Trong khi Chính phủ Mỹ đang tập trung chú ý vào việc bán bí mật của Hanssen, các quan chức Nga đang phải đau đầu lần dò các đầu mối. Họ nghi ngờ một hay một số người Nga làm việc ở New York đã cung cấp tin, cho phép FBI bắt Hanssen, đúng lúc ông này đang đổi tập tài liệu mật lấy 50.000 USD tiền mặt, ở công viên Virginia hồi tháng trước. Một trong số các bí mật mà phía Mỹ ngờ rằng Hanssen đã tiết lộ là sự tồn tại của một đường hầm bí mật phía dưới Đại sứ quán Nga ở Washington.
“Tôi biết có một cuộc điều tra đang diễn ra, một cuộc điều tra toàn diện. Đó là truyền thống”, một cựu quan chức cấp cao trong ngành tình báo của Nga phát biểu.
Tổng thống Nga, Vladimir Putin, cựu sĩ quan KGB và các quan chức cấp cao trong Chính phủ đang tham gia điều tra.
Theo thông tin thu thập được từ thiết bị nghe trộm của Mỹ, hiện Nga đang thẩm vấn những người thuộc Chính phủ làm việc ở Washington và New York, đồng thời kiểm tra các tài liệu từng cung cấp cho phía Mỹ.
Các cựu nhân viên KGB cho biết các cuộc điều tra nội bộ sẽ phải cần đến một nhóm người đặc biệt điều tra. Họ được phép xem tất cả các hồ sơ liên quan và sử dụng máy phát hiện nói dối kiểm tra những người khả nghi. Những người này sẽ thông báo kết quả cho Tổng thống Putin và không công khai tuyên bố các phát hiện của mình.
Nga có truyền thống quản lý rất chặt các tài liệu bí mật, cấm sử dụng máy chụp ở nơi cất giữ tài liệu và quản lý rất nghiêm ngặt việc ra vào, Ronald Kessler, một chuyên gia tình báo cho biết. “Người Nga rất giỏi trong việc truy tìm dấu vết những người từng tiếp cận tài liệu của họ”.
Để thắt chặt an ninh và giảm thiểu nguy cơ tiết lộ bí mật, Nga sẽ phải tìm ra người làm tay trong, ngay cả khi người này được Mỹ bảo vệ. Chính phủ Nga cũng muốn biết liệu các thông tin khác đã bị tiết lộ hay chưa.
Những dấu vết
Điều tra tập trung vào những ai có khả năng đã tiếp xúc với tài liệu, hay với các nhà chức trách được quyền tiếp cận tài liệu mật. Trong hồ sơ tố cáo tội trạng của ông Hanssen có những bức thư gốc và phong bì. Các nhà phân tích từ đó có thể suy ra là Chính phủ Mỹ có thể đã tìm được toàn bộ hay một phần một hồ sơ từ thời Liên Xô cũ.
Tập tài liệu 109 trang buộc tội ông Hanssen làm điệp viên cho Mátxcơva không nói rõ làm cách nào các quan chức Mỹ có được các bức thư trao đổi giữa Hanssen và tình báo Liên Xô từ năm 1985 đến 1991. Tài liệu cũng không đưa ra thông tin từ 1992 đến tháng 10/1999. Cựu điệp viên KGB Mikhail Lyubimov bác bỏ khả năng sót thông tin quãng giữa và cuối những năm 1990: "FBI rất thông minh. Như các cơ quan đặc biệt khác, họ sẽ gắng hết sức để bảo vệ nguồn tin của mình”.
Minh Châu (theo Washington Post, 10/3).