Hành khách xếp hàng chờ qua khu kiểm tra an ninh tại sân bay Domodedovo ở Matxcơva sau vụ đánh bom khủng bố. Ảnh: AFP. |
Xin chào các bạn độc giả của VnExpress, tôi đang sinh sống tại thủ đô Matxcơva, tuy không chứng kiến cũng như ra sân bay Domodedovo ngày 24/1, khi vụ đánh bom khủng bố xảy ra nhưng xin giải thích cụ thể diễn biến và những suy nghĩ của tôi về vụ việc này.
Rất may mắn với người Việt chúng ta nếu vụ đánh bom xảy ra muộn lại từ hơn 30 phút đến 3 giờ đồng hồ, nạn nhân chắc chắn sẽ có bà con người Việt. Nếu xảy ra vào khoảng giờ đó trong các ngày thứ tư, thứ bảy khi có các chuyến bay từ Hà Nội sang, luôn đông đúc và nhộn nhịp hơn các chuyến từ TP HCM vào ngày thứ hai thì hậu quả sẽ thật không thể hình dung.
Vụ nổ tương đương 5kg TNT xảy ra chính xác vào lúc 16h32 (giờ Matxcơva) ngày 24/1 tại khu vực đón khách quốc tế của sân bay Domodedovo làm hơn 20 người chết ngay tại chỗ (số người chết hiện đã tới 35) và hơn 130 người bị thương. Cùng thời điểm tại khu vực đi quốc tế (Departures) ngay cạnh đó đang tiến hành làm thủ tục tại quầy đăng ký cho chuyến bay Vietnam Airlines VN526 Matxcơva - TP HCM.
Khu vực quầy đăng ký của Vietnam Airlines ở gần cuối cùng nên chỉ cách nơi nổ bom chưa đầy 100 m. Tuy nhiên, hai khu Departures và Arrival thông sang nhau nhưng phải đi qua hành lang với vài khúc quanh, nếu như hoàn toàn thông nhau thì e rằng sẽ có nhân viên và hành khách của Vietnam Airlines bị thương. Theo thông cáo của Vietnam Airlines đã có một khách Nga đi chuyến VN526 MOS-HCM thiếu may mắn bị thương ở chân do thời điểm nổ bom có mặt ở khu vực bị khủng bố.
Lúc 16h49 (17 phút sau khủng bố) chuyến VN527 từ TP HCM - Matxcơva đã hạ cánh (hành khách chuyến VN526 sẽ lên chính máy bay này để bay ngược về Việt Nam). Bình thường hành khách các chuyến bay quốc tế đến sân bay Domodedovo sẽ làm thủ tục nhập cảnh, lấy hành lý và đi qua cửa hải quan sau đó đi ra khu Đón khách quốc tế (nơi xảy ra khủng bố). Quá trình này sẽ hết từ 30 phút đến 3 giờ đồng hồ đối với hành khách Việt Nam. Lúc xảy ra khủng bố hành khách một số chuyến bay từ Anh, Đức, Ai Cập, Ukraina đang làm thủ tục đi ra ngoài, nên nạn nhân thương vong chủ yếu là hành khách và người đi đón những chuyến này, cùng đội ngũ taxi đứng săn khách và nhân viên sân bay đang làm việc tại đây.
Nếu khủng bố xảy ra khoảng 18h-20h tối, thì chắc chắn trong khu vực bị khủng bố sẽ xuất hiện những bà con Việt Nam đi đón người và những hành khách chuyến VN527. Sau khi bom nổ, tất cả những chuyến bay quốc tế hạ cánh sau đó được chuyển sang khu vực khác để hành khách làm thủ tục nhập cảnh và lấy hành lý, nên mọi hoạt động sân bay đã diễn ra bình thường sau gần nửa tiếng gián đoạn. Chuyến bay VN527 bay ngược về TP HCM sau đó cất cánh chậm lại 28 phút so với kế hoạch lúc 20h như thường lệ, hành khách, nhân viên và máy bay của Việt Nam không có bất cứ thiệt hại gì ngoài vị khách Nga bị thương một cách đáng tiếc kể trên.
Vụ khủng bố đã gây hoang mang và mất lòng tin về an ninh sân bay tại Nga. Để vào khu vực sảnh làm thủ tục bay phải đi qua cửa phát hiện bom mìn tự động dù cảnh sát hầu như không khám xét gì, nhưng ở khu vực Đón khách quốc tế, nơi đã xảy ra thảm họa thì ra vào khá tự do, chẳng có kiểm soát gì cả, nên bọn khủng bố đã chọn đích danh địa điểm này. Đặc biệt đây chỉ là khu vực nhỏ với diện tích chỉ khoảng 300 m2 và luôn đầy người đứng đợi hành khách nhập cảnh đi ra, nên việc tấn công sẽ vừa dễ dàng lại gây thương vong lớn.
Sau sự việc các sân bay, bến tàu tại toàn Liên bang Nga đã kiểm tra gắt gao hành khách ra vào, tình hình an ninh đã tăng cường lên rất nhiều. LifeNews.ru đưa tin vụ khủng bố đã được cảnh báo, theo lời Bộ trưởng nội vụ Nga thì các cảnh báo như vậy có một bộ phận phụ trách riêng, và nhiều khi chính họ cũng không thể kiểm chứng hết. Sau các đợt thảm họa bất thường như khủng bố tại hai ga tàu điện ngầm ở thủ đô Matxcơva vào tháng tư và bạo động sắc tộc vào tháng 12 năm 2010, các ga tàu điện ngầm cũng như nơi công công luôn được cảnh sát tuần tra gắt gao, sau đó một thời gian tình hình kiểm soát có vẻ lại lỏng lẻo như trước đó. An ninh tốt nhất ở Nga lại chính ở thời điểm đau thương sau các thảm họa và vào những dịp lễ.
Gần Tết Nguyên đán, lưu lượng các chuyến bay của Vietnam Airlines qua Nga và cả các chuyến Transit của hãng luôn đông nghẹt, nhưng tình hình an ninh sân bay đã được thắt chặt ở mức cao nhất có thể. Các thiết bị kiểm tra tại sân bay rất hiện đại nhưng nhân viên an ninh đã lơi là chủ quan, còn hiện nay an ninh gắt gao hơn.
Nguyễn Anh Tuấn