Nhìn đôi dép, có thể đoán được chủ nhân của nó là người rất đỗi cơ hàn. Một người nghèo khó hẳn chẳng có nhiều tiền để mà đưa hối lộ cho bị cáo tại phiên xử này? Vậy tại sao người ấy lại có mặt? Vì sao lại làm điều ngược với hàng chục người khác - bỏ dép ngoài phòng xử.
Đúng 8h một ngày trung tuần tháng 6, phòng xử C1 thuộc TAND TP HCM có đông người tham dự. Cả thảy họ dán chặt ánh mắt về phía trước, nơi có 4 bị cáo người tóc đã bạc và người hãy còn rất trẻ đang cúi mặt trước HĐXX uy nghiêm. Các bị cáo đầu cúi gục, hai tay đan chéo, khúm núm nghe đại diện VKS đọc cáo trạng.
Họ gồm: Nguyễn Văn Quân (39 tuổi, trú huyện Tiên Lãng, Hải Phòng) bị truy tố Tội đưa hối lộ; Võ Văn Lớp (54 tuổi, nguyên phó ban Nhân dân ấp 6, xã Đông Thạnh, huyện Hóc Môn, TP HCM), Phạm Thái Quảng (58 tuổi, nguyên tổ trưởng tổ nhân dân số 23 ấp 6, xã Đông Thạnh, Hóc Môn) tội làm Môi giới hối lộ. Riêng Nguyễn Đức Thắng (26 tuổi, nguyên nhân viên thanh tra xây dựng Hóc Môn) được xem là nhân vật quan trọng nhất của vụ án, bị xét xử tội Nhận hối lộ.
Thắng với gương mặt non choẹt không ít lần vừa trả lời HĐXX vừa khóc. Chuyện Quân đưa hối lộ, Thắng nhận tiền cùng ông Lớp, Quảng làm môi giới dắt díu nhau ra tòa bắt nguồn từ việc Quân tìm cách xây nhà cho thuê tại lô đất nông nghiệp. Thông qua một người quen, Quân gặp Nguyễn Ngọc Nam (đang bị truy nã, nguyên cán bộ xã Trung Chánh, Hóc Môn) để xin giấy phép xây dựng nhà.
Thắng ngoái lại nói lời xin lỗi đến mẹ. Ảnh: ANTG. |
Giữa tháng 12/2010, hai bên bàn bạc và đi đến thỏa thuận: Nam có trách nhiệm xin giấy phép xây dựng dạng nhà cấp 4 tường gạch mái tôn để ở cho Quân. Đổi lại Quân sẽ trả Nam 100 triệu đồng. Sau khi nhận 50 triệu đồng, Nam viết giấy biên nhận với nội dung "làm dịch vụ xin giấy phép xây dựng tạm 200m2 cho Nguyễn Văn Quân".
Một thời gian sau, "điệp vụ" bất thành, Quân ngỏ ý nhờ Nam giúp tìm cách xây nhà không cần giấy phép. Hai bên thống nhất chuyển số tiền 100 triệu đồng dịch vụ nêu trên để lót tay cho thanh tra xây dựng làm ngơ việc xây nhà không phép.
Cuối tháng, khi gặp và được Nam trình bày rằng có người nhà cần xây tạm khoảng 40m2 không giấy phép xây dựng để ở và trồng rau xanh, biết lời nhờ vả ấy vượt quá sức mình nên Phạm Thái Quảng khi ấy là Tổ trưởng Nhân dân tổ 23 thuộc ấp 6, xã Đông Thạnh đã bàn bạc với Phó ban Nhân dân ấp là Võ Văn Lớp. Qua "nghiên cứu" hồ sơ, Lớp trả lời rằng việc này cần hỏi lại Nguyễn Đức Thắng là thanh tra xây dựng xã Đông Thạnh và gợi ý tiền bồi dưỡng là 30 triệu đồng.
Lớp và Thắng thống nhất giúp Quân xây nhà không phép bằng cách không kiểm tra, không thông báo lãnh đạo UBND xã Đông Thạnh. Thắng căn dặn chỉ được xây nhà đơn giản có diện tích không quá 4x10m (40m2) và yêu cầu tiền bồi dưỡng 20 triệu đồng. Chuyện đến đây những tưởng sẽ êm đẹp nhưng nào ngờ, sự quyết liệt của cơ quan chức năng đã đưa những kẻ làm môi giới, đưa và nhận hối lộ ra trước vành móng ngựa và đây chính là nguồn cơn dẫn đến sự hiện diện của đôi dép nhựa úa màu, lem luốc, bê bết bùn đất trước phòng xử án.
