Những gì còn lại của bức tượng Phật đứng cao nhất thế giới. |
Các viện bảo tàng và chính phủ trên khắp thế giới trước đó vẫn nuôi hy vọng sẽ cứu được 2 bức tượng Phật, được tạc vào núi sa thạch ở Bamiyan vào thế kỷ 3 sau Công nguyên. 2 bức 53 m và 36 m là những tượng Phật đứng cao nhất thế giới. Bộ trưởng Thông tin Taliban, Qudratullah Jamal, tuyên bố công việc phá huỷ đến hôm qua đã gần như hoàn tất: “Việc phá huỷ đâu dễ như người ta tưởng. Vì tượng được tạc vào vách núi, không phải cứ dùng thuốc nổ và pháo là đánh đổ được”.
Cảnh phá huỷ phần chân tượng. |
Taliban coi tất cả các bức tượng Phật là phản đạo Hồi. Hôm 11/3, một phái đoàn thuộc Tổ chức Hội nghị Hồi giáo gồm 55 nước thành viên, đã tới Kandafar (Afghanistan), trụ sở của Taliban, để thuyết phục lực lượng này thay đổi quyết định. Họ đã thất bại. Bộ trưởng Thông tin của Taliban nói: “Một lần nữa, chúng tôi tuyên bố với họ như với tất cả các phái đoàn khác là sẽ không định từ bỏ việc phá huỷ, và sẽ không chừa một bức tượng nào ở Afghanistan”.
Trước đó, Tổng Thư ký LHQ Kofi Annan, trong chuyến thăm 4 nước Nam Á cũng yêu cầu Taliban ngừng phá các di tích lịch sử, vốn đặc trưng cho thời kỳ tiền Hồi giáo của Afghanistan. Koichiro Matsuura, Chủ tịch UNESCO, tuyên bố tổ chức này sẽ tiếp tục những cố gắng cứu các di tích khác đang là mục tiêu phá huỷ của Taliban. Ông cũng yêu cầu cộng đồng thế giới đừng vì việc này mà trút giận lên các di sản văn hoá Hồi giáo.
Afghanistan từng là trung tâm Phật giáo, trước khi đạo Hồi đến nơi này vào thế kỷ thứ 9.
Nỗi đau xót của người dân Afghanistan
Những người dân Afghanistan nhớ lại những ngày 2 bức tượng còn là những điểm nổi tiếng thu hút khách du lịch. Người Bamiyan sống nhờ vào những đồ thủ công bán cho du khách.
“Tất cả đã biến mất. Cho dù có hoà bình, những bức tượng cũng sẽ không còn nữa”, Ahmed Ali tâm sự với AP. Nhà ông đã nhiều đời sống trong thung lũng Bamiyan, nơi 2 bức tượng đứng sừng sững biết bao nhiêu thế kỷ, trải qua biết bao cuộc chiến tranh. Người dân địa phương đã có thói quen coi 2 bức tượng như những người láng giềng. Họ gọi bức tượng cao nhất thế giới là đàn ông và gọi tên là Solol, nghĩa là "năm này qua năm khác". Bức tượng nhỏ hơn được coi là phụ nữ và có tên Shahmama, có nghĩa là "Thái hậu".
Theo nhà trung gian đàm phán hoà bình của Liên Hợp Quốc ở Afghanistan, Francesc Sattar, việc phá huỷ 2 bức tượng Phật cùng với hàng nghìn bức tượng khác trong các viện bảo tàng sẽ “cô lập Taliban khỏi cộng đồng quốc tế”. Ông chỉ trích cộng đồng quốc tế đã không hành động cương quyết hơn để cứu những bức tượng và chỉ một số nước nhỏ cử đại diện tới để thuyết phục Taliban: “Ước gì những nước có tiềm lực lớn hơn cũng làm như vậy”.
Minh Châu.