Không thuyết phục được Nga và Mỹ đồng ý trừng phạt Iran vì chương trình hạt nhân, liệu Mỹ có tìm cách nào khác để lật đổ chế độ mà Tổng thống Bush từng liệt vào "trục ma quỷ". Dưới đây là nhận định của Time.
Công cụ mà Mỹ sử dụng là tài chính. Mỹ và các đồng minh châu Âu sẽ yêu cầu Hội đồng ra một nghị quyết mở đường cho việc trừng phạt kinh tế và chính trị. Nếu Nga và Trung Quốc dùng quyền phủ quyết để phản đối - như hai nước vẫn đang chủ trương - thì Mỹ sẽ làm việc bên ngoài Hội đồng để cô lập Iran về "ngoại giao và kinh tế", thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Nicola Burns khẳng định tuần trước. "Những nước làm ăn buôn bán với Iran ... cần phải nghĩ lại về mối quan hệ thương mại đó".
Một trong những mục tiêu đầu tiên của chiến dịch lật đổ này sẽ là các tài khoản của Iran và các định chế tài chính châu Âu. Tuần trước Ngọai trưởng Mỹ Condoleezza Rice đã gặp bộ trưởng tài chính các nước Anh và Đức - nơi mà Washington cho là các ngân hàng nhà nước của Iran đã mở chi nhánh để điều hành hoạt động của các nguồn quỹ thu được từ bán dầu. Mỹ muốn ngân hàng các nước ngừng việc tạo điều kiện cho dòng luân chuyển tiền của Tehran. "Câu chuyện này là để thuyết phục các ngân hàng rằng họ đang quan hệ với những kẻ xấu, vì thế họ sẽphải lo ngại cho uy tín của mình", một quan chức cao cấp liên quan đến chiến lược này cho biết.
Iran trước đó đã chuyển một số tài khoản từ châu Âu về vùng Vịnh do đoán trước nguy cơ phong tỏa tài sản. Và thế là Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Robert Joseph tháng vừa rồi lại công du bảy nước ở Trung Đông để nói chuyện với giới chức sở tại về "những điều có thể làm nhằm ngăn chặn hoạt động phổ biến hạt nhân", như ông này nói. Những biện pháp hạn chế về tài chính "có thể gây tác động tới khả năng mua công nghệ từ nước ngoài của Iran".
Một khả năng nữa có thể được Mỹ thực hiện là tổ chức chiến dịch rút vốn đầu tư - chiến thuật từng được sử dụng trong thời kỳ apartheid ở Nam Phi. Theo nghiên cứu của Nhóm tư vấn về xung đột an ninh - một cơ quan được Bộ Ngoại giao Mỹ thuê làm việc, thì có 124 công ty công của châu Âu hiện có mối quan hệ với Iran; các ngân hàng châu Âu cũng đang tài trợ cho nhiều dự án năng lượng và viễn thông ở đất nước vùng Vịnh này. Chiến dịch tẩy chay đầu tư có thể sẽ là điều rất khó khăn, nhưng các quan chức Mỹ tin rằng nếu điều này không thành công, thì biện pháp "phản PR" sẽ lôi được các công ty châu Âu khỏi Iran.
T. Huyền (dịch)