Khi chủ tọa hỏi Thắng cách thức ăn hối lộ và sử dụng số tiền ấy vào mục đích gì, phía dưới hàng ghế dự khán có người phụ nữ luống tuổi với gương mặt buồn đau đã bật khóc. Bà là Diệp Thị The, mẹ của Thắng, chủ nhân của đôi dép rách lấm lem. "Má có 7 người con, thằng Thắng là đứa kế út. Nhà nghèo quá nên các anh chị đều phải nghỉ học sớm làm đủ thứ nghề để nuôi sống bản thân và phụ má nuôi Thắng cùng đứa em gái út được ăn học", bà The trải lòng. Thắng ham học, hiếu thảo, ngoài giờ lên lớp là phụ má bưng bê, đi lấy bông, phụ má buôn bán hoa tươi. Khi tốt nghiệp lớp 12, thấy Thắng ngoan hiền, lãnh đạo xã quan tâm tạo điều kiện cho nó làm cán bộ địa phương, rồi cho học lớp nghiệp vụ và đưa vào làm thanh tra xây dựng nhưng mới được vài tháng đã dính tội.
Không đủ sức để nhìn đứa con là niềm kỳ vọng của gia đình bởi "nó là đứa học cao nhất nhà và làm việc nhà nước rất oai", bà The rời phòng xử. Bà xỏ đôi chân thô kệch nứt nẻ vào đôi dép bê bết bùn đất rồi đi về phía gốc cây phía trước, rầu rĩ ngồi khóc.
Người mẹ thổn thức: "Lúc hay tin nó bị công an bắt vì tội ăn hối lộ, má rụng rời không tin chuyện đó có thật, cứ nghĩ con bị bắt oan". Từ lúc đi làm đến khi bị bắt, má và các anh chị em chưa nhận được đồng nào Thắng mang về. Bà bảo, Thắng còn còn trẻ còn biết bao khoản phải chi tiêu, má già rồi, cho con không hết thì thôi, lấy làm gì.
Sau giờ nghị án, chuông kêu mọi người vào phòng xử, sâu, bà The bước vào sau cùng. Và như lần trước, bà lại là người duy nhất bỏ dép ở bên ngoài. Mặc nhiều người khuyên mang dép vào, bà vẫn để bên ngoài. Bà như biết bao bà mẹ nghèo khó quê mùa, đến nơi sang trọng, uy nghiêm thường rụt rè, nhút nhát, giữ ý tứ đến lạ.
Tòa tuyên Thắng 6 năm tù, những người khác 2-3 năm Phiên tòa kết thúc, Thắng và những người khác bị đưa ra xe thùng về trại tạm giam. Bà The hớt hải chạy theo con đến quên cả mang dép rồi bần thần đứng như trời trồng khi biết được rằng càng chạy theo thì con càng xa. Thắng chân tiến về phía trước mà đầu cứ ngoái lại, rồi nói trong nước mắt: "Má ơi, má tha lỗi cho con!".
Sau phút giây lặng người, bà The lần đến trước phòng xử, xỏ đôi chân nhăn nheo vào đôi dép nhựa cũ rách. Bà đã mang đôi dép ấy hơn 10 năm trời. Dép đứt, bà dùng dây kẽm cột lại. Đồng tiền kiếm được khó nhọc nên người mẹ nghèo tiết kiệm để tự lo cho mình, không muốn làm phiền các con và cũng nín nhịn để dành nuôi cho Thắng ăn học.
Hơn 10 năm qua, chẳng biết đôi dép nhựa ấy đưa bà đi đi về về từ nhà ra chợ và ngược lại chẳng biết bao nhiêu nghìn lần, bao nhiêu nghìn cây số. Chỉ biết rằng từ hôm nay và những tháng ngày sắp tới, đôi dép ấy không chỉ đưa bà The rời nhà ghé chợ nhiều hơn, ở chợ lâu hơn mà còn đưa bà đến trại giam thăm nuôi đứa con dại dột chỉ vì phút giây không giữ mình mà đánh mất tất cả.
Theo An ninh thế giới