Chó là một phân loài của sói xám, từ hàng nghìn năm trước nó đã được con người thuần hóa, nuôi dưỡng để cùng làm việc, săn mồi và làm bạn.
Nếu như con người có khoảng 5-6 triệu tế bào nhạy cảm trong mũi để giúp nhận biết và phân biệt mùi hương thì ở loài chó, số lượng đó lên đến 200-300 triệu. Đặc điểm sinh học này giúp chó có khả năng phát hiện và ghi nhớ mùi đặc biệt.
Dogsforlawenforcement đưa tin, từ thời La Mã, con người đã sử dụng chó cho mục đích bảo vệ an toàn và săn bắt. Trong thời kỳ chiến tranh, người La Mã và Tây Ban Nha còn đưa chó ra chiến trận. Lực lượng quân đội Anh, Mỹ, Đức cũng huấn luyện chó như trở thành chiến binh: chó canh gác, chó săn, chó tuần tra, chó đưa tin, chó dò mìn.
Năm 1888, cảnh sát Anh đã sử dụng chó đánh hơi để tìm kiếm tung tích tên tội phạm Jack Đồ tể (Jack the Ripper). Năm 1899, tại Ghent (Bỉ), cảnh sát bắt đầu huấn luyện chó phục vụ lực lượng cảnh sát. Năm 1910, chó cảnh sát đã có mặt tại hơn 600 thành phố lớn nhỏ của nước Đức. Năm 1938, hai chú chó Labrador Retrievers được huấn luyện đặc biệt đã cùng lực lượng cảnh sát đi tuần tra khắp khu vực nam thủ đô London, Anh.
Đến năm 1970, Mỹ bắt đầu sử dụng chó trong việc hỗ trợ thực thi pháp luật. Cho đến nay, chúng trở thành một phần không thể thiếu của lực lượng cảnh sát. Giống chó được đào tạo phổ biến nhất hiện nay là Shepherd (Đức). Bên cạnh đó, Labrador Retriever, Belgian Malinois, và Dutch Shepherd... cũng được lựa chọn vì những ưu điểm vượt trội đặc thù.
Cảnh sát thường huấn luyện chó để phát hiện sự tồn tại của các chất cấm. Những chú chó với nhiệm vụ đặc biệt này thường được thấy ở các nhà ga, sân bay, khu vực biên giới nhằm kiểm tra và bắt những tên tội phạm tàng trữ và buôn bán ma túy.
Theo Aboutforensics, những năm gần đây, tội phạm khủng bố ngày một gia tăng, chó được lực lượng cảnh sát các nước chú trọng huấn luyện để phát hiện vật liệu nổ. Mùi lưu huỳnh, nitroglycerin hay các hợp chất khác thường được sử dụng để chế tạo thuốc súng, thiết bị nổ với liều lượng dù nhỏ nhất có thể sẽ bị chó cảnh sát phát hiện. Chó nghiệp vụ được đào tạo để không chạm vào bất cứ chất hay thiết bị mà chúng phát hiện được, vì nhiều loại bom có khả năng phát nổ ngay lập tức khi chạm vào.
Phát hiện hóa chất
Tương tự những chú chó được huấn luyện để phát hiện vật liệu nổ, cũng có những chú chó chuyên tìm kiếm các dấu vết chất hóa học. Chúng có vai trò đặc biệt trong việc xác định nguyên nhân các vụ hỏa hoạn. Dù trong điều kiện mùi khói, mùi vật liệu cháy đậm đặc, những chú chó này vẫn có thể nhận ra mùi của các chất dễ cháy và xác định vị trí các chất này.
Phát hiện tử thi
Một vài giống chó đặc biệt được sử dụng để phát hiện xác người đang trong quá trình phân hủy. Chúng sẽ lần theo mùi xác để xác định vị trí thi thể nạn nhân hoặc hiện trường vụ án. Dù xác nạn nhân ở trên bề mặt hay chôn dưới đất, dưới nước, những chú chó được huấn luyện sẽ vẫn có thể lần ra. Một lĩnh vực khác các chú chó cũng thường góp sức đó là xác định di tích lịch sử, khảo cổ học.
Một con chó giám biệt nguồn hơi đang được huấn luyện viên cho nhận biết chất ma túy. |
Tìm kiếm và cứu hộ
Giống như chó săn, những chú chó tìm kiếm và cứu hộ được huấn luyện chuyên để tìm kiếm những người đang mất tích. Họ có thể là những cá nhân vẫn đang sống, bị lạc trong rừng, hoặc mắc kẹt trong đống đổ nát… Những chú chó này thường thể hiện vai trò đặc biệt quan trọng tại những nơi xảy ra động đất, sóng thần. Chúng sẽ được ngửi mùi mẫu để lần ra vị trí nạn nhân.
Theo dõi tội phạm
Những chú chó thuộc đội theo dõi tội phạm sẽ hỗ trợ lực lượng cảnh sát trong việc theo dõi những tên tội phạm đang bỏ trốn. Chúng sẽ ghi nhớ mùi của tội phạm và lần theo đó để tìm hướng đi của kẻ đang bị truy tìm.
Trong thực tế, những người quản lý chó cảnh sát phải luôn bên cạnh hỗ trợ. Họ phải có kế hoạch tác chiến cụ thể với chú chó của mình, đặt chúng ở điều kiện tốt nhất để có thể xác định mùi hương chuẩn xác. Những chú chó được đào tạo một cách chuyên nghiệp và bài bản sẽ được huấn luyện không được phép chạm hoặc gây tổn hại cho bằng chứng mà chúng tìm thấy mà phải giữ nguyên hiện trường để đội giám định pháp y tiếp quản.