3 tòa huyện bị loại khỏi danh sách là: TAND huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng; TAND thị xã Thái Bình, tỉnh Thái Bình; TAND thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên. Hà Nội và TP HCM có số tòa huyện được giao quyền xét xử mới nhiều nhất, mỗi thành phố có 8 tòa, kế đó là Hải Phòng (4).
Bộ luật tố tụng hình sự đã được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 1/7 năm nay. Một trong những điểm mới của Bộ luật là tại khoản 1, điều 170 quy định: TAND cấp huyện, tòa án quân sự khu vực có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với các tội phạm có mức cao nhất của khung hình phạt đến 15 năm tù. |
Trước đó, trong phiên họp thứ 18 của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chánh án TAND tối cao đã đệ trình danh sách 93 TAND huyện, quận, thị xã (gọi chung là tòa huyện) được thực hiện quyền xét xử mới, nhưng gặp phải sự phản đối của nhiều thành viên Ủy ban. Lý do là TAND tối cao không nêu rõ thực trạng, tiêu chí chọn lựa. Đoàn giám sát của Quốc hội chưa điều tra thực tế ở một số địa phương.
Giải thích về việc tại sao phiên họp ngày 23/4, Ủy ban thường vụ phản đối danh sách tòa huyện được thực hiện thẩm quyền xét xử mới, nhưng đến ngày 29/4, lại thông qua nghị quyết về việc này, ông Vũ Đức Khiển nói: "Ủy ban Pháp luật đã làm việc VKSND tối cao, TAND tối cao, và yêu cầu đại biểu chuyên trách ở địa phương kiểm tra, xác minh một số tòa huyện ở địa phương. Chúng ta có thể tin vào báo cáo của các cơ quan trên".
Trong lần này, TAND tối cao đã làm rõ tiêu chí để chọn lựa tòa huyện được giao thẩm quyền mới gồm: đội ngũ cán bộ (có ít nhất 4 thẩm phán trở lên), đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đảm bảo tính đồng bộ của của các cơ quan tiến hành tố tụng (cơ quan điều tra, VKS cùng cấp cũng phải có đủ cán bộ điều tra, kiểm sát viên có năng lực).
Theo Phó chánh án TAND tối cao Trần Văn Tú, thực hiện theo thẩm quyền mới, số vụ án hình sự được xét xử ở cấp huyện sẽ tăng lên đáng kể, ví dụ Hà Nội tăng 150 vụ/năm. Ông Tú khẳng định trong thời gian tới, TAND tối cao, VKSND tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp sẽ tiếp tục củng cố về bộ máy tổ chức, cơ sở vật chất cho các cơ quan tư pháp cấp huyện để đến 1/7/2009, 657 tòa huyện còn lại thực hiện thống nhất thẩm quyền xét xử mới.
Cũng trong hôm nay, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Vũ Đức Khiển, đã thông báo Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội về hướng dẫn thực hiện nghị quyết của Quốc hội về việc thi hành Bộ luật Tố tụng hình sự. Theo đó, từ ngày 1/7 tới, việc điều tra, truy tố, xét xử đối với những vụ án hình sự cụ thể được quy định như sau: (1) Những tòa huyện, tòa quân sự khu vực được giao thẩm quyền xét xử mới thì thực hiện theo điều 170 Bộ luật Tố tụng hình sự 2003; (2) Những tòa huyện chưa được giao thẩm quyền xét xử mới thì thực hiện theo quy định cũ; (3) Trường hợp tòa huyện được giao thẩm quyền xét xử mới, nhưng vụ án đang được cơ quan tố tụng cấp tỉnh, cấp quân khu thụ lý thì tiếp tục để các cơ quan này điều tra, chuyển hồ sơ cho VKSND cùng cấp giải quyết; nếu vụ án được VKSND cấp tỉnh, cấp quân khu thụ lý thì tiếp tục giải quyết theo thẩm quyền, nhưng ủy quyền cho cấp huyện thực hành quyền công tố tại phiên tòa cùng cấp; nếu vụ án đã chuyển sang tòa cấp tỉnh, cấp quân khu thì tiếp tục giải quyết xong vụ án ở cấp sơ thẩm.
Nghị quyết nêu rõ, hằng năm TAND Tối cao cùng VKSND Tối cao và Chính phủ thống nhất đề nghị của Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định những tòa cấp huyện, tòa quân sự khu vực được thực hiện thẩm quyền xét xử mới.
Như Trang