tử trận ngay từ loạt đạn đầu, trung úy Vilain nắm quyền chỉ huy chiến đấu.
Đại đội Pháp chiến đấu tới 5 người cuối cùng. Ảnh: Wikipedia. |
Quân Pháp liên tục bắn để ngăn đối phương tiếp cận trận địa, dưới ánh nắng khủng khiếp của vùng sa mạc Mexico, trong điều kiện không có lương thực và nước uống.
Nhận thấy tình hình khó khăn, phía Mexico điều thêm 1.200 lính bộ binh đến chi viện. Dù tình thế rất bất lợi, đại đội Pháp tiếp tục chống đỡ, khiến thương vong hai phía liên tục gia tăng.
Đến 14h, quân Pháp chỉ còn lại 20 người đủ khả năng chiến đấu. Dãy nhà trước sân trang trại bị đốt cháy khiến khói bao trùm toàn bộ khu vực. Sau khi trung úy Vilain thiệt mạng, trung úy Maudet lên chỉ huy nhóm lính Pháp còn lại. Đến 17h30, họ chỉ còn lại 12 người.
Quân Mexico tiếp tục kêu gọi đối phương đầu hàng nhưng bị từ chối nên tiếp tục phát động tấn công trong 30 phút tiếp theo.
Đến 18h, phía Pháp còn 5 người do trung úy Maudet chỉ huy cố thủ trong chuồng gia súc phía sau trang trại. Họ đã bắn hết đạn sau gần 12 giờ giao tranh, kiệt sức vì không được ăn uống.
Dù toàn bộ đại đội gần như bị xóa sổ, 5 người này quyết định không đầu hàng, lắp lưỡi lê lao ra ngoài tấn công đối phương. Hai lính Pháp lập tức trúng đạn tử trận, trong khi một người khác nhào tới lấy thân mình đỡ đạn cho trung úy Maudet.
Hai lính Pháp cuối cùng đồng ý đầu hàng, nhưng yêu cầu phía Mexico đáp ứng điều kiện của họ, bao gồm được phép giữ vũ khí và quân phục cũng như chữa trị cho trung úy Maudet bị thương. Khâm phục trước sự kiên cường của đối phương, đại tá Milano đồng ý với các điều kiện này.
Duy Sơn