Người Hồi giáo ở Đan Mạch biểu tình phản đối tranh biếm họa. (AP) |
Rabih Azad-Ahmad, chủ tịch Hiệp hội Đa văn hóa, cho biết xung đột quanh tranh biếm họa đã trở nên quá đối nghịch. "Giờ đây, chúng ta phải chứng tỏ rằng chúng ta tự hào là người Đan Mạch và cổ vũ các giá trị của Đan Mạch", ông nói.
Giới quan sát nhận định phản ứng của thế giới Ảrập đối với tranh biếm họa có thể giúp thúc đẩy quá trình hòa hợp ở Đan Mạch. "Tôi không biết có nhiều người theo đạo Hồi ở đây lại ủng hộ các giá trị phương Tây đến vậy", Soren Espersen, một nghị sĩ của đảng Nhân dân Đan Mạch, cho biết.
Bình luận này của ông đánh dấu bước ngoặt đối với đảng vốn theo chủ nghĩa dân tộc và bài ngoại này. Quan điểm này cũng được một nhóm nhà văn Đan Mạch hoan nghênh. Hai tháng trước, nhóm cho rằng giọng điệu cay nghiệt của đảng này khi tranh cãi về người Hồi giáo và đoàn kết dân tộc cũng tương tự như lối nói hoa mỹ chống người Do Thái. "Chính trị gia và báo chí Đan Mạch có xu hướng coi người Hồi giáo thuộc thành phần tội phạm, chống lại xã hội", nhóm nhà văn từng phát biểu.
Phản đối mạnh mẽ nhất chống lại trang biếm họa xuất phát từ những thầy tế, cố vấn cho chính phủ. "Chúng tôi muốn báo chí hứa sẽ không để việc này xảy nữa, nếu không biểu tình không bao giờ chấm dứt", thầy tế Ahmad Akkari, thuộc Islamic Faith Society, nói.
Lập trường này đối với Bộ trưởng Hòa hợp dân tộc Rikke Hvilshoj là một lời cảnh tỉnh. "Rõ ràng là chúng ta không thể mãi tin tưởng những thầy tế này nữa nếu muốn quá trình hòa hợp diễn ra suôn sẻ", bà nói.
Căng thẳng xung quanh tranh biếm họa còn là nguy cơ chính trị đối với Thủ tướng Anders Fogh Rasmussen. Cuộc khủng hoảng toàn cầu này là bài kiểm tra lớn đầu tiên của ông sau hơn 4 năm cầm quyền. Nhà bình luận chính trị Peter Mogensen dự đoán nếu bạo lực không chấm dứt, Rasmussen có thể sẽ mất chức. "So với viễn cảnh bạo lực leo thang, các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào Đan Mạch và hình cảnh các vụ chặt đầu người Đan Mạch trên (kênh truyền hình) Al-Jazeera, những khó khăn hiện tại chẳng có gì đáng kể", ông nói.
Phe đối lập cũng chỉ trích thủ tướng vì hành động quá muộn.
Trong thời điểm này, chính phủ của Rasmussen đang nỗ lực kiểm soát những thiệt hại với Đan Mạch. 15 quốc gia Hồi giáo từ Algeria tới Pakistan đang tẩy chay hàng hóa Đan Mạch. Cho tới nay, 200 người Đan Mạch đã mất việc làm. Nếu tình trạng này tiếp diễn, nhiều người nữa sẽ mất việc. Trong khi đó, tổng giá trị hàng xuất khẩu của Đan Mạch sang các nước Ảrập lên tới 2,6 tỷ USD mỗi năm.
Trong khi phần lớn người Hồi giáo Đan Mạch hài lòng với lời xin lỗi từ tờ Jyllands-Posten, báo khởi xướng vụ đăng tranh biếm họa, một nửa số người Đan Mạch vẫn cho là báo có thể làm nhiều hơn thế để xoa dịu thế giới Ảrập.
Chủ bút tờ báo Carsten Juste vẫn kiên quyết: "Chúng tôi xin lỗi vì những điều không hay mà tranh biếm họa mang tới cho nhiều người nhưng không hối tiếc vì đó là quyền tự do báo chí".
Kể từ năm 2003, Đan Mạch đã tham gia một loạt dự án dân chủ khắp thế giới Ảrập. Không rõ bao nhiêu trong số các quốc gia này còn lắng nghe họ nữa. Hiện, tất cả các nhóm hoạt động trong những dự án đó đã hoãn làm việc.
Đối với người Đan Mạch, tình trạng hai tuần qua rất xa lạ đối với họ. Dân nước này từng giúp đỡ người Do Thái trong Thế chiến II. Họ nổi tiếng là một dân tộc chuộng hòa bình và vô hại. Điều đó vẫn đúng song quan điểm của hàng triệu người Hồi giáo về quốc gia này đã thay đổi. Và sẽ phải mất hàng năm để người Hồi giáo nghĩ lại.
Hải Ninh (theo BBC)